Καταδικασμένοι που ρίχνονται στην Κόλαση | Μιχαήλ Άγγελος

«Καταδικασμένοι που ρίχνονται στην Κόλαση» ( 1539-40 Λεπτομέρεια από τη Δευτέρα Παρουσία Βατικανό, Ανάκτορα του Βατικανού, Καπέλα Σιξτίνα )

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Μιχαήλ Άγγελος» σε κείμενα του Claudio Gamba

«Καταδικασμένοι που ρίχνονται στην Κόλαση»

( 1539-40 Λεπτομέρεια από τη Δευτέρα Παρουσία Βατικανό, Ανάκτορα του Βατικανού, Καπέλα Σιξτίνα )

Όπως και στην Κόλαση του Δάντη, μερικοί κολασμένοι δεν αποδέχονται την τιμωρία τους και αντιδρούν. Οι άγγελοι, που ξεχωρίζουν από τους χρωματιστούς μανδύες τους, επιφορτίζονται να τους κατακρημνίσουν σε συνεργασία με τους δαίμονες. Το σύμπλεγμα αυτό σχετίζεται συχνά με την τυπολογία των επτά θανάσιμων αμαρτημάτων. Ξεκινώντας από δεξιά και κάτω, διακρίνουμε έναν καταδικασμένο που ο δαίμονας τον τραβάει προς τα κάτω από τα γεννητικά του όργανα (λαγνεία). Ακριβώς από πάνω, ένας άγγελος τιμωρεί κάποιον πιέζοντας του το κεφάλι προς τα κάτω (αλαζονεία). Ανάμεσα στους δυο και λίγο πιo πίσω, ένας άντρας με όψη αφυδατωμένη ανοίγει το στόμα του με βουλιμία (λαιμαργία). Αριστερά, εικονίζεται κάποιος να αντιμετωπίζει με μένος τον άγγελο με τον πράσινο χιτώνα, σε ενίσχυση του οποίου σπεύδει ένας δεύτερος άγγελος με κόκκινο χιτώνα (οργή) Πιο κάτω, τυλιγμένος στα ρούχα του και με τα χέρια σταυρωμένα, κάποιος άλλος γλιστράει προς την Κόλαση χωρίς την παρέμβαση κανενός αγγέλου, σαν από αδράνεια (οκνηρία). Ο κολασμένος που σπρώχνει ο άγγελος με τον πορτοκαλί μανδύα, ενώ ένας δαίμονας τον τραβάει ταυτόχρονα προς τα κάτω, αναγνωρίζεται αμέσως από το πουγκί και τα κλειδιά του σεντουκιού (φιλαργυρία). Τον τελευταίο, γυρισμένον πλάτη, τον αντιμετωπίζει ο άγγελος με τον πράσινο χιτώνα, καθώς εκείνος προσπαθεί να γραπωθεί από έναν μακάριο που ανεβαίνει στον ουρανό (φθόνος). Τις δυο διάφανες, σχεδόν εξαϋλωμένες μορφές που πετούν από κάτω, ορισμένοι τις έχουν ταυτίσει με τον Πάολο Mαλατέστα και τη Φραντσέσκα ντα Ρίμινι.

Απομονωμένος αριστερά, τέλος, διακρίνεται ένας κολασμένος με τον οποίο δεν ασχολείται κανένας άγγελος, και ο οποίος συνήθως ταυτίζεται με το αμάρτημα της ματαιοδοξίας, αν και το πιθανότερο είναι πως συμβολίζει μοιρολάτρες, στους οποίους ο Δάντης δεν αποδίδει κανέναν χαρακτηρισμό, ούτε επαινετικό ούτε επικριτικό. Πρόκειται για παθητικό και άβουλο ον, που δεν αντιδρά στο δάγκωμα του δράκου, δεν επιχειρεί ούτε να ανέβει ούτε να κατέβει, και το οποίο δεν δείχνει να κινητοποιείται ούτε με την παρέμβαση των δυο δαιμόνων.

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Μιχαήλ Άγγελος» σε κείμενα του Claudio Gamba