Οι άνθρωποι δεν απελευθερώνονται από την οδύνη όταν βιώνουν αυτή ή εκείνη τη φευγαλέα απόλαυση, αλλά όταν κατανοήσουν την εφήμερη φύση όλων των συναισθημάτων τους και σταματήσουν να τα επιθυμούν. | Noah Harari

Ιωάννινα – Οκτώβριος 2018

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο » Sapiens» του Yuval Noah Harari

– Το να είμαστε ευτυχισμένοι δεν είναι τίποτα παραπάνω από το να βιώνουμε ευχάριστες σωματικές αισθήσεις. Καθώς η βιομηχανία μας περιορίζει την ένταση και τη διάρκεια των αισθήσεων αυτών, ο μόνος τρόπος να κάνουμε τους ανθρώπους να αισθανθούν ένα υψηλότερο επίπεδο ευτυχίας για μεγάλη περίοδο είναι να ρυθμίσουμε το βιοχημικό τους σύστημα.

– Οι αξίες μας κάνουν όλη τη διαφορά για το αν θα βλέπουμε τον εαυτό μας σαν ένα «δυστυχισμένο σκλάβο ενός μικρού δικτάτορα» ή αν θα θεωρούμε ότι «φροντίζουμε στοργικά μια καινούργια ζωή». Όπως είχε πει ο Νίτσε, αν έχεις ένα γιατί για να ζεις, μπορείς να αντέξεις σχεδόν κάθε πώς. Μια ζωή με νόημα μπορεί να είναι εξαιρετικά ικανοποιητική ακόμα και μέσα σε δυσκολίες, ενώ μια ζωή χωρίς νόημα είναι μια τρομαχτική δοκιμασία όσο άνετη κι αν είναι.

Δεν υπάρχει νησί όπου και μέσα στη δυστυχία ακόμα να μην μπορούμε να ζήσουμε εν ειρήνη. | Marguerite Yourcenar

photo: Πάργα, Ιούνιος 2017

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Τί; Η Αιωνιότητα» της

Marguerite Yourcenar

– Πρέπει να μοιάζει ως ένα βαθμό κανείς με τους ανθρώπους, για να μπορεί να δοκιμάσει να τους αλλάξει.

– Αυτές οι ελευθεροστομίες, όπως όλα τα άσεμνα αστεία, βγαίνουν ασφαλώς από ένα στέρεο, αστικό και χριστιανικό απόθεμα περιφρόνησης για τη σάρκα. Δεν υπερηφανεύονται πως είναι, όπως το λένε, ενάρετοι (σαν να συνόψιζε η εγκράτεια όλες τις αρετές)’ η απόλυτη αγνότητα, άλλωστε, θα εξέθετε τους άνδρες ως ύποπτους για ανικανότητα, τις γυναίκες για κάποιο κρυφό ελάττωμα, το θέμα ήταν να παίρνεις ελευθερίες χωρίς κινδύνους.

– Όλους θα μας αιφνιδιάσει ο θάνατος. Το ουσιαστικό είναι να έχεις προσφέρει θυσία τη ζωή σου.

Ο παγκόσμιος πολιτισμός δε θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο από τη συνεργασία πολιτισμών σε παγκόσμια κλίμακα, όπου ο καθένας διαφυλάσσει την πρωτοτυπία του. | Claude Levi Strauss

Έκθεση φωτογραφίας ~ Θεσσαλονίκη 2018 ~ photo by GTsik

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Φυλή κσι Ιστορία Φυλή και Πολιτισμός» του Claude Levi Strauss

– …το μοναδικό μειονέκτημα που μπορεί να ταλαιπωρήσει μια ανθρώπινη ομάδα και να την εμποδίσει να ολοκληρώσει πλήρως τη φύση της, είναι το να ζει μόνη.

– Και δίπλα στις διαφορές που οφείλονταν στην απομόνωση υπήρχαν οι διαφορές, εξίσου σημαντικές, που οφείλονταν στη γειτνίαση: επιθυμία αντίθεσης, διάκρισης, προσωπικής ανάδειξης.

Το θλιμμένο πνεύμα βρίσκει ανάπαυση στη μοναξιά. Αποστρέφεται τους ανθρώπους όπως το πληγωμένο ελάφι φεύγει από το κοπάδι και ζει σε μια σπηλιά μέχρι να γιατρευτεί ή να πεθάνει. | Χαλίλ Γκιμπράν

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο » Τα σπασμένα φτερά «

του Χαλίλ Γκιμπράν

– Ξεκάθαρα τονίζει το γεγονός, που όλοι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να κατανοήσουν, αλλά που οι πιο πολλοί το αγνούν, οτι πολύ λίγα είναι τα σπουδαία πράγματα στη ζωή. Πολύ συχνά ο Λιβανέζος ποιητής μας θυμίζει πως αν οι ανθρώπινες σχέσεις πάσχουν, κανένα άλλο μέρος της ζωής δεν μπορεί να έχει μεγάλη σημασία. Μήπως τάχα μπορούν ο πλούτος, η δύναμη, ή το κύρος να αναπληρώσουν τη σιωπηλή αγωνία της προδωμένης καρδιάς;

– Κάθε νέος θυμάται την πρώτη του αγάπη και προσπαθεί να ξαναζήσει την παράξενη εκείνη ώρα, που η θύμησή της αλλάζει τα πιο βαθιά του αισθήματα και τον κάνει τόσο ευτυχισμένο, παρ’ όλη την πίκρα που κρύβει μέσα στο μυστήριό της.

🌳 Ο Ράιχ κατάλαβε ότι για να εξελειφθούν οι αιτίες της νεύρωσης θα έπρεπε να τα βάλει κάνεις με τη δοσμένη τάξη πραγμάτων. Τα πάντα συγκλίνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Η εμπειρία που είχε αποκομίσει από την άμεση επαφή του με τους ασθενείς, του είχε διδάξει ότι η έλλειψη γεννητικής ικανοποίησης ήταν αυτή που προκαλούσε τις νευρώσεις. Και η κοινωνία ήταν αυτή, που ήξερε καλά, που κινητοποιούσε όλες της τις δυνάμεις για να καταπνίξει τη σεξουαλική ζωή. | Μισέλ Κατιερ

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο του Μισέλ Κατιερ «Τι είπε πραγματικά ο Ράιχ»

🌳 Αν η θέση του ήταν σωστή, τότε όλοι οι νευρωτικοί έπρεπε να παρουσιάζουν διαταραχή της γενετικής τους σεξουαλικότητας – δηλαδή της συμπεριφορά τους στη διάρκεια της συνουσίας.

🌳 Όλες οι νευρωτικές φαντασιώσεις έχουν τη ρίζα τους στην παιδική σεξουαλική προσκόλληση στους γονείς. Αλλά η σύγκρουση παιδί – γονιός δε θα μπορούσε να προκαλέσει μία διαρκή διαταραχή της ψυχικής ισορροπίας αν δεν τροφοδοτιόταν συνεχώς από το πρόσφατο βάλτωμα το οποίο η ίδια αυτή η σύγκρουση κατ’ αρχήν δημιούργησε. Το σεξουαλικό βάλτωμα είναι λοιπόν ο αιτιολογικός παράγοντας ο οποίος – μόνιμα παρών σε κάθε νέα κατάσταση – εφοδιάζει τη νεύρωση όχι με το περιεχόμενό της, αλλά με την ενέργεια της.

🌳 Για παράδειγμα, όταν ένας ασθενής μιλάει για τη μητέρα του ο τόνος με τον οποίο εκφράζεται μπορεί να είναι πολύ πιο αποκαλυπτικός για τα συναισθήματα που τρέφει απέναντι στη μητέρα του, παρά το περιεχόμενο της αφήγησής του.

«Δυο παιδιά του ίδιου σκληρού γονιού δεν αγαπάνε απαραίτητα το ένα το άλλο. Πολύ συχνά βλέπουν στο πρόσωπο ο ένας του άλλου την εικόνα ακριβώς του σκληρού γονιού.» | Άμος Όζ

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο του Άμος Όζ » Κατά του φανατισμού «

– Με άλλα λόγια, προδότης, για ένα φανατικό, είναι αυτός που αλλάζει. Και αυτό είναι μια δύσκολη επιλογή, μια επιλογή μεταξύ του να γίνει κανείς φανατικός ή να γίνει προδότης. Κατά μία έννοια, το να μην είναι κανείς φανατικός σημαίνει οτι είναι, κατά κάποιο τρόπο προδότης σύμφωνα με το φανατικό.

– Πολύ συχνά ο φανατικός μπορεί να μετρήσει μόνο μέχρι το ένα, γιατί το δυο φαίνεται σ’ αυτόν πολύ μεγάλος αριθμός. Παράλληλα θα ανακαλύψετε ότι πολυ συχνά οι φανατικοί είναι αφάνταστα συναισθηματικοί: συχνά προτιμούν να αισθάνονται αντί να σκέφτονται και θρέφουν ιδιαίτερο θαυμασμό για το δικό τους θάνατο. Απεχθάνονται τουτο τον κόσμο και δε βλέπουν την ώρα να τον ανταλλάξουν με τον «παράδεισο». Ο δικός τους παράδεισος, ωστόσο, συνήθως νοείται ως αιώνια ευτυχία στο τέλος μιας κακής ταινίας.

«Μπορεί κάποιος να είναι τρομερά έξυπνος, αλλά να μη διαθέτει ίχνος σοφίας. Σοφία είναι ο τρόπος που το άτομο χρησιμοποιεί τη γνώση. Είναι η σκόπιμη, επιλεκτική απόφαση να ενεργήσει κανείς κατά έναν ορισμένο τρόπο, ή να μην ενεργήσει καθόλου, λαμβάνοντας υπόψη το καλό όλων όσοι έχουν σχέση με μια κατάσταση. Η μόρφωση και η απόκτηση πτυχίων δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη ζωή πάνω στη γη.» | Marlo Morgan

Ιωάννινα, Σεπτέμβριος 2018

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Μήνυμα από το παρελθόν» τoυ Marlo Morgan

– Οι θέσεις των αστεριών στον ουρανό δείχνουν το χαρακτήρα και την προσωπικότητα του αγέννητου ακόμη μέλους της φυλής.

– Η αιωνιότητα είναι πολύς πολύς καιρός. Τα παιδιά μου κι εγώ είμαστε αιώνια πνεύματα. Με κάποιο τρόπο, υπάρχει αγάπη και συμπαράσταση σε αυτό το μυστηριώδες, οδυνηρό και πολύπλοκο ταξίδι, έστω και αν δεν τη βλέπω και δεν τη νιώθω. Ποιος είναι ο σκοπός της ζωής μας; Δεν ξέρω! Ξέρω όμως ότι υπάρχει ένας τέλειος σκοπός και τον δέχομαι με θλίψη!

– Τιμούσε τα συναισθήματα της θλίψης της και ούτε επηρέασε ούτε παρεμπόδισε καμιά άλλη ζωή. Ζούσε μόνη μέσα στα σιωπηλά, γαλήνια γεγονότα της μνήμης της, διασφαλίζοντας τη διατήρηση της πνευματικής της ύπαρξης. Αυτός ήταν ο μοναδικός λόγος που την έκανε να συνεχίζει να υπάρχει.

– Όταν αντιμετωπίζεις τόσο οδυνηρά γεγονότα, είναι δύσκολο να διατηρείς την πίστη σου ότι όσα συμβαίνουν είναι για το ύψιστο καλό. Εκείνη όμως είχε περάσει πια σε μια κατάσταση πέρα και από την πίστη. Το βήμα πέρα από την πίστη ονομάζεται γνώση από το λαό της.

– Είχε ζήσει όλη της τη ζωή σαν ορφανή και ένιωθε πάντα πολύ ηλικιωμένη.

– Πάντα ένιωθε τα συναισθήματα των άλλων. Τα καταλάβαινε ακούγοντας τη χροιά της φωνής τους, όχι απαραίτητα τα λόγια τους και προσέχοντας τα μάτια τους. Έτσι, ήταν σε θέση να καταλαβαίνει πώς νιώθουν οι άλλοι πολύ πριν κατανοήσει αυτή την ευαισθησία και την αποδεχθεί σαν ένα χάρισμα.

-«Δεν μπορείς να αλλάξεις τους’ άλλους«, του είπε.«Πρέπει να αλλάξεις τον τρόπο που βλέπεις τον εαυτό σου και να δεχτείς αυτό που είσαι, ανεξάρτητα από τις απόψεις των άλλων. Όταν είσαι περήφανος γι’ αυτό που είσαι και νιώθεις καλά με τον εαυτό σου και αυτό που αντιπροσωπεύεις, δεν θα έχει σημασία πόσοι είναι αυτοί που σε θεωρούν φίλο σου. Και για κάποιο παράξενο λόγο, η αυτοπεποίθηση προσελκύει οπαδούς«. Μπορείς όμως να βοηθήσεις λίγο τα πράγματα, περιορίζοντας τα σημεία όπου διαφέρεις από τους άλλους.

«Εσείς καίτε το κερί κι απ’ τις δυο άκρες. Θα μαραθείτε γρήγορα.» | Στρατή Τσίρκα

Αξιοσημείωτα του βιβλίου «Η Λέσχη» του Στρατή Τσίρκα

– Ο άνθρωπος είναι με τέτoιο τρόπο καμωμένος που όταν εγκωμιάζουν τις αρετές του νομίζει πως τον κατηγορούν επειδή παραλείπουν εκείνες που δεν έχει.

– Γιατί, ναι, όλα είναι καλά. Περιφέρουνται οι εποχές και οι ώρες, οι μέρες και οι νύχτες, τα λουλούδια κι οι καρποί, αυτός είναι ο νόμος, η τάξη’ τα άλλα, οι σπαραγμοί, οι συφορές, οι πόλεμοι, βρίσκουνε τελικά μια θέση και κατασταλάζουν μέσα στην αρμονία των κόσμων και τη γαλήνη. Η ομορφιά του ανθρώπου δέν πεθαίνει’ δε χάνεται αν δε σβήσει κι η ζωή πάνω στη γή.

– Την αγαπούσε μέσα από μια εξωφρενική προοπτική ζωής, αφήνοντας πίσω σχεδόν στωικά, την εφήμερη, τη σάρκινή της ύπαρξη.

«Η κίνηση υπερνικά το ψύχος. Η ηρεμία υπερνικά τη ζέστη. Η ησυχία κι η γαλήνη ταξιθετούν το σύμπαν.» | Λάο Τσε

Ιωάννινα – Οκτώβριος 2018

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο » Ταο Τε Κινγκ » του Λάο Τσε

– Ελευθερωμένοι από κάθε επιθυμία, αντικρίζουμε το μυστήριο.
Όσο επιθυμούμε, αντικρίζουμε τα φαινόμενα.
Μυστήριο και φαινόμενα έχουν ονόματα διαφορετικά,
αλλά πηγή την ίδια’ τούτη φαντάζει σαν σκοτάδι.
Σκοτάδι στο σκοτάδι.
Πύλη στο όλο μυστήριο.

– Την κόψη κάνε πιο απαλή,
Λύσε τον κόμπο,
Θάμπωσε τη λάμψη,
Συγχωνεύσου με τη σκόνη.
Κρυμμένο βαθιά κι όμως πάντα παρόν!
Άγνωστο πούθε έρχεται.
Προπάτορας των γιων τ’ ουρανού.

– Όσο πιο ευκίνητος, τόσο πιο υποχωρητικός.
Με περίσσια λόγια, λιγότερο τον νιωθουμε.
Γι’ αυτό στεριώσου γερά στο κέντρο.

– Ειν’ η γυναίκα, μάνα πρωτεϊκή.
Η πύλη της είναι η ρίζα τ’ ουρανού και της γης.

– Στην κατοικία σου μένε κοντά στη γη.
Σαν κλείνεσαι στον εαυτό σου, βυθίζου στην καρδιά.
Με τους άλλους, ανέφελος να ‘σαι και γλυκός.
Στην ομιλία, αληθινός.
Στη διοίκηση, δίκαιος.
Στην εργασία, αρμόδιος.
Στην πράξη, διάλεγε τη σωστή στιγμή.

«Μόνο μαζί μπορούμε να εξοικειωθούμε ο ένας με τον άλλον, και μόνο όταν μπορούμε να χωρίσουμε έχει αξία το να είμαστε μαζί.» | Χόρχε Μπουκάι

Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων – Οκτώβριος 2018

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Γράμματα στην Κλαούντια» του Χόρχε Μπουκάι

– Θέλω να με ακούς χωρίς να με κρίνεις.
Θέλω τη γνώμη σου χωρίς συμβουλές.
Θέλωνα με εμπιστεύεσαι χωρίς απαιτήσεις.
Θέλω τη βοήθειά σου, κι όχι ν’ αποφασίζεις για μένα.
Θέλω να με προσέχεις χωρίς να με ακυρώνεις.
Θέλω να με κοιτάς χωρίς να προβάλεις τον εαυτό σου σ’ εμένα.
Θέλω να με αγκαλιάζεις χωρίς να με κάνεις να ασφυκτιώ.
Θέλω να μου δίνεις ζωντάνια χωρίς να με σπρώχνεις.
Θέλω να με υποστηρίζεις χωρίς να με φορτώνεσαι.
Θέλω να με προστατεύεις χωρίς ψέματα.
Θέλω να πλησιάζεις χωρίς να εισβάλλεις.
Θέλω να ξέρεις τις πλευρές μου που πιο πολύ σε ενοχλούν.
Να τις αποδέχεσαι και να μην προσπαθείς να τις αλλάξεις.
Θέλω να ξέρεις… πως σήμερα μπορείς να βασίζεσαι πάνω μου…
Χωρίς όρους.

– «Η υγεία συνίσταται απλά και μόνο στο να συνειδητοποιείς πως ό,τι είναι, είναι.»

– Δηλώνω μάλλον εραστής της αρμονίας, εχθρός του απόλυτου και ερωτευμένος με την πιθανότητα το Α και το αντί-Α να συνυπάρχουν αλληλοεξαρτώμενα.

– Ο Κρισναμούρτι γράφει: «Ένα φλιτζάνι είναι χρήσιμο μόνο όταν είναι άδειο».

– Ο Νίτσε λέει πως η μνήμη και η υπερηφάνεια διαφωνούσαν: η μνήμη υποστήριζε πως έτσι είχε συμβεί, και η υπερηφάνεια πως δεν υπήρχε περίπτωση να είχε συμβεί έτσι. Κοιτάχτηκαν… και η μνήμη παραδέχτηκε την ήττα της!

– 1. Την εμπειρία τη ζούμε κατά τρόπο συνολικό, με όλο μας το είναι (ολιστικά, όπως θα έλεγε και ο Φριτς Περλς). Η προκατάληψη είναι μόνο διανοητική.
2. Η εμπειρία μπορεί να μπαίνει διαρκώς σε αμφισβήτηση, χωρίς συγκρούσεις. Η προκατάληψη είναι καθοριστική και δεν επιτρέπει αναθεωρήσεις.
3. Η εμπειρία μας φέρνει σε επαφή με το γεγονός που ζούμε. Η προκατάληψη αποτρέπει αυτήν την επαφή.
4. Συμπερασματικά: η εμπειρία εμπλουτίζει τις αισθήσεις μας, τα συναισθήματα μας, τα βιώματα μας, τη φαντασία μας… Η προκατάληψη μας μικραίνει και μας παγιδεύει.

– Ένα μονοπάτι χωρίζεται στα δυο… από τη μια βελούδο κι από την άλλη αγκάθια. Αν εγώ πάρω τον βελούδινο δρόμο μόνο και μόνο γιατί τα αγκάθια με τραυματίζουν, ενώ εσύ γιατί το απαλό βελούδο σε γοητεύει, τότε εσύ «επιλέγεις» ενώ εγώ «κάνω διαλογή».

– Προσοχή, όμως, δεν είμαι υπεύθυνος για όσα αισθάνομαι (ναι, είμαι υπεύθυνος για τον χειρισμό των αισθημάτων μου αλλά όχι δεν είμαι υπεύθυνος για ό,τι αισθάνομαι) γιατί αυτό που νιώθω δεν το επιλέγω εγώ’ γιατί δεν υπάρχει τίποτα που να μπορώ να κάνω για να νιώσω κάτι διαφορετικό απ’ αυτό που νιώθω.