Ασκληπιός, Ηπιόνη, Ιασώ, Ακεσώ, Πανάκεια, Αίγλη, Μαχάων και Ποδαλείριος

Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων – Οκτώβριος 2018

Σύζυγος του θεού της Ιατρικής Ασκληπιού ήταν η Ηπιόνη, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τους ιατρούς Ποδαλείριο και Μαχάωνα (που κατά μιαν άλλη παράδοση ήταν γιοι του Ποσειδώνα) και τρεις κόρες, την Ιασώ,  την Ακεσώ  και την Πανάκεια. Οι δύο πρώτες αντιπροσωπεύουν ίσως διάφορα στάδια θεραπείας, ενώ η τρίτη τη φαρμακευτική αγωγή. Την Υγιεία άλλοι την θέλουν σύζυγο και άλλοι κόρη του Ασκληπιού. Πιθανότατα ήταν μια πολύ αρχαία θεότης, που ταυτίζεται πότε με τον Ασκληπιό, πότε με τον Αμφιάραο και πότε με την Αθηνά. Ορειχάλκινο άγαλμα της Αθηνάς Υγιείας ήταν στημένο στην Ακρόπολη κοντά σε αρχαιότερο βωμό, αμέσως μετά την είσοδο από τα Προπύλαια.
Επίσης αναφέρεται η Αίγλη ως κόρη του από την Λαμπετίη, κόρη του Ηλίου και της νύμφης Νέαιρας σύμφωνα με τον Έρμιππο ή από την Ηπιόνη κατά τον Σουίδα. Γλυπτές μορφές του Ασκληπιού και της Υγιείας σώζονται πολλές. Του Ασκληπιού και των θυγατέρων του αναφέρεται μόνο ένα ζωγραφικό έργο, του Νικοφάνη, καλλιτέχνη γνωστού από τον Πλίνιο για την αρμονία, την κομψότητα και την ελαφράδα των εικόνων του και από τον Πλούταρχο για «τας ακολάσιους ομιλίας γυναικών προς άνδρας». Άγνωστο αν τούτο είναι υπαινιγμός ότι παρόμοιες «ομιλίες» ήταν μια ακόμη θεραπεία στα ιερά του Ασκληπιού.

Advertisement

Ο Λαβύρινθος

photo by Johnny di *home*

Η ετυμολογία συνδέει το λαβύρινθο με το καρικό «λάβρυς» που δηλώνει τον διπλό πέλεκυ. Από τους αρχαιότερους λαβύρινθους θεωρείται ο αιγυπτιακός τάφος της 6ης Δυναστείας (2300 π.Χ.) στη λίμνη Μοιρίδα. Στην Ελλάδα λαβυρινθοειδές κτίσμα βρέθηκε μόνο στο κέντρο της θόλου της Επιδαύρου που κατασκεύασε ο Πολύκλειτος ο νεότερος στα 360-320 π.Χ. Ο μύθος της Αριάδνης εμφανίζεται σε διάφορες παραλλαγές στο χώρο της Μεσογείου και το σχήμα του λαβύρινθου εντοπίζεται από την Ευρώπη ως τον Καύκασο, από την Ινδία ως τους Ινδιάνους Hopi. Κατά τον Kerenyi, ο λαβύρινθος συμβολίζει την πρώτη επαφή με το ασυνείδητο. Συμβολίζοντας το «κέντρο» ο λαβύρινθος σχετίζεται με την ατομικότητα και τις υπαρξιακές αγωνίες του ανθρώπου, ενώ συμβολίζοντας την κίνηση των ουράνιων σωμάτων σχετίζεται με τη γονιμότητα και τον κύκλο της ζωής.

O συμβολικός ρόλος της φωτιάς στην αρχαία Ελλάδα

Η φωτιά είναι το θεμέλιο της πολιτισμένης ζωής: παρέχει στην ανθρωπότητα την τεχνολογία για τη ζεστασιά, το φως και την προστασία από τους εχθρούς και τα στοιχεία -και όμως, επίσης, μπορεί να είναι η πηγή της ολοκληρωτικής καταστροφής της. Ακόμη και οι πιο ισχυρές, πιο προηγμένες τεχνολογικά ανθρωπογενείς δομές μπορούν να καταρρεύσουν σε τίποτα παραπάνω από καπνό και στάχτη από τη δύναμη της φωτιάς. Όπως εξηγεί ο Θεόφραστος στο σύγγραμμά του για τη φωτιά: «η φωτιά έχει από τις απλές ουσίες την πιο ιδιαίτερη δύναμη». Και έτσι η φωτιά παίζει ρόλο σχεδόν σε κάθε θρησκευτική πράξη των Ελλήνων –  ανάβει τη φλόγα που καίει στο βωμό ενός θεού, τη νεκρική πυρά σε μια ανθρώπινη ταφή, καθώς και τη δάδα που φωτίζει πολλές νυκτερινές γιορτές και μυστηριακές λατρείες. Η καρδιά ενός θρησκευτικού ιερού είναι ο βωμός του και η φλόγα που καίει διαρκώς προσφέρει απτή απόδειξη της συνεχούς παρουσίας του θεού. Την ίδια στιγμή, η πιθανή καταστροφική δύναμη της φωτιάς παρέχει μια σταθερή υπενθύμιση της ιδιοτροπίας της θείας βούλησης. 

Σίβυλλες: Περιπλανώμενες ανάμεσα σε θεούς και ανθρώπους.

 Σίβυλλα ήταν το συλλογικό όνομα μιας κατηγορίας μαντικών γυναικών, με μεγάλη προφητική δύναμη, που δεν είχαν πραγματική συγγένεια αίματος μεταξύ τους, αλλά μοιράζονταν πολλά χαρακτηριστικά. Ήσαν αποκλειστικά γυναίκες που είχαν την ικανότητα να προλέγουν τα μελλοντικά με στίχους….
Σε αντίθεση με τις Πυθίες, δεν ήταν ενταγμένες σε κάποιο ναό ή ιερατείο.
Ήταν συνήθως περιπλανώμενες, κατάγονταν και δρούσαν σε και από πολλούς λαούς και πολιτισμούς, και οι προφητείες τους γίνονταν σε μορφή διαγγέλματος. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι προφήτισσες αυτές έδιναν τις προφητείες τους χωρίς να τις έχει ρωτήσει κανένας και χωρίς να έχουν σχέση με κανένα μαντείο. Με τη λέξη Σίβυλλα λοιπόν, χαρακτηριζόταν η οποιαδήποτε γυναίκα με μαντική ικανότητα που προφήτευε αυθόρμητα, χωρίς να ερωτηθεί, όταν περιερχόταν σε έκσταση, μελλοντικά συμβάντα, συνήθως δυσάρεστα ή φοβερά. Αυτό συνέβαινε, όπως πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι, γιατί δεχόταν την επίσκεψη ενός θεϊκού πνεύματος.
Όταν έδιναν τις προφητείες τους ήταν σε εκστατική κατάσταση και ο κόσμος πίστευε ότι τα λόγια τους αποτελούσαν τη φωνή του θεού. Η κάθε Σίβυλλα πιστευόταν ότι είχε το προφητικό χάρισμα από τη γέννησή
της. Τη θεωρούσαν μια ύπαρξη ανάμεσα στον θεό και στο άνθρωπο. Δεν ήταν
βέβαια αθάνατη, αλλά η διάρκεια της ζωής της ξεπερνούσε κατά πολύ τα
ανθρώπινα μέτρα. Και όπως ο χρησμοδότης θεός Απόλλων κρατούσε τη λύρα,
έτσι και η Σίβυλλα κρατούσε ένα άλλο έγχορδο μουσικό όργανο, τη σαμβύκη
(είδος τριγωνικής λύρας). Η επαφή της Σίβυλλας με το θείο προϋπέθετε την
παρθενία της.
Μια Σίβυλλα, όπως είπαμε, δεν ήταν στην υπηρεσία κανενός μαντείου και δεν έκανε την προφητική της δύναμη επάγγελμα. Έτσι μπορούσε να πηγαίνει από τον ένα τόπο στον άλλο, όπου λατρευόταν ως μια θεία μορφή και αυτό ήταν ένας σοβαρός λόγος για να προκύψουν μαρτυρίες για πολλές Σίβυλλες.
Ο κάθε τόπος από όπου είχε περάσει, είχε δράσει και είχε λατρευτεί η μια Σίβυλλα, δημιουργούσε μια δικιά του σιβυλλική παράδοση, που δεν μπορούσε να ταυτιστεί με την ανάλογη παράδοση ενός άλλου τόπου. Έτσι ο κάθε τόπος που είχε μια σιβυλλική παράδοση πίστευε τη δικιά του Σίβυλλα.
Η κύρια διαφορά ανάμεσα στις Σίβυλλες και στις προφήτιδες των διάφορων μαντείων είναι ότι οι δεύτερες, όπως π.χ. η Πυθία στο Μαντείο των Δελφών, προφήτευαν μόνο απαντώντας σε καλώς καθορισμένα ερωτήματα, ενώ οι Σίβυλλες προφήτευαν χωρίς να δεχθούν προηγουμένως ερωτήσεις.
Οι παραδόσεις για τις Σίβυλλες είναι αρχαιότατες.

Φαίνεται ότι σχετικές παραδόσεις από τις χώρες της Μέσης Ανατολής πέρασαν στον ελληνικό χώρο μέσα από τη Μικρά Ασία σε εποχή που επικρατούσαν μυστικιστικές τάσεις και δεν είχε ακόμα γεννηθεί ο φιλοσοφικός στοχασμός στα παράλια της Ιωνίας. Η πίστη των αρχαίων λαών στην ευαίσθητη και διαισθητική φύση της γυναίκας συνετέλεσε ώστε πολλά αποφθέγματα σε τύπο χρησμού ή προφητείας να τα αποδίδουν σε μια Σίβυλλα και έτσι σιγά-σιγά εμπλουτίσθηκε η παράδοση. Πολλές φορές τους αποδίδονταν προφητείες επινοημένες μετά από μεγάλα γεγονότα, κι επειδή αυτό ήταν πολύ εντυπωσιακό, έκανε τον πολύ κόσμο να δίνει προσοχή στις προφητείες της Σίβυλλας.

Δημιουργήθηκε έτσι μια πλούσια συλλογή από σιβυλλικούς χρησμούς, των οποίων η επίδραση στον λαό ήταν αισθητή μέχρι τον Μεσαίωνα. Τον Μεσαίωνα διατηρούσαν πολλά βιβλία γραμμένα από τις Σίβυλλες, και οι ηγέτες φαίνεται ότι τα συμβουλεύονταν συχνά.

Πρώτη μνεία αυτών των βιβλίων γίνεται κατά την εξιστόρηση της βασιλείας του μισομυθικού Ρωμαίου βασιλιά Ταρκύνιου. Από την Κυμαία Σίβυλλα (το όνομα αναφέρεται στην Κύμη της Καμπανίας στην Ιταλία) είχε αγοράσει ο βασιλιάς των Ρωμαίων Ταρκύνιος τα βιβλία των «σιβυλλικών χρησμών», τα οποία φυλάγονταν στη Ρώμη, και συγκεκριμένα στον ναό του Δία στο Καπιτώλιο.
Αυτά τα βιβλία, εκ των οποίων μόνο κάποια αποσπάσματα έχουν διασωθεί, δεν πρέπει να συγχέονται με τους «Σιβυλλικούς Χρησμούς», 12 βιβλία με προφητείες που εικάζεται ότι έχουν συγγραφεί σε ιουδαιοχριστιανικό περιβάλλον.

Τα αρχαιότερα ελληνικά κείμενα κάνουν λόγο για μια Σίβυλλα. Έτσι μιλούν για τη Σίβυλλα ως μια συγκεκριμένη μορφή πρώτος ο Ηράκλειτος και ύστερα ο Ευριπίδης, ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας. Ο πρώτος που μιλάει για Σίβυλλες στον πληθυντικό είναι ο Αριστοτέλης. Οι ύστερα από αυτόν πηγές ξέρουν τρεις, τέσσερις ή και δέκα Σίβυλλες.

Πόσων χρονών πέθανε ο Μαθουσάλας; Τι λένε Βίβλος και ερευνητές

Σύμφωνα και με την παράδοση, ο Μαθουσάλας είχε πεθάνει σε ηλικία 969 ετών, 7 μέρες πριν τον Κατακλυσμό.

Σήμερα το όνομα αυτό χρησιμοποιείται για κάθε πλάσμα που φτάνει σε πολύ μεγάλη ηλικία.

Σύμφωνα με τον ραβίνο, Rashi, το διάστημα των 7 ημερών μεταξύ του θανάτου του Μαθουσάλας και του Κατακλυσμού, είναι το διάστημα το οποίο καθυστέρησε ο Θεός τον Κατακλυσμό ως ένδειξη πένθους για τον θάνατο του αγαπητού του Μαθουσάλα.

Όσο τρομακτική και αν φαίνεται η Σκιά, αν την ακούσουμε και έρθουμε σε επαφή μαζί της, θα βγούμε από την εμπειρία κερδισμένοι, αλλαγμένοι, πιο σοφοί και πιο κοντά προς τα πραγματικά μας αιτήματα ως αυθεντικοί άνθρωποι.

Η Κατάβαση της Ινάννα

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΡΟΥΣΣΗΣ
Σύμβουλος ψυχικής υγείας|

«Μόνο εκείνος που δέχτηκε τη διαδικασία του μυστικού θανάτου, που ταξίδεψε την ψυχή του στην άλλη πλευρά και άντεξε το αρμένισμα στη νυχτερινή θάλασσα μπορεί να σταθεί μπροστά στους συνανθρώπους του με αυτήν την εμπειρία, ως αλλαγμένος, ακόμα και σαν «καινούργιος άνθρωπος» και να τους φέρει τη γνώση της νέας ζωής.» – C.G. Jung.

Μετατρέποντας τον πόνο σε δύναμη και γνώση – Ο μύθος του Χείρωνα

photo by EvAr

Μετατρέποντας τον πόνο σε δύναμη και γνώση – Ο μύθος του Χείρωνα

Εξετάζοντας κάποιος τα αρχέτυπα ενός μύθου είναι δυνατόν να μπορέσει να ερμηνεύσει τις όψεις του κόσμου που μας περιβάλλει . Η μυθολογία είναι ένα χρήσιμο εργαλείο οπου μπορεί να εφαρμόσει κανείς για να εντοπίσει γνωρίσματα και πτυχές της ανθρώπινης ψυχής.

Ο Έρως φτιάχνει ποιητές

Στα κατοπινά χρόνια, έλεγαν ότι η Σαπφώ είχε ερωτευτεί τον όμορφο Φάωνα. Αυτός απέκρουσε τον έρωτά της, οπότε η ποιήτρια αυτοκτόνησε πέφτοντας από ένα γκρεμό…

Γράφει ο Κάρολος Μπρούσαλης

 

Γύρω στα 680 π.Χ. στην Πάρο, η δούλα Ενιπώ έφερε στον κόσμο ένα αγοράκι, γιο του ξεπεσμένου αριστοκράτη Τελεσικλή. Το ονόμασαν Αρχίλοχο. Μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια κι έβγαζε το ψωμί του ως μισθοφόρος σε πολέμους και επιδρομές στην Ιωνία, στη Θάσο, στην Τορώνη της Μακεδονίας και στην Εύβοια. Κάποτε, ερωτεύτηκε τη συντοπίτισσά του, Νεοβούλη. Εμφανίστηκε στον πατέρα της, Λυκάμβη, και του ζήτησε να την παντρευτεί. Αρχικά, ο Λυκάμβης τον δέχτηκε. Πριν όμως να γίνει ο γάμος, το μετάνιωσε. Η Νεοβούλη παντρεύτηκε άλλον. Ο Αρχίλοχος μάνιασε. Για να εκδικηθεί, αποπλάνησε την αδελφή της Νεοβούλης και ξεκίνησε να γράφει σκωπτικούς στίχους, διασύροντας τον παρά λίγο πεθερό του και τις κόρες του και υμνώντας το κρασί. Η δύναμη των ποιημάτων ήταν τόσο μεγάλη, ώστε Λυκάμβης, Νεοβούλη και η αδελφή της αυτοκτόνησαν για να γλιτώσουν.

Ο Ηρακλής ήταν παγκόσμιος γεωλόγος και μηχανικός

ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ

 

Ιστορικό πρόσωπο που έφτασε ώς τον Καναδά ήταν ο Ηρακλής της ελληνικής μυθολογίας, σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωλογίας Ηλία Μαριολάκο, ο οποίος μίλησε στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» για αυτό το θέμα.

Έφτασε χίλια χρόνια πριν από τον Μεγάλο Αλέξανδρο στον Ινδό ποταμό. Πέρασε από την Αιθιοπία, έφτασε ώς τη Γροιλανδία και ίσως να πάτησε πρώτος το πόδι του στην Αμερική. Ένας από τους πιο γνωστούς ήρωες της παγκόσμιας μυθολογίας- ο Ηρακλής- δεν ήταν μόνο ένας σπουδαίος υδραυλικός, μηχανικός και υδρογεωλόγος, όπως μαρτυρούν πολλοί από τους δώδεκα άθλους του, αλλά και ο πρώτος που έκανε πράξη την παγκοσμιοποίηση και ο αρχιτέκτονας της μυκηναϊκής κοσμοκρατορίας, όπως υποστήριξε χθες το βράδυ σε ομιλία του, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας και μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου Ηλίας Μαριολάκος.

Ο Ηρακλής είναι ένα ιστορικό πρόσωπο

«Ο Ηρακλής δεν είναι ένα πρόσωπο για να διασκεδάζουν τα παιδιά. Ούτε η ελληνική μυθολογία ένα παραμύθι για έναν φανταστικό κόσμο», λέει στα «ΝΕΑ» ο Ηλίας Μαριολάκος. «Ο Ηρακλής είναι ένα ιστορικό- και όχι μυθικό- πρόσωπο, ένας άγνωστος μεγάλος κατακτητής, ήρωας- ιδρυτής πόλεων, πρώτος συνδετικός κρίκος του κοινού πολιτισμικού υποστρώματος των Ευρωπαίων, του μυκηναϊκού και κατά συνέπεια του ελληνικού πολιτισμού. Και η μυθολογία είναι η ιστορία του απώτερου παρελθόντος των κατοίκων αυτού του τόπου, που πολύ αργότερα θα ονομαστεί Ελλάς». Πρώτος στο μικροσκόπιο του καθηγητή μπήκε ο άθλος με την αρπαγή των βοδιών του Γηρυόνη, του τρικέφαλου και τρισώματου γίγαντα που ζούσε στα Γάδειρα, το σημερινό Κάντιθ της Ισπανίας, κοντά στο στενό του Γιβραλτάρ.

…όταν ο μύθος λέει ότι από το άρωμα του Ναρκίσσου γελούσαν τα ουράνια πλάτη, η γη και η θάλασσα, μήπως αυτό που κάνει όλο το σύμπαν να γελά είναι η ελπίδα της αναγέννησης, ο αέναος κύκλος της ζωής, ο Έρωτας;

γράφει η Στέλλα Κουρή

Ο Μύθος κρύβει Μύθο ή μια αλήθεια και μια κρυμμένη γνώση;

Σε προηγούμενο άρθρο σας ανέλυσα την ιστορία της ομοιοπαθητικής, ήρθα όμως τώρα να σας βάλω σε σκέψεις. Οι μύθοι μας από την αρχαία Ελληνική μυθολογία μπορεί να κρύβουν κάτι; Μήπως  τελικά μας αποκαλύπτουν βαθιά κρυμμένα μυστικά;