Μα όχι, δεν ήταν αυτό’ κατά βάθος, υπήρχε μια αξιοθρήνητη αλήθεια ότι ο άνθρωπος είναι πάντοτε μόνος. Η συγχώνευση των ψυχών δεν ήταν παρά ένα ψέμα· ποτέ κανένα πλάσμα δεν σου δινόταν ολοκληρωτικά, ούτε η μητέρα που σ’ έβαζε να καθίσεις στα γόνατά της, ούτε ο φίλος στον οποίο λογάριαζες, ούτε η γυναίκα που κοιμάται πάνω στην καρδιά σου… | Γενς Π. Γιάκομπσεν

photo by Johnny Di

Αξιοσημείωτα απο το βιβλίο του Γενς Π. Γιάκομπσεν «Νιλς Λυν»

• Γι’ αυτήν, οι γονείς της, τ’ αδέλφια της και οι αδελφές της, οι γείτονες, οι φίλοι, δεν μιλούσαν ποτέ για κάτι άξιο προσοχής, γιατί ακριβώς οι σκέψεις τους δεν πετούσαν ποτέ πάνω από τη γη, την οποία αξιοποιούσαν, και τα βλέμματά τους δεν πήγαιναν πιο μακριά από ό,τι προσφερόταν σ’ αυτά εντελώς φυσιολογικά. Όμως οι στίχοι!…Γεμάτοι με ολοκαίνουργιες σκέψεις και βαθιές διδαχές, έδειχναν τη ζωή όπως ακριβώς ξετυλίγεται στο πλατύ σκηνικό του κόσμου, όπου είναι έντονος ο πόνος και η χαρά· από μέσα τους ξεπρόβαλαν εικόνες που έρεαν σαν μαργαριτάρια. Μιλούσαν για όμορφες νεαρές κοπέλες της αριστοκρατίας πoυ αγνοούσαν την αξία της ομορφιάς τους.

• Δυστυχώς, στo περιβάλλον της δεν υπήρχε ούτε ένα άτομο ανώτερο που να μπορεί να της δώσει το μέτρο της αξίας και της εξυπνάδας της’ δεν υπήρχε ούτε ένα άτομο με χαρακτήρα παραπλήσιο με τον δικό της. Έτσι λοιπόν έγινε συνήθεια να τη θεωρούν περιθωριακό άτομο, παράξενο, ένα είδος τροπικού φυτού που γεννήθηκε κάτω από έναν αμείλικτο ουρανό και που δε μπορούσε ν’ ανθίσει ελεύθερα· σ’ ένα πιο ήπιο κλίμα, κάτω από έναν πιο ζεστό ήλιο, θά ‘χε πετάξει κλωνάρια με λαμπερά λουλούδια, εξαιρετικά ωραία. Πίστευε ότι ήταν αυτό ακριβώς το φυτό από το οποίο έλειπαν οι πραγματικές προϋποθέσεις ύπαρξης και που γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο φθειρόταν μέσα στα όνειρα και τις επιθυμίες του.

Advertisement

Αναπαριστώντας ένα αντικείμενο δεν αντιγράφουμε, αλλά κατορθώνουμε μια τέτοια ερμηνεία του. Με άλλα λόγια, τίποτε δεν αναπαριστάται, είτε αποκομμένο από τις ιδιότητές του είτε στην πληρότητά τους. | Νέλσον Γκούντμαν

Αξιοσημείωτα απo το βιβλίο του Νέλσον Γκούντμαν «Γλώσσες της τέχνης»

🪶 Ακόμη, σε πολλές περιπτώσεις, κανένα από δύο αντικείμενα που μοιάζουν δεν αναπαριστά το άλλο: κανένα από τα αυτοκίνητα που μόλις συναρμολογήθηκαν στο εργοστάσιο δεν είναι εικόνα το ένα του άλλου. Επίσης, κανένας άνθρωπος συνήθως δεν αναπαριστά κάποιον άλλο, ούτε καν τον δίδυμο αδελφό του. Για να το θέσουμε απλά, η ομοιότητα σε οποιονδήποτε βαθμό δεν συνιστά ικανή συνθήκη για την αναπαράσταση.

🪶 Όμως η πρόσληψη και η ερμηνεία δεν είναι ξεχωριστές, αλλά πλήρως αλληλεξαρτώμενες λειτουργίες. Εδώ ισχύει το καντιανό ρητό: το αθώο μάτι είναι τυφλό και το παρθένο μυαλό άδειο. Ακόμη, το τι έχει προσληφθεί και το τι επεξεργασία αυτό έχει υποστεί, είναι κάτι που δεν μπορούμε να το διακρίνουμε στο τελικό αποτέλεσμα. Δεν μπορούμε να εξαγάγουμε περιεχόμενο ξεφλουδίζοντας διαδοχικά στρώματα σχολίων.

«Σάπια δοκάρια είναι τα βλέμματα των άλλων. Πατάς, σε κρατούν για λίγο κι ύστερα τσακίζουν. Κι από κάτω έχει γκρεμό θεόρατο. Άργησα να το μάθω τούτο.»~Γιάννης Καλπούζος

photo by DesPin

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «ΣΑΟΣ» του Γιάννη Καλπούζου

– Γιατί τα ψάρια αισθάνθηκαν τον ερχομό και το επίκεντρο του σεισμού κι έσπευσαν ομαδικά ν’ απομακρυνθούν. Αλλά και να το έπρατταν μάλλον οι αρχές δε θα ήταν σε θέση να εκτιμήσουν ανάλογη πληροφορία.

– Στην αποκοτιά και στην τόλμη των λίγων στηρίχθηκε και ξεπέρασε το μέτριο ο άνθρωπος.

«Τίποτα δεν είναι Έξω, τίποτα δεν είναι Μέσα, γιατί ό,τι είναι Έξω, είναι και Μέσα» | Έρμαν Έσσε

Έκθεση φωτογραφίας ~ Θεσσαλονίκη 2018 ~ photo by GTsik

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Ο Βροχοποιός» του Έρμαν Έσσε

– Από τη ζωή των Ζώων και των Φυτών ως τον έναστρο ουρανό και ανάμεσα στην άφωνη, σιωπηλή, μυστηριακή Φύση και την άγουρη ψυχή του πού σάλευε έντρομη στο παιδικό του στήθος, πηγαινοέρχονταν τα ρεύματα της Πρωταρχικής Ενότητας και κόχλαζε η Περιέργεια και η λαχτάρα για Κατάκτηση. Οτιδήποτε για το οποίο είναι ικανή η ψυχή του Ανθρώπου.

– Ήταν σαν ένα ξαφνικό ανατρίχιασμα της συνείδησης η διαπίστωση αυτού οργανωμένου Συνόλου, αυτής της Ενότητας που κατευθυνόταν και εξουσιαζόταν από νόμους προσιτούς στο ανθρώπινο πνεύμα.

– Η αίσθηση της Συνάφειας, των Σχέσεων και της Τάξης ανάμεσα στο Όλο και το Μερικό τον είχε τραβήξει μοναχικό περιπατητή κοντά της και τον είχε καταστήσει Συνυπεύθυνο γι’ αυτό!

– Έπρεπε να υπάρχει στα σίγουρα ένα κεντρικό σημείο αναφοράς, μια κοινή αφετηρία στο τεράστιο δίκτυο των μυστικών δεσμών και συναφειών του Απείρου από το οποίο ξεκινώντας κανείς μπορούσε να δει και να ερμηνεύσει τα περασμένα και τα μελλούμενα. Για εκείνον που θα ήταν ικανός να σταθεί σ’ εκείνο ακριβώς το σημείο, η γνώση θα κυλούσε γάργαρη, όπως το νερό στην κοιλάδα ή όπως τρέχει ο λαγός στα λάχανα. Ο Λόγος της θα έπρεπε, οξύς και αλάθευτος να σημαδεύει και να βρίσκει κατευθείαν τη ρίζα του μυαλού, όπως η πέτρα που φεύγει από το χέρι του κυνηγού και χτυπάει το θήραμά του θανάσιμα. Και εκεί, με τη δύναμη του πνεύματος θα ένιωθε όλες αυτές τις θαυμαστές μοναδικότητες, τα φυσικά χαρίσματα και τις ικανότητες, θα τα έβαζε να «παίζουν» δημιουργώντας χιλιάδες συνδυασμούς : Αυτός θα ήταν ο Τέλειος, ο Σοφός, ο αξεπέραστος άνθρωπος!…

Ποιήματα από τον Paul Eluard

*Νοσταλγία* by Renė Magritte

Απόσπασμα από το βιβλίο «Λογοτεχνία Ελυάρ» του Paul Eluard

 

Εδώ για να ζήσω
(1918)

Άναψα μια φωτιά, σαν το γαλάζιο με παράτησε,
Μία φωτιά φίλος της να γενώ,
Μία φωτιά στη χειμωνιάτικη νύχτα για να ‘μπω
Μια για καλύτερη ζήση.

Της έδωσα όλα όσα η μέρα μου είχε δώσει:
Δάση, θάμνους, αμπέλια, χωράφια από στάρι,
Φωλιές και πουλιά, κλειδιά και σπίτια
Ζουζούνια, λουλούδια, γούνες, γιορτές.

Έζησα με το μόνο θόρυβο της φλόγας που τρίζει
Με τη μόνη οσμή της ζεστασιάς της.
Ήμουν καράβι που βούλιαζε μες στο κλειστό νερό,
Ωσάν νεκρός μ’ ένα και μόνο της φύσης στοιχείο.

Αν κάποιος σας ρωτούσε παθιασμένα Η αθωότητα ειν᾽ αρετή; Εγώ, δὲ θ᾽ απαντούσα Θα έβρισκα μια υπεκφυγή. | Μπόρις Βιαν

photo by EvAr

ΜΕ ΓΕΜΑΤΑ ΧΕΡΙΑ | Μπόρις Βιαν
Στους αθώους

Αν κάποιος σᾶς ρωτοῦσε παθιασμένα
Ἡ ἀθωότητα εἶν᾽ ἀρετή;
Ἐγώ, δὲ θ᾽ ἀπαντοῦσαι
Θὰ ἔβρισκα μιὰ ὑπεκφυγή.
Θὰ ἔλεγα: «Διαβάσατε Σεζάν;».

Σὲ ἄλλους δὲν περνάει ἀπ’ τὸ μυαλὸ
Νὰ ποῦνε ψέματα καὶ ἀπαντοῦν: «Δεν ξέρω !».
Κανένας δεν μπορεῖ νὰ τους πιέσει.

Μά, φυσικά, ἡ ἀθωότητα δὲν εἶναι ἀρετή.
Ἡ θειά μου ἦταν στολισμένη μ᾽ ἀρετές.
Τις ἔχει ἀκόμα. Κι εἶναι γριά.

Δεν είναι αρκετό ν’ ανατρέψεις μιαν όμορφη ιδέα, πρέπει να την αντικαταστήσεις, κιόλας, με μιαν άλλην, όχι λιγότερο όμορφη. | Φ. Ντοστογιέφσκυ

photo by EvAr

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Ο Έφηβος» του Φ. Ντοστογιέφσκυ

– Είχα έρθει στην Πετρούπολη για να μισήσω, αποκλειστικά για να μισήσω κ’ αισθανόμουν κιόλας πώς άρχιζα ν’ αγαπώ. «Αναρωτιέμαι άν η αράχνη, μπορεί να μισήσει εκείνη τη μύγα που παραμονεύει και τη βουτά. Αγαπημένη μύγα! Μου φαίνεται πως αγαπά κανείς το θύμα του· τουλάχιστον μπορεί να το αγαπά. Έτσι εγώ, αγαπώ λοιπόν, την εχθρά μου: είμαι φοβερά ευχαριστημένος που είναι τόσο όμορφη.

– Η σκέψη σας, όσο κακή κι’ αν είναι, εφ’ όσον είναι δική σας, πάντοτε είναι βαθύτερη. Από τη στιγμή που θα την εκφράσετε θα πάρει κάτι το γελοίο και το απατηλό. Ο Βερσίλωφ μου είπε πως το αντίθετο δε συμβαίνει παρά μόνο στους κακούς ανθρώπους. Αυτοί δεν κάνουν άλλο από το να υποκρίνονται, πράμα που τους είναι εύκολο’ εγώ, προσπαθώ να γράψω όλην την αλήθεια: κι’ αυτό ‘ναι φοβερά δύσκολο.

Τα παιδιά βρίσκουν το παν μέσα στο τίποτα, οι ενήλικες το τίποτα μέσα στα πάντα [Zibaldone., 527]

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο του Giacomo Leopardi «Η θεωρία της ηδονής»

– Οι ίδιες απολαύσεις και οι ίδιες μυθιστορηματικές ιδέες βρίσκουν μια τρίτη [μετά τη φαντασία και την ποίηση] πηγή στα όνειρα. [Zibaldone.,57]

– «Ο άνθρωπος είναι τόσο δυστυχισμένος όσο φαντάζεται πως είναι», λέει έξοχα ο Sanbazaro στο όγδοό του ειδύλλιο.

– Τούτο μοιάζει παράλογο, είναι ωστόσο η καθαρή αλήθεια: εφόσον καθετί το πραγματικό είναι ένα μηδέν, δεν υπάρχει τίποτε το πραγματικό και τίποτε το ουσιώδες, παρά μόνο η μάταιη ηδονή των ψευδαισθήσεων. [Zibaldone., 99]

– …η νόηση είναι στην πραγματικότητα η πιο υλική ικανότητα που υπάρχει μέσα μας, και μάλιστα οι διεργασίες της, ολότελα υλικές και μαθηματικές, θα μπορούσαν κατά κάποιον τρόπο ν’ αποδοθούν στην ύλη. Μιλάω αντιθέτως για ένα φυσικό αίσθημα μέσα στην ψυχή μας, το οποίο μας κάνει να αισθανόμαστε την μηδαμινότητα των πραγμάτων ανεξάρτητα από τη νόηση. Γι’ αυτό υποθέτω ότι αυτή η απόδειξη είναι πιο ισχυρή, διότι φανερώνει εν μέρει τη φύση του πνεύματός μας. Η φύση δεν είναι υλική όπως είναι νόηση. [Zibaldone., 106-107].

– Όσο για μένα έγινα συναισθηματικός την ημέρα που, έχοντας χάσει τη φαντασία, έγινα αδιάφορος για τη φύση και αφιερώθηκα μ’ όλο μου το είναι στο λογικό και το αληθινό, όταν, με μια λέξη, έγινα φιλόσοφος. [Zibaldone., 143-144].

«Καθ’ όδόν βρίσκεις τον Οδυσσέα σου, και πάλι ζήτημα είναι. Θέλει να κοιμάσαι μ’ ανοιχτά πανιά και μ’ ανεβασμένη την άγκυρά σου.» | Οδυσσέας Ελύτης

Σύβοτα 2019

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Εκ του πλησίον» του Οδυσσέα Ελύτη

-ΕΚ ΤΟΥ ΠΛΗΣΙΟΝ
Αλλά χωρίς να χάνεις ποτέ την εικόνα του συνόλου. Και η
πιο απλή παράγκα θέλει το ρήμα της, τα ουσιαστικά και τα
επίθετά της, όπως κάθε πρόχειρη γραφή τον Πικιώνη της. Η
αφέλεια δεν δίδεται δωρεάν, σκηνοθετείται και παίζεται· εάν
είσαι ο ένας από τα ελάχιστα εκατομμύρια που δικαιώνουν
την ανθρωπότητα.

– Όπως ο στάχυς μεταβάλλει τη σοφία του σε άρτο, έτσι κι ο ποητής
την αφροσύνη του σε πικρόν υδράργυρον, άλλ’ αγάπης.

🪶 Τα πνεύματα είναι νοητικά και όχι υλικά. Κατοικούν στα βάθη του νου και συνομιλούν μαζί μας, μέσω ονείρων, μέσα από ασυνείδητες τάσεις, και σπανιότερα σε οράματα που έχουμε ξύπνιοι. Επηρεάζουν τα συναισθήματά μας και τις σκέψεις μας υποσυνείδητα και πολλές φορές μπορούν να κατευθύνουν τις πράξεις μας, έστω και μερικώς, όπως σε περιπτώσεις παρορμητικών τρόπων συμπεριφοράς και εμμονών, αλλά και σε βαθμό ολικής κατάληψης. Μόνο μέσα από εμάς μπορούν να επηρεάσουν τον υλικό κόσμο. | από το βιβλίο «Άνθρωποι των θαυμάτων»

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Άνθρωποι των θαυμάτων»

🪶 Ο Μέρλιν τον συμβούλεψε να χτίσει αυτό το μνημείο χρησιμοποιώντας τις πέτρες από το «Δακτύλιο των Γιγάντων», που έστεκε στο βουνό Κιλλαράους της Ιρλανδίας, ένα αινιγματικό πανάρχαιο μνημείο που ήταν ένα λίθινο οικοδόμημα, το οποίο δεν ήταν δυνατόν να έχει ανεγείρει θνητός άνθρωπος, εκτός αν συνδύαζε στο εγχείρημά του μεγάλη δεξιοτεχνία και ισχυρή μαγεία. Ο Μέρλιν είπε στο βασιλιά ότι οι λίθοι αυτού του μαγικού οικοδομήματος στην Ιρλανδία ήταν τεράστιοι, και έτσι κανείς ποτέ δεν θα μπορούσε να τους μετακινήσει και να τους μεταφέρει. Του είπε ότι αν μεταφέρονταν στη Βρετανία και αν τοποθετούνταν στο Στόουνχεντζ κυκλικά, όπως ήταν τοποθετημένοι και στην Ιρλανδία, τότε το μνημείο αυτό θα έστεκε εκεί για πάντα, και θα ήταν ένας πολύ ισχυρός τόπος μαγικής δύναμης. Ο Αυρήλιος γελώντας είπε στον Μέρλιν: «Μα, πώς μπορούν τέτοιοι μεγάλοι λίθοι να μεταφερθούν από μια μακρινή χώρα; Λες και λείπουν οι μεγάλες πέτρες στη Βρετανία για μια τέτοια δουλειά!…» «Μη γελάς ασύνετα, βασιλιά» απάντησε ο Μέρλιν. «Αυτό που προτείνω δεν είναι για γέλια. Εκείνοι οι μεγάλιθοι συνδέονται με ορισμένες πανάρχαιες μυστικές τελετές και έχουν διάφορες μυστικές ιδιότητες και σπουδαίες θεραπευτικές δυνάμεις. Πριν από πολλά χρόνια οι γίγαντες τους μετέφεραν από τα ακρότατα όρια της Αφρικής και τους έστησαν στην Ιρλανδία, όταν αποίκησαν τη χώρα. Σκοπός τους ήταν ο εξής: Όταν αρρώσταιναν, έκαναν λουτρά στη βάση των λίθων, γιατί συνήθιζαν να ρίχνουν νερό πάνω στους λίθους, το οποίο κυλούσε πάνω στην πέτρα και έλουζε τους ασθενείς, και αυτοί θεραπεύονταν. Δεν υπάρχει ούτε ένας λίθος από αυτούς που να μην έχει θεραπευτικές ιδιότητες…»

🪶 Ο Μπέηκον κλείστηκε στη φυλακή επί πολλά χρόνια. Έγραψε κρυφά τα σπουδαιότερα φιλοσοφικά του συγγράμματα, στο ελάχιστο φως που έμπαινε λίγες ώρες της ημέρας, από ένα μικρό παραθυράκι στο σκοτεινό κελί του. Τυφλώθηκε στη φυλακή. Κάποτε απελευθερώθηκε, αλλά ήταν πια ένας απογοητευμένος και εξαντλημένος γέροντας. Πέθανε ένα χρόνο μετά την απελευθέρωσή του. Ξεψυχώντας είπε: «Μετανιώνω που έκανα τον εαυτό μου να υποφέρει τόσο πολύ, προσπαθώντας να πολεμήσω την αμάθεια των ανθρώπων…»