Οι άνθρωποι, όπως δίδαξε ο Χριστός κι όπως μας υπαγορεύει το λογικό μας, έπρεπε σιγά-σιγά να ενωθούν, ενώ οι διάφορες διδασκαλίες απομακρύνουν περισσότερο ακόμα τους ανθρώπους μεταξύ τους. | Λέων Τολστόι

photo by DesPin

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Η θρησκεία μου» του Λέων Τολστόι

– Ο αρχαιότερος καί συνηθέστερος καθορισμός της λέξης θρησκεία, religio (religare = συνδέειν) είναι αυτός: Θρησκεία είναι ό κρίκος μεταξύ ανθρώπου και Θεου.

– Η αληθινή θρησκεία, σύμφωνα με τη λογική και τις γνώσεις του άνθρωπου, είναι η καθιερωμένη απ’ αυτόν σχέση απέναντι της άπειρης ζωής που τον περιβάλλει, που συνδέει τη ζωή του με τούτο το άπειρο και τον καθοδηγεί στίς πράξεις του.

– Όμως ποτέ καμιά ανθρώπινη κοινωνία, από τότε που οι άνθρωποι έγιναν λογικά όντα, μπόρεσε να ζήσει, ούτε μπορεί να ζήσει χωρίς θρησκεία.

– Τρείς αιτίες προκαλούν την ανθρώπινη ενέργεια: το αίσθημα, το λογικό και η υποβολή, που οι γιατροί την ονομάζουν ύπνωση.

– Αυτό συνέβηκε σ’ όλα τα μέρη μόλις παρουσιαζόταν νέα θρησκευτική διδασκαλία: συνήθως γινόταν ασυνείδητα απ’ τους πλούσιους πού διοικούσαν και είχαν συμφέροντα απ’ την ανισότητα των ανθρώπων, επειδή η ανισότητά τους επέτρεπε να διατηρούν την πλεονεκτική τους θέση απέναντι των άλλων έπαιρναν το δικαίωμα, απέναντι της εγκρινόμενης θρησκείας, να προσπαθούν με κάθε τρόπο να δώσουν στη θρησκευτική διδασκαλία τέτοιοι έννοια που η ανισότητα των ανθρώπων θα γινόταν παραδεχτή.

Θέλεις ναναι έγκυος χωρίς ούτε καν να ζητήσει το χέρι της; Επανέρχεσαι μέσα σου. Χωρίς να το πάρεις είδηση έχει κλείσει κι εκείνη τα μάτια. | Σάμουελ Μπέκετ

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Συντροφιά» του Σάμουελ Μπέκετ

• Για να είναι συντροφιά πρέπει να έχει μία κάποια διανοητική δραστηριότητα. Δεν είναι ανάγκη όμως να είναι υψηλής στάθμης.  Θα μπορούσε μάλιστα να υποστηριχθεί ότι όσο χαμηλότερης είναι τόσο καλύτερα είναι. Ως ένα ορισμένο σημείου. Όσο χαμηλότερης στάθμης είναι η διανοητική του δραστηριότητα, τόσο καλύτερη συντροφιά είναι. Ως ένα ορισμένο σημείο.

 

•  …λίγο-λίγο η σιωπή έπεσε και πλάκωσε το σκοτάδι. Αυτό θα ήταν ίσως πιο καλό για συντροφιά. Γιατί από τι οι αραιοί θόρυβοι; Από πού το μισόφωτο;

 

•  Σύννεφα λέει θα είδες. Κι έτσι, από τότες, τα θησαυρίζεις στην καρδιά σου μαζί με όλα τα’ άλλα. Γυρίζεις σπίτι καθώς πέφτει η νύχτα και πλαγιάζεις αδείπνητος. Κοίτεσαι στο μαύρο σκοτάδι και βρίσκεσαι πίσω σε εκείνο το φως.

Η αποτυχία είναι μέρος της εξέλιξης ή και της επιτυχίας. | Μίμης Ανδρουλάκης

photo by DesPin

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Έτσι κάνουν όλες» του Μίμη Ανδρουλάκη

– Κι εγώ Αύγουστο έθαψα τιν παππού μου, Αύγουστο τον πατέρα μου, Αύγουστο έφυγε κι ο Λεωνίδας. Μα δεν τον φοβάμαι για την πάρτη μου, όχι μόνο για τους άλλους, γιατί, εξομολογούμαι, είναι μακράν ο καλύτερος και πιο δημιουργικός μου μήνας και οι πιθανότητες να τα τινάξω Αύγουστο είναι αμελητέες. Δεν τον φοβάμαι, αλλά καλού κακού τον Αύγουστο δεν σηκώνω τηλέφωνο.

– Κολλητοί πολλά χρόνια, μεγαλώσαμε σε διαφορετικές όχθες της ζωής και ανήκουμε σε διαφορετικές σχολές σκέψης. Υπερεμπιστοσύνη εναντίον σκεπτικισμού. Σιγουριά εναντίον αμφιβολίας. Βεβαιότητα εναντίον διαχείρισης αβεβαιότητας. Ασφαλής, εντυπωσιακή πρόγνωση εναντίον πιθανοκρατικής σεναριακής σκέψης. Το κοινό και τα παγκόσμια ΜΜΕ αναμφίβολα προτιμούν την πρώτη. Τη δική του. Βγάζει μάτι.

Το ωραίο κρύβεται από τα μάτια αυτών που δεν αναζητούν την αλήθεια | Αντρέι Ταρκόφσκι

photo by Johnny di *boundless*

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Σμιλεύοντας το χρόνο» του Αντρέι Ταρκόφσκι

• Όταν όμως δεν υποχρεώνεται κανείς να βγάλει τελικά συμπεράσματα, κινδυνεύει να ικανοποιηθεί πολύ πιο εύκολα μέ τις ασάφιες της διαίσθησης παρά με τον γερό, συνεπή, συλλογισμό.

• Κατά τη γνώμη μου ο ποιητικός συλλογισμός είναι πιο κοντά στους νόμους με τους οποίους αναπτύσσεται η σκέψη, επομένως πιο κοντά στην ίδια τη ζωή, από τη λογική του παραδοσιακού δράματος.

• Ένας τέτοιος καλλιτέχνης μπορεί να διακρίνει τις γραμμές του ποιητικού σχεδίου του είναι. Μπορεί να προχωρήσει πέρα από τα όρια τής αυστηρής λογικής, και να αποδώσει τη βαθιά πολυπλοκότητα και αλήθεια των ανέγγιχτων αρμών και των κρυμμένων φαινομένων της ζωής.

Παρηγορήσου που είσαι το συντριμμένο λουλούδι κι όχι τι πόδι που το συντρίβει. | Kahlil Gibran

photo by DesPin

Αξιοσημείωτα του βιβλίου «Νύμφες του πνεύματος» του Kahlil Gibran

– Σώπασε για μια στιγμή’ η αγωνία του κατέβαινε στη γη με τα δάκρυα κι ανέβαινε στον αιθέρα με τους στεναγμούς.

– Τα πρόβατα μαζεύτηκαν γύρω του, γυρεύοντας ασφάλεια στις μελωδίες της φλογέρας του.

– Είχε γυρισμένο το κεφάλι της στον τοίχο, σα να γύρευε εκεί προστασία απ’ τις αδικίες τούτου του κόσμου, ή σα να ‘βρισκε σ’ αυτόν μια καρδιά τρυφερή και σπλαχνική απ’ τις καρδιές των ανθρώπινων πλασμάτων.

Η παρανόηση των ονείρων (Φρειδερίκος Νίτσε)

Έργο έκθεσης μοντέρνας τέχνης στην Θεσσαλονίκη Ιούνιος 2017

Σε εποχές ακατέργαστων, αρχέγονων κουλτουρών, ο άνθρωπος πίστευε ότι μπορούσε να ανακαλύψει στα όνειρα έναν δεύτερο πραγματικό κόσμο: αυτή είναι η καταγωγή κάθε μεταφυσικής. Χωρίς τα όνειρα ο άνθρωπος δεν θα᾿βρισκε κανένα κίνητρο για να χωρίσει τον κόσμο στα δύο. Ο χωρισμός σε ψυχή και σώμα συνδέεται επίσης με τις αρχαιότερες απόψεις για τα όνειρα, όπως είναι η παραδοχή της ύπαρξης ενός ενσώματου ομοιώματος της ψυχής. Η παραδοχή αυτή δεν είναι παρά η ρίζα κάθε πίστης στα φαντάσματα και πιθανόν στους θεούς. «Ο νεκρός εξακολουθεί να ζει, επειδή εμφανίζεται στα όνειρα των ζωντανών». Σ’ αυτό το συμπέρασμα κατέληγαν οι άνθρωποι παλιότερα, για πολλές χιλιετηρίδες.

Γιατί το μυστικό της ανθρώπινης ύπαρξης είναι τούτο: Δε θέλει μονάχα να ζει μα και να ξέρει γιατί ζει. Αν ο άνθρωπος δεν έχει μια σταθερή φαντασίωση του σκοπού για τον οποίο ζει, θα αρνηθεί να ζήσει, θα προτιμήσει να αυτοεκμηδενιστεί. | Dostojevskij Fedor Michajlovic

photo by Johnny Di

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Ο Μέγας Ιεροεξεταστής» του Dostojevskij Fedor Michajlovic

✔ Τώρα, ακριβώς τώρα, οι άνθρωποι είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά πεπεισμένοι ότι είναι ελεύθεροι, τελείως ελεύθεροι, κι όμως μας φέρανε οι ίδιοι την ελευθερία τους και την κατέθεσαν δουλοπρεπώς στα πόδια μας.

✔ Κατόρθωσαν επιτέλους να κατανικήσουν την ελευθερία και να κάνουν τους ανθρώπους με αυτόν τον τρόπο ευτυχισμένους. Ο άνθρωπος γεννήθηκε επαναστάτης. Μπορούν όμως οι επαναστάτες να ναι ευτυχείς?

«Με άλλα λόγια: δεν είσαι αυτός που βλέπει, αλλά είσαι «αυτός» τον οποίο βλέπεις.»~Κωστής Παπαγιώργης

Αξιοσημείωτα του βιβλίου «Κέντρο Δηλητηριάσεων» του Κωστή Παπαγιώργη

– Τί νόημα μπορεί να έχει ένα δημοκρατικό πολίτευμα επικυρωμένο απο την ψήφο του λαού, όταν η διογκούμενη κεφαλαιοκρατική οικονομία ακυρώνει τα καθιερωμένα θέσμια τα οποία δεν ανταποκρίνονται στη δορυφορική τεχνολογία, την ψηφιακή επικοινωνία, όπως άλλωστε και στη δικτυακή εποχή: ροή εμπορευμάτων, κεφαλαίου και χρημάτων;

– Αν η ανασύνταξη δεν προβεί σε επώδυνες καινοτομίες, αν δεν υπάρξει μια ελαχιστοβάθμια έστω ομοψυχία –καθότι η ελευθερία κινήσεων περνά από το τελωνείο της πολιτικής-, η άσπρη μέρα θα αργήσει να φανεί.

– Η μελλοντική ίδρυση ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας θα καταστήσει την έλλειψη βιβλιοθηκών ακόμη πιο επώδυνη, για να μην πούμε κωμική.

Ενα κείμενο του Μίλαν Κούντερα για τον έρωτα «που αρχίζει με μια μεταφορά»

 

Κλικ…για αναφορές στον Μίλαν Κούντερα

Το 1984 ο Mίλαν Κούντερα εκδίδει το γνωστότερο δημιούργημα του «Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι» στο οποίο χρονικογραφεί την εύθραυστη φύση της μοίρας του ατόμου ως μονάδα και γράφει για τον έρωτα.

Με τη διαλεκτική, η ποίηση του οράματος και του ρήματος ανταμώνει τη σκέψη του λόγου και της σύλληψης του κόσμου. | Κώστα Αξελού

photo by EvAr

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία» του Κώστα Αξελού

– Ο λόγος είναι αυτό που συνδέει τα φαινόμενα μεταξύ τους, που τα συνδέει ως φαινόμενα ενός και μόνου Σύμπαντος, κι αυτό που συνδέει την ομιλία με τα φαινόμενα· Ο λόγος είναι ένας σύνδεσμος. Αυτό που γίνεται φανερό ως φαινόμενο είναι ήδη διαποτισμένο απ’ το λόγο, γι’ αυτό και μπορεί να συλληφθεί. Ο λόγος είναι η ψυχή και το πνεύμα της ηρακλειτικής διαλεκτικής που με τον Κόσμο αποτελεί ένα σώμα. Αυτός όμως ο λόγος δεν είναι λόγος μιας Λογικής. Είναι αυτό που εξαρχής ζωογονεί κάθε σκέψη· αυτός ο λογος θα γίνει αργότερα σκεψη λογική, φυσική, κλπ. κλπ. Η δύναμή του είναι η δύναμη της συμπαντικότητας και το φως του καταυγάζει τα σκοτάδια.

– «Αυτός που μπορεί να είναι συνοπτικός, είναι διαλεκτικός, κι αυτός που δεν μπορεί, δεν είναι διαλεκτικός» θα πει ο Πλάτων (Πολιτεία VII, 537C)