Ρ. Νατζέμυ: Η ευτυχία βρίσκεται στο είμαι, όχι στο κάνω και στο έχω

Όσο περισσότερες προσκολλήσεις και εξαρτήσεις έχει ένας άνθρωπος, τόσο περισσότερο φοβάται και υποφέρει, εκτός και αν είναι τόσο ικανός που να μπορεί να τις ικανοποιήσει όλες. 

 

Και είμαι υπέρ αυτού, να ικανοποιώ όσο περισσότερες ανάγκες μπορώ. Από εκεί και πέρα όμως, αν δεν γίνεται αυτό, και μέχρι να γίνει, πρέπει να είμαι καλά. Να μην είμαι δυστυχισμένος, φοβισμένος και πικραμένος μέχρι να γίνει αυτό που θέλω. Να μην πιστεύω ότι δεν μπορώ να είμαι καλά χωρίς κάτι συγκεκριμένο. 

 

Ο Νιλ Ντόναλντ Γουόλς, στο βιβλίο του «Συζήτηση με τον θεό«, έχει ένα κεφάλαιο πάνω σ’ αυτό το θέμα. Το κεφάλαιο αναφέρει τρεις όψεις της ζωής μας: το είμαι, το έχω και το κάνω. Πολύ λίγοι άνθρωποι βασίζουν την ευτυχία και την πληρότητά τους στο είμαι. Οι περισσότεροι από εμάς βασίζουμε την ευτυχία μας, την αξία μας και την ασφάλειά μας στο έχω (έχω έναν σύντροφο, έχω ένα σπίτι, έχω παιδιά, έχω χρήματα), ή στο κάνω (κάνω αυτά τα πράγματα, άρα αξίζω, άρα είμαι ασφαλής).

Advertisement

Μπέρτραντ Ράσελ: «Δεν θα πεθάνω ποτέ για τις ιδέες μου, γιατί μπορεί να κάνω και λάθος»

Τι κρίμα οι βλάκες να είναι τόσο σίγουροι και οι έξυπνοι τόσο διστακτικοί!

Απ’ ό,τι μπορώ να θυμηθώ, δεν υπάρχει ούτε μια λέξη στα Ευαγγέλια που να επαινεί την ευφυΐα.

Οι άνθρωποι γεννιούνται αμόρφωτοι, όχι ηλίθιοι. Γίνονται ηλίθιοι με την εκπαίδευση.

Αν στον κόσμο σήμερα υπήρχε ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που επιθυμούσε τη δική του ευτυχία περισσότερο απ’ ό,τι επιθυμούσε τη δυστυχία των άλλων, σε μερικά χρόνια θα είχαμε έναν παράδεισο.

Δεν θα πέθαινα ποτέ για τα πιστεύω μου, γιατί μπορεί να είναι λάθος.

Είναι σπατάλη ενέργειας να θυμώνεις μ’ έναν άνθρωπο που συμπεριφέρεται άσχημα, όπως είναι να θυμώνεις με ένα αμάξι που δεν παίρνει μπροστά.

Κι αν ακόμα υπάρχει Θεός, αμφιβάλλω ότι έχει τη ματαιοδοξία να προσβάλλεται από αυτούς που αμφισβητούν την ύπαρξή Του.

Δημήτρης Λιαντίνης: Το τσακάλι και το λαγουδάκι

photo by Johnny di

Ένα λευκό τσακάλι κυνηγά ένα λευκό λαγουδάκι. Στις απέραντες χιονισμένες στέπες του Καναδά. Το σαρκοβόρο είναι πεινασμένο και άγριο ως την άκρη των νυχιών κι ως την άκρη της τρίχας του. Το λαγουδάκι το αλαλιάζει τρελός ο φόβος του θανάτου. Τρέχει σα σφαίρα.

Το ένστικτο του ολέθρου, που πλακώνει, πολλαπλασιά­ζει τις δυνάμεις φυγής στο αθώο ζώο. Η οργή της πείνας, που δεν αντέχεται, πολλαπλασιάζει τις δυνάμεις καταδίω­ξης του αγριμιού. Πόλεμος φρικαλέος χωρίς όρια και χω­ρίς όρους ξετυλίγεται στο πεδίο της φύσης.

Παρακολουθούμε τη σκηνή στην οθόνη. Ένα μόλις πή­δημα χωρίζει το χορτοφάγο από το σαρκοβόρο. Τα δόντια του κακού ζουλαπιού λάμπουνε λευκοπυρωμένα καρφιά στην παγωνιά. Το δέρμα του τρυφερού λαγού το ταράζουν ριπές από έξαλλες φρικιάσεις. Νιώθει κιόλας στη ράχη του το αγκομαχητό του αγριμιού.

– Μη! φωνάζουμε έντρομοι. Όχι! Να σωθεί το αθώο άκακο ζώο. Να μην ιδούμε να το σπαράζουν τα ιδρωμένα δόντια. Να μην ιδούμε τη σάρκα του πώς ξεσκίζεται. Τα ποδαράκια του να τρέμουν τρομαλέα, και να τινάζουνται στον αέρα σφαδάζοντας. Το αχνιστό αίμα πώς θα βάφει το αλέκιαστο χιόνι.

«Γνώση χωρίς δικαιοσύνη πρέπει να ονομάζεται πανουργία και όχι εξυπνάδα.» | Πλάτων

Σιδηρόκαστρο 2020

«Γνώση χωρίς δικαιοσύνη πρέπει να ονομάζεται πανουργία και όχι εξυπνάδα.»
«Μια καλή γνώμη, που γίνεται δεκτή απ’ όλους στην πολιτεία, γίνεται νόμος.»

Εγώ ποτέ δεν είδα κάτι “ανώτερο” ή κάτι “κατώτερο”. Ο άνθρωπος είναι άνθρωπος, όπως και το δέντρο είναι δέντρο. Όλοι συμμετέχουν στην ίδια και μοναδική Ύπαρξη. Κανένας δεν είναι ανώτερος ή κατώτερος. Αυτά είναι ανοησίες. | Λάο Τσε

Ο Κομφούκιος και ο Λάο Τσε για το νόημα της ζωής

Όταν ο Κομφούκιος πήγε για πρώτη φορά και είδε τον Λάο Τσε στη σπηλιά που ζούσε, τον κοίταξε στα μάτια, είδε μία άβυσσο και κατάλαβε πως η συζήτησή τους θα είναι πολύ δύσκολη.

Ο Κομφούκιος ξεκίνησε την κουβέντα προσπαθώντας να αναπτύξει το θέμα του “ανώτερου ανθρώπου”, αλλά ο Λάο Τσε γέλασε και είπε:

ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΟΥ; | BΑΣΙΛΗΣ KΑΛΦΑΣ

Στη μυθολογία της φιλοσοφίας ο Σωκράτης είναι ο απόλυτος ήρωας, η ίδια η ενσάρκωση της φιλοσοφίας. H αλήθεια όμως είναι ότι για τον πιο γνωστό φιλόσοφο γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα. O ίδιος ο Σωκράτης δεν έγραψε τίποτε – και δεν ξέρουμε ούτε καν γιατί αποφάσισε να μη γράψει. Oσοι γνώρισαν τον Σωκράτη και θέλησαν να γράψουν γι’ αυτόν, το έκαναν μέσω της λογοτεχνίας. O Σωκράτης που όλοι γνωρίζουμε είναι ένα θεατρικό πρόσωπο. Eίναι η κωμική καρικατούρα του σοφιστή στις Nεφέλες και η ηρωική μορφή του φιλοσόφου στους πλατωνικούς διαλόγους. O πραγματικός Σωκράτης μένει πάντοτε κρυμμένος πίσω από μια μάσκα.

Από τα ελάχιστα πράγματα που γνωρίζουμε με ασφάλεια για τον ιστορικό Σωκράτη είναι η κατηγορία που διατυπώθηκε εναντίον του το 399 π.Χ. και που οδήγησε στην καταδίκη του σε θάνατο. Στηριζόταν σε δύο σημεία: ότι δεν αναγνωρίζει τους θεούς της πόλης και εισάγει «καινά δαιμόνια», και ότι διαφθείρει τη νεολαία.

Στη μυθολογία της φιλοσοφίας ο Σωκράτης είναι ο απόλυτος ήρωας, η ίδια η ενσάρκωση της φιλοσοφίας. H αλήθεια όμως είναι ότι για τον πιο γνωστό φιλόσοφο γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα. O ίδιος ο Σωκράτης δεν έγραψε τίποτε – και δεν ξέρουμε ούτε καν γιατί αποφάσισε να μη γράψει. Oσοι γνώρισαν τον Σωκράτη και θέλησαν να γράψουν γι’ αυτόν, το έκαναν μέσω της λογοτεχνίας. O Σωκράτης που όλοι γνωρίζουμε είναι ένα θεατρικό πρόσωπο. Eίναι η κωμική καρικατούρα του σοφιστή στις Nεφέλες και η ηρωική μορφή του φιλοσόφου στους πλατωνικούς διαλόγους. O πραγματικός Σωκράτης μένει πάντοτε κρυμμένος πίσω από μια μάσκα.

Από τα ελάχιστα πράγματα που γνωρίζουμε με ασφάλεια για τον ιστορικό Σωκράτη είναι η κατηγορία που διατυπώθηκε εναντίον του το 399 π.Χ. και που οδήγησε στην καταδίκη του σε θάνατο. Στηριζόταν σε δύο σημεία: ότι δεν αναγνωρίζει τους θεούς της πόλης και εισάγει «καινά δαιμόνια», και ότι διαφθείρει τη νεολαία.

Θεϊκός οιωνός;

Πιο πιθανή είναι μια άλλη εκδοχή. Από τα λίγα πράγματα που γνωρίζουμε με βεβαιότητα για τον Σωκράτη είναι η σχέση του με το περίφημο «δαιμόνιο». Ο Σωκράτης άκουγε κατά καιρούς μια εσωτερική «φωνή», που του έδινε κάποια σημάδια για τη μελλοντική του συμπεριφορά. Στις υποδείξεις του δαιμονίου ο Σωκράτης φαίνεται ότι είχε απόλυτη εμπιστοσύνη. Η σχέση του Σωκράτη με το προσωπικό του δαιμόνιο ήταν κάτι πασίγνωστο σε όσους τον συναναστρέφονταν, αλλά θα πρέπει να είχε γίνει γνωστή και σε ευρύτερους κύκλους, συνεισφέροντας ένα ακόμη κομματάκι στο παζλ της «άτοπης» προσωπικότητας του μοναδικού αυτού ανθρώπου.

Έχουμε πολλές ενδείξεις ότι το δαιμόνιο ενεπλάκη με κάποιον τρόπο στη δίκη του Σωκράτη. Ο Πλάτων το υπαινίσσεται στην Απολογία του, όταν ο Σωκράτης λέει «αυτό το δαιμόνιο που ο Μέλητος κοροϊδεύοντας το συμπεριέλαβε στην κατηγορία» (31d). Και στον Ευθύφρονα βάζει τον φανατικό θρησκόληπτο ομώνυμο μάντη να συμπαρίσταται στον Σωκράτη, λέγοντάς του ότι η κατηγορία που απαγγέλθηκε εναντίον του για καινοτομία στα θρησκευτικά ζητήματα θα πρέπει να οφείλεται στο πασίγνωστο δαιμόνιο. Η τάση του πλήθους, συμπληρώνει ο Ευθύφρων, είναι να περιγελούν όσους ισχυρίζονται ότι προλέγουν το μέλλον (3bc).

Ο Ξενοφών πάλι, ο οποίος δεν ήταν παρών στη δίκη του Σωκράτη, είναι σχεδόν σίγουρος ότι πίσω από τις κατηγορίες βρίσκεται το σωκρατικό δαιμόνιο. «Είχε διαδοθεί η φήμη ότι ο Σωκράτης ισχυριζόταν ότι το δαιμόνιο τού έδινε μαντικά σημάδια (σημαίνειν) γι’ αυτό τελικά νομίζω ότι κυρίως τον κατηγόρησαν ότι εισάγει καινά δαιμόνια» (Απομνημονεύματα Ι, 1,2). Με τη φιλοσοφική απλοϊκότητα που τον διακρίνει, αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν να κατηγορηθεί ως ασεβής κάποιος που προσφέρει θυσίες στα δημόσια ιερά και που «καταφεύγει φανερά στη μαντική» μέσω του δαιμονίου του. Για τον Ξενοφώντα, το σωκρατικό δαιμόνιο είναι μια μορφή θεϊκού οιωνού, η οποία δεν διαφέρει καθόλου από τα άλλα θεϊκά σημάδια που χρησιμοποιούν οι μάντεις, όπως τα πτηνά, οι φωνές των ανθρώπων και των ζώων, τα όνειρα ή τα σπλάχνα των ζώων στις θυσίες. Ο Σωκράτης μέσω του δαιμονίου προέβλεπε το μέλλον, τόσο γι’ αυτά που θα συμβούν στον ίδιο όσο και στους άλλους, και η μαντική του ικανότητα αυτομάτως σήμαινε ότι ήταν θεοσεβής. Μόνο στους θεοσεβείς οι θεοί δείχνουν τέτοια σπάνια εύνοια. Αυτή η γραμμή ερμηνείας γίνεται κυρίαρχη στη μεταγενέστερη αρχαιοελληνική γραμματεία, όπου ο Σωκράτης παρουσιάζεται να προλέγει όχι μόνο τις μελλοντικές πράξεις ατόμων, αλλά και την έκβαση πολιτικών και στρατιωτικών γεγονότων, όπως η σικελική καταστροφή.

Ήταν λοιπόν ο Σωκράτης ένας μάντης; Και πώς μπορούσε να συμβιβάζει τη φιλοσοφική του δεινότητα, η οποία μάλιστα κατά κύριο λόγο στηριζόταν στον επίμονο έλεγχο των αστήρικτων απόψεων των άλλων, με την άκριτη πίστη στα θεϊκά σημάδια; Πώς συμβιβάζεται η διακηρυγμένη πεποίθησή του ότι ο ίδιος «δεν γνώριζε τίποτε» με την αποδοχή εκ μέρους του της δελφικής ρήσης ότι ο «δεν υπάρχει κανείς σοφότερος του Σωκράτη»; Σε τελευταία ανάλυση, μπορεί ο ίδιος άνθρωπος να είναι υπερασπιστής του φιλοσοφικού κριτικού λόγου και ταυτοχρόνως να ασκεί οποιουδήποτε είδους μαντική;

Τα ερωτήματα αυτά αποτελούν πλευρές του λεγόμενου σωκρατικού προβλήματος. Πώς δηλαδή να διακρίνει κανείς τον ιστορικό Σωκράτη από τον Σωκράτη της σωκρατικής λογοτεχνίας, και κυρίως τον Σωκράτη του Πλάτωνα; Θεωρώ ότι το πρόβλημα αυτό δεν μπορεί να λυθεί, από τη στιγμή που τα τεκμήρια που διαθέτουμε για τον ιστορικό Σωκράτη και τη φιλοσοφία του είναι τόσο ιδιόμορφα και προκατειλημμένα. (Για το σωκρατικό πρόβλημα βλ. το έξοχο βιβλίο του Ολόφ Ζιγκόν, Σωκράτης, ελλ. μετάφραση, Γνώση, Αθήνα 1995).

«Mια φωνή μέσα μου…»

 

πηγή: https://georgepelagia.wordpress.com/

Ο Πλάτωνας και η έννοια του Θεού

«Είπα στη μυγδαλιά: «Αδερφή, μίλησέ μου για τον Θεό». Κι η μυγδαλιά άνθισε…»
Ν. Καζαντζάκης

Ο μεγάλος συγγραφέας Ν. Καζαντζάκης όπως όλοι ξέρουμε κατηγορήθηκε ότι ήταν άθεος. Όμως μέσα στο έργο του οι αναφορές στον θεό είναι πάρα πολλές. Παρόμοια και στην αρχαιότητα ο μεγάλος φιλόσοφος Σωκράτης, παρουσιάζεται στους διαλόγους του Πλάτωνα να αναφέρεται με σεβασμό στους θεούς. Έτσι μεταξύ άλλων διαβάζουμε πχ να χρησιμοποιεί την φράση «αν θεός εθέλει» παρόμοια με τους απλούς θρήσκους σημερινούς ανθρώπους του λαού, οι οποίοι όταν αναφέρονται σε κάποια μελλοντική πράξη ή γεγονός λένε: «θα γίνει, αν θέλει ο θεός..». Kαι όμως ο Σωκράτης κατηγορήθηκε ότι εισάγει «καινά δαιμόνια». ⁽¹⁾

Ο Πλάτωνας όπως είναι γνωστό επονομάστηκε από τους μαθητές του «θείος» ακόμη και όταν ήταν στη ζωή. Ποια ήταν η στάση του όσον αφορά τον θεό; Κατ’ αρχάς η στάση σεβασμού του Σωκράτη προς τους θεούς μπορούμε να πούμε ότι ήταν και του Πλάτωνα, αφού σύμφωνα με πολλούς μελετητές –αρχαίους και μεταγενέστερους μέχρι σύγχρονους- τα πιο πολλά από αυτά τα οποία αποδίδονται στον Σωκράτη από τον μεγάλο φιλόσοφο είναι σε μεγάλο βαθμό πλατωνικές απόψεις.

Τα δάκρυα του ηθοποιού κατεβαίνουν απ’ το μυαλό του, τα δάκρυα του ευαίσθητου ανθρώπου ανεβαίνουν απ’ την καρδιά του. …Είμαι ευαίσθητος, σημαίνει πως νιώθω έντονα και πως δεν μπορώ ν’ αποδώσω αισθήματα. | Ντιντερό

«…Είναι ένα ωραίο παράδοξο. Ισχυρίζομαι ότι η ευαισθησία κάνει τους ηθοποιούς μέτριους, η άκρα ευαισθησία τους κάνει βραδύνοες, ενώ η ψυχρή αίσθηση και το μυαλό τους κάνουν υπέροχους».

Επιστολή του Ντιντερό στον Γκριμ, 14 Νοεμβρίου 1769

Στο δοκίμιό “Το Παράδοξο Με Τον Ηθοποιό”, ο Ντιντερό επιχειρεί να εξηγήσει τον περίπλοκο μηχανισμό της υποκριτικής τέχνης με τη δική του αντίληψη και θεωρία.
Υποστηρίζει ότι η ευαισθησία δεν είναι απαραίτητη στον ηθοποιό αλλά αντιθέτως είναι επιζήμια για την τέχνη του. Για να συγκινήσει το κοινό του ο ηθοποιός (σύμφωνα με τη θεωρία του) οφείλει να μείνει ασυγκίνητος.

Αποσπάσματα από το δοκίμιο “Το Παράδοξο με τον Ηθοποιό”

…Οι ηθοποιοί καταλαμβάνονται από αδυναμία κάθε φορά που καλούνται να δικαιολογήσουν τη χρησιμότητά τους.
Μάλιστα, φτάνουν στο σημείο να επιχειρηματολογούν δημοσίως περί του θέματος (της χρησιμότητάς του) κι αυτό δεν είναι το πιο ευχάριστο θέαμα (ή ακρόαμα) του κόσμου. Λόγοι που διανύουν αστραπιαία την απόσταση από την κοινότοπη χρηστομάθεια στον αφόρητο δασκαλισμό, όψεις ρητόρων επαρχιακού καφενείου, σουσούμια δικολάβων, πολιτικάντηδων. Για να υποστηρίξουν… τι; Απλά έχει την τεράστια ευθύνη της αναπαραγωγής και της μεταφοράς (όπως ένα όργανο σε μια συμφωνική ορχήστρα) της δημιουργίας. Αυτό με τίποτα δεν μπορεί να το αποδεχθεί.
Ένας ηθοποιός καλείται να παίξει τον ταρτούφο, τον φιλάργυρο, τον μισάνθρωπο, θα παίξει καλά αυτούς τους ρόλους, μα δεν θα κάνει τίποτα σχετικό με αυτό που έκανε ο συγγραφέας, γιατί αυτός… δημιούργησε… τον Ταρτούφο, τον Φιλάργυρο και τον Μισάνθρωπο.
Αυτή είναι η απελπισία του ηθοποιού.
Μια απελπισία… δικαιολογημένη.
Ακόμα κι αν κατανοηθεί η παραπάνω αλήθεια, οι μεγάλοι ηθοποιοί δε θα συμφωνήσουν. Είναι το μυστικό τους.
Οι μέτριοι ή οι πρωτόβγαλτοι ηθοποιοί είναι φτιαγμένοι για να την… απορρίψουν.
Ερχόμαστε τώρα να δούμε αν η… ευαισθησία… είναι το στάδιο δημιουργίας που τους αναλογεί στη θεατρική πράξη ή… είναι ένας μύθος.
…Διαφορετικές ευαισθησίες που συνταιριάζουν για να πετύχουν μεγαλύτερη δυνατή εντύπωση, που εναρμονίζονται σε τόνο, που αδυνατίζουν, που δυναμώνουν, που παίρνουν διάφορες αποχρώσεις για να σχηματίσουν ένα σύνολο που ν’ αποτελεί ενότητα, είναι κάτι που με κάνει να γελάω. Επιμένω λοιπόν και λέω:
Η υπέρμετρη ευαισθησία δημιουργεί μέτριους ηθοποιούς.
Η μέτρια ευαισθησία δημιουργεί το πλήθος των κακών ηθοποιών.
Η ολοκληρωτική έλλειψη ευαισθησίας προετοιμάζει τους εξαίσιους ηθοποιούς.
Τα δάκρυα του ηθοποιού κατεβαίνουν απ’ το μυαλό του, τα δάκρυα του ευαίσθητου ανθρώπου ανεβαίνουν απ’ την καρδιά του.
…Είμαι ευαίσθητος, σημαίνει πως νιώθω έντονα και πως δεν μπορώ ν’ αποδώσω αισθήματα. Σημαίνει πως αποδίδω κάτι, μόνος, σε συντροφιά, σε περιβάλλον οικείο, διαβάζοντας ή παίζοντας για λιγοστούς ακροατές και πως δεν αποδίδω τίποτα άξιο λόγου στο Θέατρο.

Μέσα από τα συγκεκριμένα βιώματα τα δικά του, που βέβαια για να είναι γνήσια χρειάζεται να είναι συγκεκριμένα, ξεπετάχτηκε, δημιούργησε κάτι μεγάλο και καθολικό. Έσκαψε δηλαδή μέσα στον εαυτό του και μεταχειρίστηκε δικές του πέτρες, αλλά το δημιούργημά του αγγίζει όλους ακριβώς γιατί είναι προσωπικό. Για να είσαι γνήσιος, πρέπει να βγαίνουν από σένα τα πράγματα, να ψάξεις μέσα σου να τα βρεις από δικές σου ευαισθησίες και όταν είναι βαθύ και σωστό το σκάψιμο αυτό και βρεις πράγματα δικά σου, αυτά τα δικά σου στις ρίζες αποτελούν ρίζες κοινές για όλους τους ανθρώπους και μάλιστα ρίζες κοινές για αντίθετα πράγματα. | ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ

Ο Καβάφης στο φως και στη σκιά
Aισθάνομαι μια ιδιαίτερη συγκίνηση να μιλήσω για τον Καβάφη γιατί ο Καβάφης στάθηκε για μένα κάτι το πολύ πολύτιμο. Έριξε φως σε πάρα πολλά πράγματα της ζωής μου, ένα φως πολύ δυνατό γιατί δεν έμπαινε από παράθυρα αλλά από χαραμάδες, ένα φως που μόνο με ήλιο μπορώ να το παρομοιάσω. Τα ποιήματα του Καβάφη είναι ένα από τα τρία βιβλία που τους έχω δώσει μόνιμα μια ξεχωριστή θέση στη βιβλιοθήκη μου. Μόνο στο διάστημα της Κατοχής έμεινα χωρίς τα ποιήματα του Καβάφη, γιατί τότε αναγκάστηκα να πουλήσω όλα μου τα βιβλία, αλλά σχεδόν αμέσως μετά αγόρασα μια καινούρια έκδοση. Τα τρία βιβλία που έχω σε ξεχωριστή θέση, γιατί κάθε φορά που τα ξαναδιαβάζω έχουν μια μαγεία για μένα έστω κι’ αν τα ξέρω καλά (επειδή νομίζω πως είναι τόσο μεγάλα που δε χανουνε ποτέ τη δύναμή τους), είναι τα «Ταξίδια» του Κόντογλου, ένα βιβλίο με εικόνες του Θεόφιλου και τα ποιήματα του Καβάφη. Χρειάζεται να προσθέσω πως και ο Κόντογλου επίσης μ’ έχει επηρεάσει πάρα πολύ, ιδιαίτερα τα πρώτα μου χρόνια στην Αθήνα. 

Είναι πολλά τα ποιήματα του Καβάφη που αισθάνομαι να μ’ έχουν επηρεάσει στην ζωή μου, εκείνα όμως που ξανά και ξανά γυρίζουν μέσα μου, είναι το «Che fece… il gran rifiuto» που το είχα πάντα σαν κάτι γραμμένο μπροστά στα μάτια μου που έπρεπε να το ακολουθήσω, είναι «Τα άλογα του Αχιλλέως» (γιατί μιλά γι’ αυτά τα μόνα ευγενικά ζώα έτσι όπως κι’ εγώ αγάπησα τα ζώα στην ζωή μου), είναι «Τα παράθυρα» που όταν τ’ ανοίξει κανείς δεν ξέρει τι καινούρια πράγματα θ’ αντικρύσει, είναι το «Όσο μπορείς» που κι’ αυτό στάθηκε κάτι σαν έμβλημά μου, μπορεί να μην θυμάμαι πια τόσο καλά τους στίχους, αλλά το περιεχόμενο τους διαρκώς το σκέφτομαι και βαραίνει μέσα μου. Και χαίρομαι που κάθε χρόνο στις εισαγωγικές εξετάσεις της δραματικής μας σχολής κάποιος υποψήφιος σπουδαστής θ’ απαγγείλει Καβάφη, (θυμάμαι κάποια κοπέλλα που έπαιξε για λίγο στο θέατρο, γιατί αυτοκτόνησε μετά, κι’ είχε απαγγείλει πολύ ωραία στις εισαγωγικές την «Πόλι»).

Ναι, βιάζομαι, αλλά μόνο για να ζήσω με την ένταση που μόνο η ωριμότητα μπορεί να σου χαρίσει. | Mario de Andrade

Fire Sculptures by Johnny Di

Mario de Andrade

Μέτρησα τα χρόνια μου και συνειδητοποίησα, ότι μου υπολείπεται λιγότερος χρόνος ζωής απ’ ό,τι έχω ζήσει έως τώρα…
Αισθάνομαι όπως αυτό το παιδάκι που κέρδισε μια σακούλα καραμέλες: τις πρώτες τις καταβρόχθισε με λαιμαργία αλλά όταν παρατήρησε ότι του απέμεναν λίγες, άρχισε να τις γεύεται με βαθιά απόλαυση.
Δεν έχω πια χρόνο για ατέρμονες συγκεντρώσεις όπου συζητούνται, καταστατικά, νόρμες, διαδικασίες και εσωτερικοί κανονισμοί, γνωρίζοντας ότι δε θα καταλήξει κανείς πουθενά.
Δεν έχω πια χρόνο για να ανέχομαι παράλογους ανθρώπους που παρά τη χρονολογική τους ηλικία, δεν έχουν μεγαλώσει.
Δεν έχω πια χρόνο για να λογομαχώ με μετριότητες.
Δε θέλω να βρίσκομαι σε συγκεντρώσεις όπου παρελαύνουν παραφουσκωμένοι εγωισμοί.
Δεν ανέχομαι τους χειριστικούς και τους καιροσκόπους.
Με ενοχλεί η ζήλια και όσοι προσπαθούν να υποτιμήσουν τους ικανότερους για να οικειοποιηθούν τη θέση τους, το ταλέντο τους και τα επιτεύγματα τους.