Βρίσκουμε ανυπόφορα γλυκό το πόσο διαχρονικό είναι το κείμενο που έγραψε ο Πλούταρχος για τον Έρωτα δύο χιλιάδες χρόνια πριν…

Ο ΕΡΩΤΑΣ ΟΥΤΕ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟΜΙΑΣ, όπως ο θυμός, ούτε περνάει και φεύγει γρήγορα, παρόλο που λένε πως έχει φτερά. Αντίθετα, φουντώνει σιγά-σιγά, σχεδόν σαν να λειώνει μέσα μας. Και από τη στιγμή που αγγίξει την ψυχή, μένει εκεί για πολύ καιρό, και σε μερικούς ανθρώπους δεν ησυχάζει ούτε κι όταν γεράσουν, αλλά παραμένει ακμαίος, φρέσκος και θαλερός, ακόμη κι αν ασπρίσουν τα μαλλιά τους.

Επίκτητος: Να παρατηρείς και να ακούς

Thessaloniki 2020

Το να ενδίδεις σε υπερβολική υπερηφάνεια για τις δικές σου γνώσεις, ικανότητες, ή εμπειρίες και να προσπαθείς να αποκτήσεις περισσότερη δύναμη ή εξουσία απ’ ό,τι σου ανήκει, είναι θανάσιμο.

Μούτζι: Για να νικήσεις κάτι που είναι φτιαγμένο από όνειρο, απλώς ξυπνάς

Ιωάννινα 2020, photo by GTsik

Μη δείχνεις συμπόνια στον εγωικό νου.
Μη δίνεις χώρο στις σκέψεις του,

οι οποίες δεν είναι μόνο αρνητικές,

είναι και καταστροφικές και καταπιεστικές για την ψυχή.

Εν αρχή ην ο μύθος

Του Νίκου Τσούλια

      Εν αρχή ην ο Μύθος. Ο Μύθος αποτελεί την πρώτη απόπειρα του ανθρώπου να συνάψει την νεοαναδυόμενη σκέψη του με την πραγματικότητα, να προσδιορίσει τις πρώτες αχνές γραμμές των στοχαστικών του οριζόντων, να δώσει ερμηνείες και εξηγήσεις σε ό,τι τον περιβάλλει για να μπορεί στη συνέχεια να μετασχηματίζει το περιβάλλον του και τον εαυτό του.

      Είναι το στάδιο εκείνο της εξέλιξής του που η Φύση (με τις αντιξοότητές της και τις δυσκολίες της) επικυριαρχεί επί του ανθρώπου, αλλά σιγά – σιγά μέσα σε χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος θα καταφέρνει να μετασχηματίζει τη Φύση όλο και πιο πολύ, έτσι ώστε να βελτιώνει τη ζωή του. Πρόκειται για το πιο αποφασιστικό βήμα της δημιουργίας του έμφρονα ανθρώπου και ουσιαστικά συνδέεται με την ανάδυση της λογικής του.

Πλάτωνας: Ο άνθρωπος πρέπει να τιμά την ψυχή του

(727a) Έτσι, όταν λέω ότι τόσο μετά τους θεούς, που είναι κύριοι της μοίρας μας, όσο και μετά τους δαίμονες ή τους ήρωες ο άνθρωπος πρέπει να τιμά την ψυχή του, νομίζω ότι μιλώ σωστά. Σπάνια όμως το πετυχαίνει κάποιος αυτό. Απλώς νομίζει πως το καταφέρνει.

Για παράδειγμα, κάθε άνθρωπος που φτάνει στην εφηβεία νομίζει πως τα ξέρει όλα και φαντάζεται ότι τιμά την ψυχή του με τους επαίνους και με το να την αφήνει να κάνει ό,τι θέλει. Σύμφωνα όμως με τα όσα είπαμε πριν από λίγο, δεν πρόκειται για τιμή αλλά για βλάβη, αφού έχουμε δεχτεί ότι η ψυχή βρίσκεται στη δεύτερη θέση μετά τους θεούς.

Η φαινομενολογία ως εξήγηση του κόσμου και της θεωρίας

 

Μέσα από μια προσπάθεια εξήγησης του υπαρκτού κόσμου, η φαινομενολογία αποτελεί ένα φιλοσοφικό κίνημα το οποίο βασίζεται στην διερεύνηση των φαινομένων. Δηλαδή των πραγμάτων που γίνονται αντιληπτά ενσυνείδητα. Μέσω των αισθητήριων μηχανισμών και όχι στην ύπαρξη οποιουδήποτε πράγματος, ευρισκόμενου πέρα από τα όρια της ανθρώπινης συνειδητότητας.

Η φαινομενολογία των πάντων:

Μέσα από μια προσπάθεια εξήγησης του υπαρκτού κόσμου, η φαινομενολογία αποτελεί ένα φιλοσοφικό κίνημα το οποίο βασίζεται στην διερεύνηση των φαινομένων. Δηλαδή των πραγμάτων που γίνονται αντιληπτά ενσυνείδητα. Μέσω των αισθητήριων μηχανισμών και όχι στην ύπαρξη οποιουδήποτε πράγματος, ευρισκόμενου πέρα από τα όρια της ανθρώπινης συνειδητότητας.

Λαμβάνοντας ως σημείο αναφοράς την εμπειρία των φαινομένων, που αποτυπώνεται ως συνειδητή εμπειρία, η φαινομενολογία επιχειρεί να εξαγάγει τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της αντιληπτικής διαδικασίας. Καθώς και την οντότητα των εμπειριών μας. Η αφετηρία της ξεκινά από τη Σχολή του Μπρεντανό. Και πιο συγκεκριμένα, από το έργο του φιλόσοφου του 20ου αιώνα, Έντμουντ Χούσερλ. H φαινομενολογική σκέψη έπαιξε καθοριστική σημασία για την ανάπτυξη του υπαρξισμού στη Γαλλία και τη Γερμανία. Όπως διαπραγματεύεται και στα έργα: Του Ζαν-Πωλ Σαρτρ, του Μορίς Μερλώ-Ποντύ και του Μάρτιν Χάιντεγκερ.

Ο Χούσερλ και η απαρχή της φαινομενολογίας

Πηγή: wikiwand.com

Ο Γερμανός φιλόσοφος, Έντμουντ Χούσερλ ήταν εκείνος που διεύρυνε την θεωρία της φαινομενολογίας. Εξελίσσοντας και θεμελιώνοντας τη, ως έναν αυτόνομο φιλοσοφικό κλάδο του 20^ου αιώνα.

Ξεκίνησε, εγκαθιδρύοντας τη σχολή της Φαινομενολογίας. Κινούμενος αντίθετα προς τον θετικιστικό προσανατολισμό της επιστήμης και της φιλοσοφίας της εποχής του. Εκπόνησε κριτικές στις επιδράσεις του ιστορικισμού και του ψυχολογισμού στη λογική. Χωρίς να περιορίζεται στον εμπειρισμό, αλλά θεωρώντας ότι η εμπειρία είναι η πηγή όλης της γνώσης. Επεξεργάστηκε μια μέθοδο φαινομενολογικής αναγωγής, μέσω της οποίας το υποκείμενο είναι δυνατόν να αποκτήσει έμμεση γνώση της ουσίας.

Είναι κακό να ζω στον κόσμο μου;

photo by DesPin

Την ερώτηση αυτή την ακούμε πού και πού από κάποιους που προβληματίζονται για το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να ζεις και πώς να σχετίζεσαι με τον κόσμο.

 

Η απάντηση στο ερώτημα «αν είναι κακό να ζω στον κόσμο μου» είναι «όχι, δεν είναι καθόλου κακό. Ίσα-ίσα που είναι απολύτως φυσιολογικό, υγιές και απαραίτητο». Μόνο οι ενοχικές σκέψεις δημιουργούν τέτοιους προβληματισμούς: «Μήπως είμαι κακός άνθρωπος αν δεν γνωρίζω για όλες τις αδικίες και τις κακουχίες που συμβαίνουν στον κόσμο και δεν αντιδράω γι’ αυτές;». Ή ακόμα: «Μήπως είμαι κακός αν δεν προσαρμόζομαι στον προγραμματισμό του άλλου και δεν ικανοποιώ τις επιθυμίες και τις προσδοκίες του;».

 

Για την ακρίβεια, όλοι ζουν στον κόσμο τους. Ο καθένας από εμάς βιώνει τον κόσμο έτσι όπως προβάλλεται από μέσα προς τα έξω. Ο νοητικός και σωματικός προγραμματισμός τού καθενός δημιουργεί ερμηνείες, υποθέσεις, πεποιθήσεις, συναισθήματα, αισθήσεις και αντιδράσεις. Αυτά αποτελούν τον κόσμο μας. Κανείς δεν μπορεί να ζει στον ίδιο κόσμο με κάποιον άλλον. Οι σκέψεις, οι πέντε αισθήσεις και τα συναισθήματα αναγνωρίζονται από τον καθένα ξεχωριστά. Τίποτα από αυτά δεν μοιραζόμαστε με τους άλλους.

Εάν υπάρχει ένα κοινό και όμοιο πεδίο ύπαρξης, αυτό είναι το πεδίο της παρατήρησης και της επίγνωσης. Μόνο ως παρατηρητής (επίγνωση, συνείδηση, αντίληψη) μπορείς να βιώσεις ένα φαινόμενο (του σώματος ή του νου) και να το γνωρίσεις έτσι όπως πραγματικά είναι. Από τη στιγμή που θα εμπλακείς με οποιοδήποτε φαινόμενο των εμπειριών σου, το βιώνεις μέσα από υποκειμενικά φίλτρα. 

Φαινομενολογία

photo by GTsik

Φαινομενολογία είναι το φιλοσοφικό ρεύμα το οποίο, με σημείο εκκίνησης την εμπειρία των φαινομένων (αυτό που αποτυπώνεται ως συνειδητή εμπειρία), επιχειρεί να εξαγάγει τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της εμπειρικής διαδικασίας και την οντότητα των εμπειριών μας. Έλκει την καταγωγή του απο την Σχολή του Μπρεντανό, και το έργο του φιλόσοφου του 20ου αιώνα Έντμουντ Χούσερλ. H φαινομενολογική σκέψη έπαιξε καθοριστική σημασία στην ανάπτυξη του Υπαρξισμού στη Γαλλία και τη Γερμανία, όπως είναι φανερό στο έργο του Ζαν-Πωλ Σαρτρ, του Maurice Merleau-Ponty και του Μάρτιν Χάιντεγκερ.

Ιστορική αναδρομή στον όρο ‘Φαινομενολογία’

Παρόλο που ο όρος φαινομενολογία είχε χρησιμοποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις πρίν απο τον Edmund Husserl, σήμερα ο όρος χρησιμοποιείται συνήθως με αναφορά στο έργο του.

* Christoph Friedrich Oetinger στη μελέτη του «θεϊκού συστήματος σχέσεων»
* Johann Heinrich Lambert (μαθηματικός, φυσικός και φιλόσοφος) για τη θεωρία των φαινομένων στα οποία βασίζεται η εμπειρική γνώση.
* Immanuel Kant για τον ίδιο σκοπό.
* Hegel στη Phaenomenologie des Geistes.
* Edmund Husserl ο οποίος την επαναπροσδιόρισε ως ενα είδος περιγραφικής ψυχολογίας και αργότερα ώς επιστημονολογικό, θεμελιωτικό γνωσιακό οντολογικό κλάδο.
* Carl Stumpf ο οποίος τη χρησιμοποιεί για να αναφερθεί σε μια οντολογία με αισθητηριακό περιεχόμενο.

Οι άνθρωποι γίνονται γελοίοι μόνον όταν θέλουν να παραστήσουν κάτι που δεν είναι. (GIACOMO LEOPARDI)

photo by GTsik

Οι άνθρωποι γίνονται γελοίοι μόνον όταν θέλουν να παραστήσουν κάτι που δεν είναι. Όσο αρκούνται στο να είναι ο εαυτός τους και δεν ξεπερνούν τα όρια που τους θέτει η κατάστασή τους, ο φτωχός, ο αμαθής, ο χωρικός, ο γέρος και ο άρρωστος δεν είναι ποτέ γελοίοι` γελοίοι γίνονται μόλις ο γέρος θελήσει να φανεί νέος, ο άρρωστος υγιής, ο φτωχός πλούσιος και ο αμαθής πάει να παίξει τον πολυμαθή ή ο επαρχιώτης τον πρωτευουσιάνο. Οποιαδήποτε σωματική δυσμορφία, όσο έντονη κι αν είναι, προκαλεί το πολύ πολύ ένα ελαφρό χαμόγελο αν εκείνος που πάσχει απ’ αυτήν δεν προσπαθεί να την κρύψει. Δεν είναι τα ίδια τα ελαττώματά μας γελοία, αλλά η προσπάθειά μας να τα κρύψουμε και να προσποιηθούμε ότι έχουμε απαλλαγεί απ’ αυτά.

Ρούπερτ Σπάιρα: Αναζητώντας την ευτυχία στις σχέσεις

Όταν ήμουν 21 ετών χώρισα μετά από μία σχέση που διήρκεσε τρία χρόνια. Μια μέρα με πήρε τηλέφωνο η κοπέλα μου και μου είπε ξαφνικά «χωρίζουμε».
Θυμάμαι πόσο χάλια ένιωσα. Ήταν σαν να έχανα τον κόσμο κάτω απ’ τα πόδια μου. Αλλά στη διάρκεια αυτού του τηλεφωνήματος συνειδητοποίησα κάτι: ότι είχα ποντάρει όλη μου την ευτυχία σ’ αυτή τη σχέση.

 

Όταν λέω ότι είχα ποντάρει όλη μου την ευτυχία σ’ αυτή τη σχέση, εννοώ συγκεκριμένα σ’ αυτή την κοπέλα, η οποία μου συμπεριφερόταν με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Συνειδητοποίησα επίσης ότι περίμενα και απ’ την κοπέλα να κάνει ό,τι έκανα κι εγώ: να ποντάρει κι εκείνη τη δική της ευτυχία σε μένα, για να δημιουργήσουμε μία σχέση εξάρτησης όπου ο καθένας θα είχε ποντάρει την ευτυχία του στον άλλον. Μέχρι εκείνη τη στιγμή πίστευα ότι η ευτυχία μας θα ήταν εξασφαλισμένη.