Αιώρα. Ένα αρχαίο Ελληνικό παιχνίδι

Η Κούνια ή Αιώρα όπως ονομάζεται σωστότερα, είναι ταυτισμένη με την ευχάριστη παιδική ηλικία. Όμως, ποτέ δεν έχουμε σκεφτεί, και πως να το σκεφτεί κανείς εάν δεν το γνωρίζει, η Αιώρα είναι ένα πανάρχαιο Ελληνικό παιχνίδι, με βαθιές ρίζες στο συμβολισμό και τη μυθολογία, η τελετουργία του οποίου συνδέεται με τη λατρεία του Διονύσου και τη μαγεία. Και ακόμη, ότι η αιώρηση, το κούνημα, έχει αποτροπαϊκό χαρακτήρα.Πολύ πίσω στην προϊστορία, όταν οι ανθρώποι δεν διέθεταν τη γνώση που διαθέτουμε σήμερα, οι ενέργειες τους καλύπτονταν πάντοτε από συμβολισμούς και δεισιδαιμονίες που σήμερα μας φαίνονται είτε αφελείς είτε παράδοξες. Και είναι λογικό να μας φαίνονται παράδοξα τα παλαιά δρώμενα, αλλά νομίζω ότι όλα όσα συνέβαιναν κάθε άλλο παρά αφελή ήταν, δεδομένου ότι την εποχή εκείνη οι άνθρωποι ήσαν αμεσότερα συνδεδεμένοι με το περιβάλλον και τη φύση. Αυτή η αμεσότητα αντανακλάται στο παιχνίδι της Αιώρας, το οποίο στην πρωταρχική του μορφή κάθε άλλο παρά παιχνίδι ηταν. Ένα στοιχείο χαρακτηριστικό της πολυπλοκότητας του παιχνιδιού είναι και οι πολλές ονομασίες του που υποδεικνύουν αφενός την προέλευση του απο το μύθο και το συμβολισμό, αφετέρου τη διαχρονικότητα του. Στην αρχαιότητα το συναντάμε με τις ονομασίες αιώρα, σειρά, εύδειπνος, αλήτις, σφενδόνη, πέταυρον, αιώρα ή βραχίονος αιώρα κρεμάστρα, ενώ σήμερα το γνωρίζουμε ώς κούνια.

Advertisements

Λιαντίνης – Αποσυμβολισμός της κυκλώπειας και η ποσειδώνια ληθη

Ολόκληρη η ελληνική μυθολογία φαίνεται ότι είναι ένα σύστημα αλληγορικών εννοιών. Οποίος καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει αυτές τις έννοιες σίγουρα θα βρεθεί μπροστά σε θαυμαστές και αναντίρρητες αλήθειες , για να γίνει αυτό όμως θα πρέπει να βουτήξεις σε βαθιά νερά. Σχεδόν όλες οι θρησκείες , οι φιλόσοφοι και οι πνευματικοί άνθρωποι του κόσμου τις περισσότερες φορές ότι είχανε να πουν το λέγανε μέσα από παραβολές, μύθους , διηγήματα ακόμα και παραμύθια ! Γιατί όμως συμβαίνει αυτό ?

Ο μύθος του Δευκαλίωνα: Η πέτρα και ο λαός

photo by DesPin

Γράφει ο
Ιωάννης Ασλανίδης

Διαβάζοντας την ωραιότατη Μυθολογία μας των αρχαίων Ελλήνων, μένει κανείς έκπληκτος μπρος στην σοφία, το μεγαλείο και την φανταστική και τέλεια ερμηνεία των πάντων της σκέψης των ανθρώπινων ανησυχιών.

Διάβαζα φευγαλέα και υπό τύπου μυθιστορήματος την θεογονία του Ησιόδου στάθηκα για λίγο στην λέξη «Λαός». Μια λέξη τόσο κοινή, τόσο γνωστή, με τόση εκμετάλλευση από μπαλκόνια και Μ. Μ.Ε και διερωτήθηκα, άραγε κανείς σκέφτηκε ποτέ, πως προήλθε αυτή η λέξη; Να λοιπόν τι λέει η Μυθολογία μας:

Στην θεογονία του ο Ησίοδος λέει, μετά τον κατακλυσμό που αποφάσισε ο Θεός (αναφέρεται ως κατακλυσμός του Δευκαλίωνος στην θεογονία), εσώθησαν ο καλός άνθρωπος Δευκαλίωνας και η σύζυγός του Πύρρα. Τότε ο Θεός έστειλε σ’ αυτούς δια του αγγελιαφόρου τον Ερμή την εξής εντολή για να ξαναδημιουργηθεί η ανθρωπότητες: «Εσύ Δευκαλίων μαζί με την γυναίκα σου Πύρρα θα βαδίζεις συνεχώς μέχρι το τέλος σας και θα πετάτε πέτρες πίσω σας. Οι πέτρες που θα πετά ο Δευκαλίων θα γίνονται άνδρες και οι πέτρες που θα πετά πίσω της, η Πύρρα θα γίνονται γυναίκες». Έτσι ξαναέγινε ο λαός στον νέο κόσμο.

Το Κουτί της Πανδώρας

photo by EvAr

Ταξίδια στο απροσδιόριστο παρελθόν.

  Τότε που οι αρχαίοι ημών πρόγονοι δημιουργούσαν με τη φαντασία τους χιλιάδες μύθους που περνούσαν από χείλη σε χείλη, από παππούδες και γιαγιάδες στα εγγόνια, σαν παραμύθια. Τους μύθους αυτούς οι ποιητές τους έκαναν ποιήματα, οι ζωγράφοι έργα ζωγραφικής και οι γλύπτες αγάλματα.

Ο μύθος

 «Ο Δίας μοίρασε χαρίσματα σε όλους τους Θεούς μα δε νοιάστηκε πολύ για τους ανθρώπους. Όμως ο Προμηθέας, γιος του τιτάνα Ιαπετού και της Κλυμένης, επειδή αγαπούσε και λυπόταν τους ανθρώπους, ανέβηκε στον Όλυμπο κι από το εργαστήρι του Ήφαιστου έκλεψε τη φωτιά, την έβαλε μέσα σ’ ένα κούφιο καλάμι και την έδωσε στους ανθρώπους. Και τους έμαθε να λιώνουν τα μέταλλα και να φτιάχνουν εργαλεία. 

Μύθοι, δοξασίες… Κοσμογονίας ανα τον κόσμο

πως, το γιατί και το πότε
της δημιουργίας του κόσμου και του σύμπαντος.

Ο κοσμογονικός μύθος των Mande (νότιο Mali) είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του τύπου «κοσμικό αυγό». Σύμφωνα με στοιχεία του πολιτισμού των Mali, ο μύθος αυτός έχει στοιχεία μιας ατελούς δημιουργίας ως αποτέλεσμα αιμομιξίας. Μια από τις πολλές εκδόσεις του μύθου, είναι η παρακάτω:

Στην αρχή, υπήρχε μόνο η Mangala, μία πανίσχυρη οντότητα, που γίνεται αντιληπτή ως στρογγυλή ενεργειακή παρουσία. Μέσα στη Mangala υπήρχαν τέσσερα τμήματα συμβολικής φύσεως, που θα μπορούσαν να αντιστοιχούν στα τέσσερα στοιχεία, στα τέσσερα τμήματα μίας ημέρας (χρόνος) ή στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Επίσης η Mangala αποτελούνταν από 2 ομάδες ερμαφρόδιτων διδύμων.

Η αλληγορία του Μινώταυρου

Ο μύθος του Μινώταυρου
κρύβει ένα βαθύ συμβολισμό,

που δεν είναι άλλος από τη μεγάλη μάχη
που πρέπει να δώσει μέσα του ο κάθε άνθρωπος
για να κατακτήσει την Ελευθερία της Ψυχής του…

Ο Μύθος λοιπόν έχει κάπως έτσι..
…………………………………………………………….

Μια Μύηση στα Καβείρια Μυστήρια (μέρος 3ο)

μέρος 1ο

H γνώση δεν αξίζει στα μάτια του Πλάτωνα αν δεν χορτάσει αυτή ολόκληρη ηψυχή. Αξίζει τότε περισσότερο από μια επιστήμη, γίνεται ένα άρωμα της ζωής. Είναι σ’ αυτή την περίπτωση ένας ανώτερος άνθρωπος μέσα στον άνθρωπο, εκείνος που η προσωπικότητα δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα ασθενικό αντίγραφο. Σ’ αυτόν τον ίδιο άνθρωπο γεννιέται ένα ον που τον ξεπερνά· ο αρχέγονος και υπέροχος άνθρωπος. Σ’ αυτό ακριβώς οφείλεται, το ότι στη φιλοσοφία του Πλάτωνα ενσωματώνεται το μυστικό των Μυστηρίων. Ο εκκλησιαστικός πατέρας και συγγραφέας Ιππόλυτος μας δίνει το ακόλουθο χωρίο:
«Ιδού το μέγα μυστικό των ιερέων της Σαμοθράκης (που είναι οι φύλακες μιας λατρείας, ορισμένης, των Καβειρίων Μυστηρίων), μυστικό που δεν είναι επιτετραμμένο να αποκαλύψουν αλλά που το γνωρίζουν οι μυημένοι».
Ας ταξιδέψουμε λοιπόν κι εμείς για λίγο, περνώντας από τους Μυστηριακούς ναούς της Σαμοθράκης. Ας επιχειρήσουμε να γίνουμε παρατηρητές αλλά και σύντροφοι των υποψηφίων και των μυστών στο ιερό τους έργο, και ας πάρουμε το μερίδιο μας από αυτή τη θεία συμμετοχή στην τέλεση των Καβειρίων Μυστηρίων.

Τα Καβείρια Μυστήρια (μέρος 2ο)

μέρος 1ο

Γράφει η Σοφίας Κλήμη Παναγιωτοπούλου
από το Μορφωτικό Όμιλο Κομοτηνής

Είναι γενικά παραδεκτό και το αναφέραμε κι’ άλλες φορές πως η θρησκευτικότητα είναι έμφυτη στον άνθρωπο. Η ανάγκη της υποταγής σε κάτι έξω απ’ τις δυνατότητες του μυαλού, η ανάγκη θεοποιήσεώς του και λατρείας του, φανερώθηκε απ’ την αυγή της ανθρωπότητας και θεοποίησε τον κεραυνό, τη φωτιά, τους αγρίους βράχους, τα ορμητικά ποτάμια, τα αιωνόβια δέντρα. Έτσι, η αρχική μορφή της θρησκείας εκδηλώθηκε σαν φυσιολατρεία. Σιγά-σιγά, δημιουργήθηκαν οι μύθοι γύρω από κάθε παράξενο κι’ ανεξήγητο, μύθοι πού προσπαθούσαν να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στο αδιανόητο και τη δυνατότητα του ανθρώπινου νου. Μύθοι που έκρυβαν πάντοτε μεγάλες κι’ αιώνιες αξίες κι’ αλήθειες, φυσικές και ηθικές.

ΚΑΒΕΙΡΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ (μέρος 1ο)

Γράφει ο Βασίλης Χλέτσος

Είναι κοινά αποδεκτό ότι στους αρχαίους πολιτισμούς οι μυστηριακές τελετές, ήταν πολύ σημαντικές τόσο για την τόνωση του θρησκευτικού συναισθήματος, όσο και για την διεύρυνση των πνευματικού ορίζοντα των υποψηφίων προς μύηση σε αυτά, όπως η μαρτυρία του Πίνδαρου μας αποκαλύπτει:
«Ευτυχής εκείνος ο οποίος αφού είδε αυτό το θέαμα, κατέρχεται στα βάθη της Γης. Γνωρίζει το τέλος της ζωής, γνωρίζει την Θεία πηγή».

ΗΧΩ και ΝΑΡΚΙΣΣΟΣ

ΗΧΩ και ΝΑΡΚΙΣΣΟΣ
Όταν γεννήθηκε ο Νάρκισσος, γιoς του ποταμού Κηφισού και της νύμφης Λειριώπης, ο μάντης Τειρεσίας προφήτευσε ότι θα ζήσει ως τα βαθειά γεράματα, γιατί δεν θα μάθει ποτέ τον εαυτό του. Σύμφωνα με μία από τις παραδόσεις ήταν τόσο όμορφος που κανείς δεν μπορούσε να αντισταθεί στη γοητεία του. Ο Οβίδιος στο έργο του «Μεταμορφώσεις» αναφέρει ότι τον είχαν ερωτευθεί όλες οι νύμφες του δάσους.
Η Ηχώ ήταν μια από τις νύμφες, που ήταν αγιάτρευτα ερωτευμένη με τον Νάρκισσο, αλλά δεν μπορούσε να του μιλήσει, γιατί την είχε τιμωρήσει ηΉρα, να επαναλαμβάνει ηλιθίως, μόνο την τελευταία λέξη της φράσης των άλλων, όταν κατάλαβε πως τη παραπλανούσε μένοντας μαζί της να της μιλά με σκοπό να την κρατά απασχολημένη, όταν ο Δίας ερωτοτροπούσε με τις άλλες νύμφες, δίνοντας έτσι το χρόνο στις φίλες της να ξεφεύγουν την οργή της.
Η Ηχώ ακολουθούσε παντού τον Νάρκισσο, σιωπηλή και ερωτευμένη. Μια μέρα που ο Νάρκισσος κυνηγούσε ελάφια, άκουσε δίπλα του ένα απρόσμονο θόρυβο..