«Τελικά, όντως ναι, το ανθρώπινο είδος δεν μπορεί να αντέξει μεγάλες δόσεις πραγματικότητας-» | Απόστολος Δοξιάδης

Ιωάννινα ~ Ιούνιος 2019

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Ο θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ» του Απόστολου Δοξιάδη

– «Οι μαθηματικοί», συνέχισε, «τέρπονται από τις μελέτες τους όπως οι σκακιστές από το παιχνίδι τους. Για την ακρίβεια, η ψυχολογία του μαθηματικού ερευνητή είναι πολύ κοντύτερα σε αυτήν του ποιητή ή του μουσικοσυνθέτη, του ανθρώπου που τον απασχολεί η δημιουργία του Ωραίου και η αναζήτηση της Αρμονίας και της Τελειότητας. Είναι διαμετρικά αντίθετος από τον πατρικό άνθρωπο, τον μηχανικό, τον πολιτικό ή τον …» -κόμπιασε ψάχνοντας να βρει κάτι ακόμα πιο απωθητικό στην κλίμακα των αξιών του-«…επιχειρηματία«.

– Τον Αρχιμήδη θα τον θυμούνται όλοι
όταν ο Αισχύλος θα έχει ξεχαστεί, γιατί οι γλώσσες
πεθαίνουν ενώ οι μαθηματικές αλήθειες
είναι παντοτινές. Η «αθανασία» ίσως να είναι μία λέξη ανόητη, αλλά αν σημαίνει κάτι,
αυτό το διεκδικεί πολύ περισσότερο από τον καθένα ο μαθηματικός.
Γκ. Χ. ΧΑΡΝΤΥ
Η Απολογία ενός Μαθηματικού

– Το Μυστικό της Ζωής είναι να θέτεις στον εαυτό σου πάντοτε στόχους εφικτούς. Εύκολους ή δύσκολους, ανάλογα με τις περιστάσεις, τον χαρακτήρα και τις ικανότητές σου, αλλά πάντως εφικτούς!

– Όσο πιο βαθιά βουτούσε στον απέραντο ωκεανό των αφηρημένων εννοιών και των απόκρυφων συμβόλων, τόσο περισσότερο απομακρυνόταν, προς ανακούφισή του, από τις οδυνηρά τρυφερές αναμνήσεις της «αγαπημένης Ιζόλδης».

– Η επιτυχία στη ζωή μετριέται ανάλογα με τους στόχους που θέτεις για τον εαυτό σου. Κάθε χρόνο, σε όλο τον κόσμο, δημοσιεύονται δεκάδες χιλιάδες νέα θεωρήματα., αλλά μόνο μια χούφτα τον αιώνα μένει στην Ιστορία!

– Δεν μετανιώνω για τίποτα. Ποτέ δεν θα ήμουν ικανοποιημένος με το μέτριο. Αντί για ένα υποκατάστατο της αθανασίας, προτιμώ τα λουλούδια μου, τον κήπο μου, τη σκακιέρα μου, τη συζήτηση που κάνω σήμερα μαζί σου. Την πλήρη αφάνεια!

– Τα Μαθηματικά ως ένα δέντρο με γερές ρίζες (τα Αξιώματα), έναν στέρεο κορμό (την Επαγωγή) και ατελείωτα κλαδιά που αυξάνονται και πάνω τους ανθούν θαυμαστά λουλούδια (τα Θεωρήματα).

– Η «Πληρότητα των Μαθηματικών Θεωριών» –δηλαδή το γεγονός ότι κάθε αληθινή πρόταση είναι και αποδείξιμη- δεν είχε ακόμη αποδειχθεί.

– «Την εμπιστεύομαι, τη διαίσθησή σου, Παπαχρήστου, αλλά δουλεύεις εντελώς απομονωμένος. Χωρίς τη συνεχή ανταλλαγή ιδεών, υπάρχει κίνδυνος να αρχίσεις να κυνηγάς φαντάσματα προτού το καταλάβεις».

– Η Ιζόλδη μου χάρισε το «ωραίο ταξίδι» , που λέει κι ο ποιητής μας. Χωρίς αυτήν, δεν θα «εβγαινα ποτέ στον δρόμο» . Μου έδωσε το αρχικό ερέθισμα, τίποτε περισσότερο. Λίγα χρόνια αφότου ξεκίνησα να δουλεύω πάνω στην Εικασία η θύμησή της ξεθώριασε, έγινε ένα φάντασμα, μια γλυκόπικρη ανάμνηση… το όνειρο να την ξαναποκτήσω ήταν πια άλλης τάξεως.

– Νομίζω ότι η τρέλα του Γκαίντελ -διότι αναμφισβήτητα περί κάποιας μορφής τρέλας πρόκειται- είναι το τίμημα που πληρώνει κανείς αν πλησιάσει την Αλήθεια, στην απολυτη μορφή της. Κάποιο ποίημα λέει ότι «οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντέξουν μεγάλες δόσεις πραγματικότητας» ή κάτι τέτοιο. Σκέψου το βιβλικό Δέντρο της Γνώσης ή τον Προμηθέα της μυθολογίας σας. Οι άνθρωποι που ξεπέρασαν το κοινό μέτρο κι έμαθαν περισσότερα από όσα πρέπει να πληρώσουν γι’ αυτή τους την ύβρη.

– Δεν ήθελα να γίνω μια μετριότητα και να καταλήξω μια περιφερόμενη τραγωδία», για να το πω με τα δικά του λόγια. Τα Μαθηματικά, όπως μου δίδαξε ο θείος Πέτρος, είναι ένας κλάδος που αναγνωρίζει μόνο τους καλύτερους‘ η ειδική διαδικασία της φυσικής επιλογής προσφέρει ως μόνη εναλλακτική της δόξας την αποτυχία.

– Ο Γκέοργκ Κάντορ, ο πατέρας της Θεωρίας των Συνόλων, πέρασε τα τελευταία του χρόνια σε ψυχιατρείο. Ο Ραμάνατζαν, ο Χάρντυ, ο Τιούρινγκ, ο Γκαίντελ και τόσοι άλλοι… πεταλούδες που τις γοήτευσε υπερβολικά το λαμπερό φως: πλησίασαν πολύ, καψάλισαν τα φτερά τους, έπεσαν και πέθαναν.

– Πραγματικά, το αμάρτημά του ήταν η Αλαζονεία. Κι αυτή η αλαζονεία ήταν ακόμη εκεί, με πιο έντονο- σύμπτωμα την ανικανότητα του να αντιμετωπίσει πρόσωπο με πρόσωπο τον εαυτό του.

– Ήμουν πολύ περήφανος που άκουσα το επίθετό μας να συσχετίζεται με κάτι διαφορετικό από το χρήμα.

– «Ο Λέοπολντ Κρόνεκερ είπε κάποτε ότι «Ο καλός Θεός δημιούργησε τους φυσικούς αριθμούς, όλα τα υπόλοιπα είναι έργο του ανθρώπου». Όπως, λοιπόν, δημιούργησε τους φυσικούς —ο Κρόνεκερ ξέχασε να το προσθέσει- ο Ύψιστος έφτιαξε και την πρόσθεση και την αφαίρεση, το πάρε-δώσε. […]Ο πολλαπλασιασμός είναι αφύσικος κατά τον ίδιο τρόπο που η πρόσθεση είναι φυσική. Είναι μια επινόηση, μια δευτεροβάθμια έννοια, τίποτε παραπάνω από μια σειρά προσθέσεων ίσων στοιχείων.

– Συνειδητοποίησα ξαφνικά ότι όλο αυτό το φαινομενικό χάος δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η εξωτερίκευση μίας εσωτερικής, αχαλίνωτης δραστηριότητας.

– Τίποτε σε αυτόν τον κόσμο δεν είναι εντελώς πρωτότυπο – και πάντως όχι τα μεγάλα δράματα του ανθρωπίνου πνεύματος. Έστω κι αν κάποιο μας φαίνεται εκ πρώτης όψεως καινούργιο, αν το εξετάσουμε πιο διεξοδικά θα συνειδητοποιήσουμε οτι έχει ξαναπαιχτεί, με διαφορετικούς πρωταγωνιστές φυσικά, και κατά πάσα πιθανότητα με αρκετές παραλλαγές στην πλοκή. Αλλά η κύρια σύγκρουσή του, η βασική του υπόθεση, επαναλαμβάνει μιαν ίδια πανάρχαιη ιστορία.

– Τελικά, όντως ναι, το ανθρώπινο είδος δεν μπορεί να αντέξει μεγάλες δόσεις πραγματικότητας-

by SearchingTheMeaningOfLife

Advertisement