Η επιθυμία είναι το ισχυρότερο πράγμα στον κόσμο. Τα πάντα αποκτώνται με συνειδητή επιθυμία. | Γκουρτζίεφ

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Ο Γκουρτζίεφ μιλά στους μαθητές του»

– «Ξέρω ότι καταλαβαίνεις κάτι για την ενότητα των νόμων που κυβερνούν το σύμπαν, αλλά όσα καταλαβαίνεις, τα εικάζεις, ή μάλλον, είναι θεωρητικά. Δεν είναι αρκετό να καταλαβαίνεις με το νου, είναι απαραίτητο να αισθάνεσαι με όλη σου την ύπαρξη την απόλυτη αλήθεια και το αμετάβλητο αυτής της πραγματικότητας– μόνο τότε θα είσαι ικανός, συνειδητά και με βεβαιότητα να πεις «γνωρίζω».»

– Η αναπόφευκτη κατάληξη όλων όσων έλεγε, ήταν ο μεγάλος νόμος της τριπλής ενότητας: ο νόμος των τριών αρχών, της δράσης, της αντίστασης και της ισορροπίας– οι αρχές του ενεργητικού, του παθητικού και του
ουδέτερου. Στηριγμένος τώρα πάνω στα γερά θεμέλια της γης, και, οπλισμένος με αυτόν το νόμο, τον εφάρμοσε, με ένα τολμηρό πέταγμα της σκέψης του, σε ολόκληρο το ηλιακό σύστημα. Μετά, η σκέψη του δεν προχωρούσε πια προς αυτόν το νόμο της τριπλής ενότητας, αλλά από αυτόν προς τα έξω, δίνοντάς του όλο και περισσότερη έμφαση, και εκφράζοντάς τον στα επίπεδα τα πιο κοντινά στον άνθρωπο, τα επίπεδα της Γης και του Ήλιου. Κατόπιν, με μια σύντομη φράση πέρασε πέρα από τα όρια του ηλιακού συστήματος. Αστρονομικά στοιχεία άστραψαν στην αρχή μπροστά μας, έπειτα φάνηκαν να φθίνουν και να εξαφανίζονται μπροστά στην απεραντοσύνη του διαστήματος. Απόμενε μόνο μια μεγάλη σκέψη, που πήγαζε από τον ίδιο μεγάλο νόμο. Οι λέξεις του ηχούσαν αργά και σοβαρά και την ίδια στιγμή έμοιαζαν να μικραίνουν και να χάνουν τη σημασία τους. Πίσω τους, γινόταν αισθητός ο σφυγμός μιας τρομακτικά επιβλητικής σκέψης.

– Ο νόμος της ενότητας όμως είναι μεγάλος και τα περικλείει όλα. Τα πάντα μέσα στο Σύμπαν είναι ένα, η διαφορά βρίσκεται μόνο στην κλίμακα- στο απειροελάχιστο θα βρούμε τους ίδιους νόμους όπως και στο άπειρα μεγάλο. Όπως τα άνω, έτσι και τα κάτω.

– Είδα ότι σ’ αυτή τη συνέπεια στη δομή του σύμπαντος, όλες οι πιθανότητες, όλοι χωρίς εξαίρεση οι συνδυασμοί, είχαν προβλεφθεί- το άπειρο των απείρων ήταν προκαθορισμένο. Και όμως, ταυτόχρονα, μου ήταν αδύνατο να το δω, γιατί η λογική μου κλονιζόταν μπρος στην απεραντοσύνη της ιδέας. Ένα διπλό αίσθημα με κατάκλυσε ξανά- η εγγύτητα της πιθανότητας για παντογνωσία και η συνειδητότητα του πόσο ήταν απλησίαστη.

– Γι’ αυτούς που μπορούν να καταλάβουν, θα έλεγα σύμφωνα με την Πυθαγόρεια ορολογία, ότι αναγνώριζα και ένιωθα, πως η θέληση και η Μοίρα– σφαίρες δράσης της Πρόνοιας- συνυπάρχουν, ενώ συναγωνίζονται μεταξύ τους· πως, χωρίς να ενώνονται ή να διαχωρίζονται, συνυπάρχουν. Δεν τρέφω ελπίδες ότι τέτοιες αντιφατικές λέξεις μπορούν να μεταδώσουν ή να ξεκαθαρίσουν αυτά που καταλαβαίνω. Ταυτόχρονα δεν μπορώ να βρω τίποτα που να είναι καλύτερο.

– «Η σκέψη είναι υλική, όπως και όλα τα άλλα» απάντησε ο κ. Γκουρτζίεφ. «Υπάρχουν μέθοδοι, με τις οποίες κάποιος μπορεί ν’ αποδείξει όχι μόνο αυτό, αλλά και ότι η σκέψη, όπως όλα τα άλλα πράγματα, μπορεί να ζυγιστεί και να μετρηθεί. Η πυκνότητά της μπορεί να καθοριστεί και έτσι οι σκέψεις ενός ατόμου μπορούν να συγκριθούν με τις σκέψεις του ίδιου ανθρώπου σε άλλες περιστάσεις. Μπορεί κανείς να ορίσει όλες τις ποιότητες της σκέψης. Σου έχω ήδη πει ότι τα πάντα στο Σύμπαν είναι υλικά.»

– Υπάρχει μόνο η «αυτομύηση». Μπορεί κάποιος να υποδείξει και να κατευθύνει, αλλά όχι να «μυήσει». Τα πράγματα που συνάντησες στην αποκρυφιστική φιλολογία, τα σχετικά μ’ αυτό το ερώτημα, έχουν γραφεί από ανθρώπους που είχαν χάσει το κλειδί αυτών που μεταβίβαζαν και χωρίς καμιά επαλήθευση το μεταδίδανε από τα λόγια άλλων.

– Είπες ότι η γνώση είναι κρυμμένη. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Δεν είναι κρυμμένη, αλλά οι άνθρωποι δεν είναι ικανοί να την καταλάβουν. Αν άρχιζες μια συζήτηση για ιδέες των ανώτερων μαθηματικών μ’ έναν άνθρωπο που δε γνώριζε μαθηματικά, τι θα ωφελούσε; Απλώς δε θα σε καταλάβαινε. Και εδώ το ζήτημα είναι πιο πολύπλοκο. Προσωπικά, θα ήμουν πανευτυχής αν μπορούσα να μιλήσω τώρα σε κάποιον, χωρίς να προσπαθώ να προσαρμοστώ σε όσα καταλαβαίνει πάνω στα θέματα αυτά που με ενδιαφέρουν. Αλλά αν άρχιζα να μιλώ σ’ εσένα με τον τρόπο αυτό, θα με περνούσες για τρελό ή κάτι χειρότερο.

– «Έχεις δίκιο όταν λες ότι υπάρχουν πολλές αλληλοσυγκρουόμενες γνώμες πάνω σ’ αυτό το θέμα. Μήπως αυτό και μόνο δεν αποδείχνει ότι οι άνθρωποι δε γνωρίζουν την αλήθεια; Όπου υπάρχει η αλήθεια, δεν μπορεί να υπάρχουν πολλές διαφορετικές γνώμες. Στην αρχαιότητα, αυτό που τώρα ονομάζεται τέχνη, υπηρετούσε τους σκοπούς της αντικειμενικής γνώσης. Και όπως είπαμε πριν ένα λεπτό μιλώντας για χορούς, τα έργα τέχνης αναπαρίσταναν μια έκθεση και καταγραφή των αιώνιων νόμων της δομής του σύμπαντος. Αυτοί που αφιερώθηκαν στην έρευνα και έτσι απόκτησαν μία γνώση των σημαντικών νόμων, ενσωμάτωσαν τους νόμους αυτούς σε έργα τέχνης, όπως ακριβώς γίνεται στα βιβλία σήμερα.»

– Για παράδειγμα, ένα αρχαίο άγαλμα δημιουργημένο από έναν τέτοιο καλλιτέχνη, δεν είναι ούτε το αντίγραφο της μορφής ενός ατόμου, ούτε η έκφραση ενός υποκειμενικού συναισθήματος· είναι, είτε η έκφραση των νόμων της γνώσης σε σχέση με το ανθρώπινο σώμα, είτε το μέσο της αντικειμενικής μετάδοσης κάποιας πνευματικής κατάστασης. Η μορφή και η κίνηση, όλη η έκφραση, ακολουθεί το νόμο.»

– «Σήμερα δεν υπάρχουν δημιουργοί. Οι σύγχρονοι ιερείς της τέχνης δε δημιουργούν, αλλά μιμούνται. Τρέχουν πίσω από την ομορφιά και την ομοιότητα, ή πίσω από αυτό που ονομάζεται πρωτοτυπία, χωρίς να κατέχουν ούτε καν την απαραίτητη γνώση. Χωρίς να γνωρίζουν και χωρίς να είναι ικανοί να κάνουν οτιδήποτε εφόσον ψαχουλεύουν στα σκοτεινά, εγκωμιάζονται από το πλήθος που τους έχει σαν ινδάλματα. Η ιερή τέχνη εξαφανίστηκε και άφησε πίσω μόνο το φωτοστέφανο της, που πλαισίωνε τους υπηρέτες της. Όλες οι τρέχουσες λέξεις για τον ιερό απόηχο, ταλέντο, μεγαλοφυΐα, δημιουργία, ιερή τέχνη, δεν έχουν γερή βάση. Είναι αναχρονισμοί.

– Με λίγα λόγια αυτή είναι η κατάσταση στη σφαίρα της αυτογνωσίας· για να
πράξεις πρέπει να γνωρίζεις· αλλά για να γνωρίζεις πρέπει να ανακαλύψεις πώς να γνωρίζεις. Αυτό δεν μπορούμε να το βρούμε μόνοι μας.
Εκτός από τη γνώση του εαυτού, υπάρχει άλλη μια πλευρά στην αναζήτηση, η ανάπτυξη του εαυτού. Ας δούμε πώς έχουν τα πράγματα εκεί. Είναι σαφές ότι ένας άνθρωπος αφημένος στις δικές του δυνάμεις δεν μπορεί να στύψει απ’ το δαχτυλάκι του τη γνώση τού πώς να αναπτυχθεί και, ακόμα λιγότερο, του τι ακριβώς να αναπτύξει μέσα του.
Βαθμιαία, συναντώντας ανθρώπους που ψάχνουν, μιλώντας μαζί τους και διαβάζοντας σχετικά βιβλία, ένας άνθρωπος έλκεται στη σφαίρα των ερωτημάτων που αφορούν την αυτοανάπτυξη.

– Θα είναι πράγματι τυχερός ο άνθρωπος που θα ξεφύγει από αυτό το τέλμα λίγο πολύ ανέπαφος. Δυστυχώς πάρα πολλοί απ’ αυτούς που ασχολούνται με την ανάπτυξη των πνευματικών δυνάμεων και δυνατοτήτων τελειώνουν τη σταδιοδρομία τους στο τρελοκομείο ή καταστρέφουν την υγεία και την ψυχή τους σε τέτοιο βαθμό που γίνονται εντελώς ανάπηροι, ανίκανοι να προσαρμοστούν στη ζωή. Οι τάξεις τους πληθαίνουν από αυτούς που έλκονται από τον ψευτοαποκρυφισμό μέσα από μία επιθυμία για οτιδήποτε θαυμαστό και μυστηριώδες. Υπάρχουν επίσης εκείνα τα εξαιρετικά αδύναμης θέλησης άτομα που όντας αποτυχίες στη ζωή και με τη σκέψη του προσωπικού κέρδους, ονειρεύονται να αναπτύξουν μέσα τους τη δύναμη και την ικανότητα να υποτάξουν άλλους. Και τέλος υπάρχουν οι άνθρωποι που απλώς ψάχνουν στη ζωή για ποικιλία, για τρόπους να ξεχάσουν τις δυστυχίες τους, να διασκεδάσουν την πλήξη της καθημερινής ζωής και να ξεφύγουν από τις αντιφάσεις της.

– Κάθε αναζητητής ονειρεύεται έναν οδηγό που γνωρίζει, τον ονειρεύεται αλλά σπάνια αναρωτιέται αντικειμενικά και ειλικρινά- είναι άξιος να καθοδηγηθεί; Είναι έτοιμος να ακολουθήσει το δρόμο;

– Μην ξεχνάτε να συγκεντρώνετε όλη την προσοχή σας στο πλησιέστερο τμήμα του δρόμου- να μην απασχολείστε με μακρινούς στόχους αν δε θέλετε να πέσετε στο βάραθρο.
Παρόλα αυτά μην ξεχνάτε το στόχο σας. Να τον θυμάστε συνέχεια και να
εξακολουθείτε μέσα σας μία ενεργητική προσπάθεια προς αυτόν, ώστε να μη
χάσετε τη σωστή κατεύθυνση. Και όταν ξεκινήσετε, να είστε παρατηρητικοί– αυτά που προσπερνάτε μένουν πίσω και δε θα ξαναεμφανιστούν έτσι αν δεν τα προσέξετε τη στιγμή εκείνη, δε θα τα προσέξετε ποτέ.

– Λένε ότι ο άνθρωπος γεννιέται με ένα μηχανισμό προσαρμοσμένο για να δέχεται πολλών ειδών εντυπώσεις. Μερικές από τις εντυπώσεις αυτές αρχίζουν να γίνονται αντιληπτές πριν από τη γέννηση· και κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του, εμφανίζονται και τελειοποιούνται όλο και περισσότερες συσκευές πρόσληψης.

– Μόνο εσείς μπορείτε να αποφασίσετε τι είναι αυτό που επιθυμείτε να
κάνετε. Ερευνήστε στην καρδιά σας τι είναι αυτό που περισσότερο επιθυμείτε, και αν είστε ικανοί να το κάνετε αυτό θα μάθετε τι να κάνετε. Σκεφτείτε το καλά, και μετά ξεκινήστε.

– Μια τελετή είναι ένα βιβλίο στο οποίο είναι γραμμένα πολλά. Ο καθένας που καταλαβαίνει μπορεί να το διαβάσει. Μια τελετή περιέχει περισσότερα απ’ ό,τι περιέχουν εκατό βιβλία. Συνήθως τα πάντα αλλάζουν, αλλά τα έθιμα και οι ιεροτελεστίες μπορούν να παραμείνουν άθικτα.

– Ερ.: Νομίζω πως το χειρότερο ελάττωμά μου είναι ότι μιλώ πολύ. Θα ήταν καλός σκοπός να προσπαθήσω να μη μιλώ τόσο πολύ;
Απ.: Αυτός είναι πολύ καλός σκοπός για σένα. Με την πολυλογία σου καταστρέφεις τα πάντα. Σε δυσκολεύει ακόμα και στη δουλειά σου. Όταν μιλάς πολύ, οι λέξεις σου δεν έχουν βάρος. Προσπάθησε να το ξεπεράσεις. Αν το πετύχεις θα δεις πολλά καλά. Πραγματικά, αυτό είναι ένα πολύ καλό καθήκον. Αλλά είναι μεγάλο πράγμα, δεν είναι μικρό. Σου υπόσχομαι πως αν το κατορθώσεις, έστω και αν δεν είμαι εδώ, θα μάθω το επίτευγμά σου και θα στείλω βοήθεια έτσι ώστε θα ξέρεις τι να κάνεις μετά.

– Αν «επιθυμείς», τότε «μπορείς». Χωρίς «επιθυμία», ποτέ δεν «μπορείς». Η επιθυμία είναι το ισχυρότερο πράγμα στον κόσμο. Τα πάντα αποκτώνται με συνειδητή επιθυμία.

– Μόνο όταν τα πάντα μέσα σας είναι ήρεμα, μετά από μια ώρα, αποφασίστε ποιος είναι ο σκοπός σας. Μην επιτρέψετε στους συνειρμούς να σας απορροφήσουν. Η θεληματική επιλογή ενός σκοπού και η πραγματοποίησή του, δίνει μαγνητισμό και την ικανότητα της «πράξης».

– Πρέπει να πάψουμε να αντιδρούμε εσωτερικά. Αν κάποιος είναι αγενής, δεν πρέπει να αντιδρούμε εσωτερικά. Όποιος καταφέρει να το κάνει αυτό, θα είναι πιο ελεύθερος. Είναι πολύ δύσκολο.

– Η αξία της εργασίας δε βρίσκεται στην ποσότητα αλλά στην ποιότητα.

– Σας λέω ότι μέχρι τώρα δεν έχετε εργαστεί σαν άνθρωποι- αλλά υπάρχει μία πιθανότητα να μάθετε να εργάζεστε σαν άνθρωποι. Το να εργαστεί κανείς σαν άνθρωπος σημαίνει ότι συναισθάνεται αυτό που κάνει και σκέφτεται γιατί και για ποιο λόγο το κάνει, πώς το κάνει τώρα, πώς έπρεπε να γινόταν χτες και πώς σήμερα, πώς θα πρέπει να το κάνει αύριο και πώς γενικά θα το ολοκληρώσει καλύτερα- αν υπάρχει καλύτερος τρόπος. Αν ο άνθρωπος εργάζεται σωστά, θα πετύχει να γίνεται η εργασία του όλο και καλύτερη. Όταν όμως εργάζεται κάποιο πλάσμα με δύο εγκεφάλους, δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην εργασία του χτες, του σήμερα ή του αύριο.

– Όπως είπα, η ουσία της σωστής εργασίας του ανθρώπου είναι να εργάζονται μαζί τα τρία κέντρα- το κινητικό, το συναισθηματικό και το διανοητικό. Όταν εργάζονται και τα τρία μαζί και παράγουν μία πράξη, αυτή είναι ανθρώπινη εργασία. Έχει χίλιες φορές μεγαλύτερη αξία ακόμα και να γυαλίζεις το πάτωμα σωστά, παρά να γράψεις είκοσι πέντε βιβλία. Πριν αρχίσουμε όμως να εργαζόμαστε με όλα τα κέντρα και να τα συγκεντρώνουμε στην εργασία, είναι απαραίτητο να προετοιμάσουμε κάθε κέντρο χωριστά ώστε το καθένα να μπορεί να συγκεντρωθεί. Είναι απαραίτητο να εκπαιδεύσουμε το κινητικό κέντρο να συνεργαστεί με τα άλλα. Επιπλέον πρέπει κανείς να θυμάται ότι κάθε κέντρο αποτελείται από τρία.

– Καταναλώνουμε πάντοτε περισσότερη ενέργεια απ’ όση χρειάζεται, χρησιμοποιώντας περιττούς μυς, επιτρέποντας στις σκέψεις να στριφογυρίζουν και αντιδρώντας υπερβολικά με τα συναισθήματα. Χαλαρώστε τους μυς. Χρησιμοποιείστε μόνο αυτούς που είναι απαραίτητοι, βάλτε τις σκέψεις στην άκρη και μην εκφράζετε τα συναισθήματά σας, εκτός αν το επιθυμείτε. Μην επηρεάζεστε από εξωτερικά γεγονότα, γιατί αυτά καθαυτά είναι ακίνδυνα· εμείς επιτρέπουμε στον εαυτό μας να πληγωθεί.
Η σκληρή εργασία είναι μια επένδυση ενέργειας που έχει καλή απόδοση. Η
συνειδητή χρήση της ενέργειας είναι μια επένδυση που αποδίδει· η αυτόματη
χρήση της είναι μία περιττή σπατάλη. (Πριερέ, 12 Ιουνίου 1923)

– Μνήμη, προσοχή, παρατήρηση δεν είναι τίποτα περισσότερο από την παρατήρηση ενός κέντρου από κάποιο άλλο ή την ακρόαση ενός κέντρου από
κάποιο άλλο. Επομένως τα ίδια τα κέντρα δε χρειάζεται να σταματήσουν και να κοιμηθούν. Ο ύπνος δεν κάνει στα κέντρα ούτε καλό, ούτε κακό. Ο ύπνος λοιπόν, όπως ονομάζεται, δεν έχει σκοπό να ξεκουράσει τα κέντρα. Όπως είπα ήδη, ο βαθύς ύπνος έρχεται όταν διακοπούν οι συνδέσεις μεταξύ των κέντρων. Και πραγματικά, βαθύς ύπνος, τέλεια ανάπαυση της μηχανής, θεωρείται πως είναι ο ύπνος, όταν όλες οι επαφές, όλες οι συνδέσεις παύουν να λειτουργούν. Έχουμε αρκετά κέντρα, έτσι έχουμε και ισάριθμες συνδέσεις- πέντε συνδέσεις.

– Ο βαθύς ύπνος είναι μια κατάσταση, κατά την οποία δεν ονειρευόμαστε, ούτε αισθανόμαστε. Αν οι άνθρωποι ονειρεύονται, σημαίνει ότι μια από τις συνδέσεις τους δεν έχει διακοπεί, δεδομένου ότι η μνήμη, η παρατήρηση και οι αισθήσεις δεν είναι τίποτα περισσότερο από την παρατήρηση ενός κέντρου από κάποιο άλλο.
Έτσι, όταν βλέπεις και θυμάσαι τι συμβαίνει μέσα σου, αυτό σημαίνει ότι ένα κέντρο παρατηρεί κάποιο άλλο. Και αν αυτό μπορεί να παρατηρεί, συνεπάγεται ότι υπάρχει κάτι μέσω του οποίου παρατηρεί. Και, αν υπάρχει κάτι μέσω του οποίου παρατηρεί, η σύνδεση δεν έχει διακοπεί.

– Το μυστικό να ζήσει κανείς περισσότερο, εξαρτάται από την ικανότητα να ξοδεύουμε την ενέργεια των κέντρων σιγά-σιγά και μόνο ηθελημένα. Μάθετε να σκέφτεστε συνειδητά. Έτσι εξασφαλίζετε οικονομία στην κατανάλωση ενέργειας. Μην ονειροπολείτε.

– Για το καλό των παιδιών σας, θα πρέπει πρώτα να θέλετε το καλό του εαυτού σας. Γιατί αν εσείς αλλάξετε, θα αλλάξουν και τα παιδιά σας. Για χάρη του μέλλοντος τους θα πρέπει, για λίγο, να τα ξεχάσετε και να σκεφτείτε τον εαυτό σας.
Αν είμαστε ικανοποιημένοι με τον εαυτό μας, μπορούμε να συνεχίσουμε τη
μόρφωσή τους με καθαρή συνείδηση όπως κάναμε μέχρι τώρα. Είστε όμως
ικανοποιημένοι με τον εαυτό σας;

– Ερ.: Πόσο πρέπει να καθοδηγήσει κανείς ένα παιδί;
Απ.: Γενικά η μόρφωση ενός παιδιού πρέπει να βασίζεται στην αρχή ότι τα πάντα πρέπει να προέλθουν από τη δική του θέληση. Τίποτα δε θα πρέπει να του δίνεται έτοιμο. Μπορεί κανείς να του δώσει μια ιδέα, να το καθοδηγεί μόνο ή ακόμα να το διδάσκει έμμεσα, αρχίζοντας από μακριά και οδηγώντας το από κάπου αλλού, εκεί που θέλει. Ποτέ δε διδάσκω κατευθείαν, αλλιώς οι μαθητές μου δε θα μάθαιναν. Αν θέλω ν’ αλλάξει ο μαθητής μου, αρχίζω από μακριά, ή μιλώ σε κάποιον άλλο και έτσι μαθαίνει αυτός. Γιατί αν λεχθεί κάτι σε ένα παιδί κατευθείαν, η μόρφωση είναι μηχανική και αργότερα οι εκδηλώσεις του είναι εξίσου μηχανικές.

– Η πιο πρωτόγονη και η πιο προσιτή, είναι η σύνδεση ανάμεσα στο κινητικό κέντρο και στη συσκευή μορφοποίησης. Η σύνδεση αυτή είναι η τραχύτερη, η πιο «ηχηρή», η ταχύτερη, η χονδρότερη και η καλύτερη. Είναι σαν μεγάλος σωλήνας (δεν εννοώ το ίδιο το κέντρο, αλλά τη σύνδεση). Είναι αυτή που σχηματίζεται γρηγορότερα και που γεμίζει ταχύτερα. Σαν δεύτερη, θεωρείται η σύνδεση με το σεξουαλικό κέντρο. Η τρίτη είναι η σύνδεση με το συναισθηματικό κέντρο. Η τέταρτη είναι η σύνδεση με το κέντρο σκέψης.

– Ταυτόχρονα όμως δεν έχουμε συναίσθημα. Εννοώ ότι δεν έχουμε ούτε υποκειμενικό ούτε αντικειμενικό συναίσθημα. Ολόκληρη η σφαίρα του συναισθήματος μας είναι γεμάτη με κάτι ξένο και τελείως μηχανικό. Υπάρχουν τρία είδη συναισθήματος- υποκειμενικό, αντικειμενικό και αυτόματο. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει συναίσθημα ηθικής, ούτε υποκειμενικό ούτε αντικειμενικό.

– Η αρχαία τέχνη έχει ένα ορισμένο εσωτερικό περιεχόμενο. Στο παρελθόν η τέχνη εξυπηρετούσε τον ίδιο σκοπό που σήμερα εξυπηρετούν τα βιβλία- το σκοπό της διατήρησης και μεταβίβασης ορισμένης γνώσης. Στις αρχαίες εποχές δεν έγραφαν βιβλία αλλά εκφράζανε τη γνώση σε έργα τέχνης. Θα βρούμε πολλές ιδέες στην αρχαία τέχνη που έφτασαν ως εμάς, αν ξέρουμε να τη διαβάζουμε. Έτσι ήταν η κάθε τέχνη, τότε, συμπεριλαμβανόμενης και της μουσικής. Και οι αρχαίοι έβλεπαν τις τέχνες με τον τρόπο αυτόν.

– Ερ.: Υποδείξατε ειλικρίνεια. Έχω ανακαλύψει ότι θα προτιμούσα να είμαι ένας ευτυχισμένος ανόητος παρά ένας δυστυχισμένος φιλόσοφος.
Απ.: Πιστεύεις ότι δεν είσαι ικανοποιημένος με τον εαυτό σου. Σε πιέζω. Είσαι τελείως μηχανικός, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα, έχεις παραισθήσεις. Όταν κοιτάξεις με ένα κέντρο, βρίσκεσαι απόλυτα κάτω από την επιρροή παραισθήσεων- όταν κοιτάξεις με δύο είσαι μισο-ελεύθερος- αν όμως κοιτάξεις με τρία κέντρα δεν μπορεί καθόλου να σε επηρεάσουν παραισθήσεις. Πρέπει ν’ αρχίσεις μαζεύοντας υλικό. Δεν μπορείς να έχεις ψωμί χωρίς να ψήσεις· η γνώση είναι νερό, το σώμα είναι αλεύρι, και το συναίσθημα- το να υποφέρεις- είναι φωτιά.

– Όλα τα συναισθήματά μας είναι στοιχειώδη όργανα από «κάτι υψηλότερο» π.χ. ο φόβος μπορεί να είναι ένα όργανο μελλοντικής δυνατότητας διόρασης, ο θυμός πραγματικής δύναμης κ.τ.λ. (Πριερέ, 29 Ιουλίου 1922)

– Αν βοηθάς τους άλλους, θα βοηθηθείς, ίσως αύριο, ίσως σε 100 χρόνια, αλλά θα βοηθηθείς. Η φύση πρέπει να εξοφλάει το χρέος… Είναι μαθηματικός νόμος και όλη η ζωή είναι μαθηματικά. (Πριερέ, 12 Αυγούστου 1924)

– Η μουσική που παίζεται κατά τη διάρκεια των ασκήσεων μας αποσπά από την αυτόματη εσωτερική κίνηση, η οποία στη ζωή, είναι η κύρια πηγή διάσπασης. Από μόνη της η μουσική δεν μπορεί να σταματήσει όλο μας τον ασυνείδητο αυτοματισμό, αλλά είναι μια βοήθεια. Η μουσική δεν μπορεί να διώξει όλη μας τη μηχανικότητα, αλλά προς το παρόν, μια και μας λείπουν άλλα μέσα, θα χρησιμοποιήσουμε μόνο μουσική.
Ένα πράγμα είναι σημαντικό: ενώ εκτελείτε όλα τα δεδομένα εξωτερικά καθήκοντα με τη συνοδεία της μουσικής, πρέπει από την αρχή να μάθετε να μην προσέχετε τη μουσική αλλά να την ακούτε αυτόματα. Στην αρχή η προσοχή θα ξεφεύγει κάθε τόσο προς τη μουσική, αλλά αργότερα θα είναι δυνατό να ακούτε τη μουσική και άλλα πράγματα με εντελώς αυτόματη προσοχή, η φύση της οποίας είναι διαφορετική.

Είναι σημαντικό να μάθετε να διακρίνετε αυτήν την προσοχή από τη μηχανική προσοχή. Εφόσον τα δύο είδη προσοχής δε διαχωριστούν το ένα από το άλλο, παραμένουν τόσο όμοια, που ένας αδαής δεν είναι σε θέση να τα διαχωρίσει. Πλήρης, βαθιά, πολύ συγκεντρωμένη προσοχή, δίνει τη δυνατότητα να διαχωρίσουμε το ένα είδος από τ’ άλλο. Μάθετε να γνωρίζετε τη διαφορά ανάμεσα στα δύο αυτά είδη προσοχής από τη γεύση τους, ώστε να διακρίνετε ανάμεσα στις εισερχόμενες σκέψεις σας, από τη μία πλευρά τις πληροφορίες και από την άλλη τη διαφοροποίηση. (Πριερέ, 20 Ιανουαρίου 1923)

– Είναι αδύνατο να θυμάται κανείς τον εαυτό του- και οι άνθρωποι δε θυμούνται, επειδή θέλουν να ζουν μόνο με το νου. Αλλά η προσοχή που είναι αποθηκευμένη στο μυαλό (σαν τον ηλεκτρισμό μιας μπαταρίας), είναι πολύ λίγη. Και τα άλλα μέλη του σώματος δεν έχουν καμία επιθυμία να θυμηθούν.

– Είμαστε ένα ακριβές αντίγραφο αυτού του συνόλου. Ο νους μόνος, δεν μπορεί να ονομαστεί άνθρωπος, ακριβώς όπως ένας αμαξάς που κάθεται στο καφενείο δεν μπορεί να ονομαστεί αμαξάς που εκπληρώνει τη λειτουργία του. Ο νους μας είναι σαν τον επαγγελματία αμαξά που μένει σπίτι του ή στο καφενείο και ονειρεύεται ότι οδηγεί τους επιβάτες σε διάφορα μέρη. Ακριβώς όπως το οδήγημά του δεν είναι αληθινό, έτσι και η προσπάθεια να εργαστεί κανείς μόνο με το νου δεν οδηγεί πουθενά. Δε θα καταφέρει παρά να γίνει ένας επαγγελματίας, ένας τρελός.

– Οι τεμπέληδες, αυτοί που ελπίζουνε στην τύχη, δε θα δουν και δε θ’ ακούσουν τι είναι πραγματική εργασία, ακόμα κι αν μείνουν εδώ για δέκα χρόνια.

– Αν στερούσαν από κάποιον τις ψευδαισθήσεις του και όλα όσα τον εμποδίζουν να δει την πραγματικότητα, αν του στερούσαν τα ενδιαφέροντά του, τις έγνοιες του, τις προσδοκίες και τις ελπίδες του- όλες οι προσπάθειές του θα κατέρρεαν, όλα θα άδειαζαν και θα έμενε κενός, ένα άδειο σώμα, ζωντανό μόνο κατά τη φυσιολογία του.
Αυτό θα ήταν ο θάνατος του «Εγώ», ο θάνατος όλων όσων το απαρτίζουν, η καταστροφή καθετί ψεύτικου που συγκεντρώθηκε από άγνοια ή απειρία. Όλα αυτά θα μείνουν μέσα του απλώς σαν υλικό, αλλά θα υπόκεινται σε επιλογή. Τότε ο άνθρωπος θα μπορεί να διαλέγει για τον εαυτό του και όχι να του επιβάλλεται αυτό που αρέσει στους άλλους. Θα έχει συνειδητή εκλογή.
Αυτό είναι δύσκολο. Όχι, δύσκολο δεν είναι η σωστή λέξη. Αλλά η λέξη «αδύνατο» είναι επίσης λάθος, γιατί, κατ’ αρχή, είναι δυνατό- μόνο που είναι χίλιες φορές πιο δύσκολο από το να γίνεις πολυεκατομμυριούχος με μια τίμια δουλειά.

– Η ουσία σας είναι μόνιμη· η προσωπικότητά σας είναι η εκπαίδευση, οι ιδέες σας, οι πεποιθήσεις σας- πράγματα που δημιουργούνται από το περιβάλλον σας- αυτά τα αποκτάτε και μπορείτε να τα χάσετε.

– Είναι πολύ χρήσιμο να προσπαθείτε να είστε ειλικρινείς με τον εαυτό σας. Η ειλικρίνεια είναι το κλειδί με το οποίο θα ανοίξετε την πόρτα που μέσα απ’ αυτή θα δείτε τα διαφορετικά μέρη σας, και θα δείτε κάτι εντελώς καινούριο. Πρέπει να συνεχίσετε την προσπάθεια να είστε ειλικρινείς. Κάθε μέρα φοράτε μια μάσκα, και λίγο-λίγο πρέπει να τη βγάλετε.

– Αν αγαπάς όταν «αυτό» αγαπά, η αγάπη δεν εξαρτάται από σένα και επομένως δεν έχει αξία. Είναι αυτό που λέμε η αγάπη ενός σκλάβου. Αγαπάς ακόμα κι όταν δεν πρέπει ν’ αγαπάς. Οι περιστάσεις σε κάνουν ν’ αγαπάς μηχανικά.
Η αληθινή αγάπη είναι Χριστιανική, θρησκευτική αγάπη- με αυτήν την αγάπη κανείς δε γεννιέται. Για την αγάπη αυτήν πρέπει να εργαστείτε. Μερικοί τη γνωρίζουν από παιδιά, άλλοι μόνο στα γεράματα. Αν κάποιος έχει πραγματική αγάπη, την απέκτησε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αλλά είναι δύσκολο να τη μάθεις. Και είναι αδύνατο ν’ αρχίσετε να τη μαθαίνετε απ’ ευθείας, σε ανθρώπους. Ο κάθε άνθρωπος αγγίζει τον άλλο στο αδύνατο σημείο, σε κάνει να βάλεις φρένο και σου δίνει πολύ λίγες ευκαιρίες να δοκιμάσεις.

– Όποιος δεν αγαπά τη ζωή δεν αγαπά το Θεό. Να ξεκινήσετε προσπαθώντας αμέσως να αγαπήσετε έναν άνθρωπο είναι αδύνατο, γιατί κι ο άλλος είναι σαν κι εσάς, και θα σας ανταποδώσει το χτύπημα. Αλλά το ζώο είναι μουγκό και σιωπηλά θα υποχωρήσει. Να γιατί είναι ευκολότερο ν’ αρχίσετε την εξάσκηση στα ζώα.

– Αν η συνείδησή μας ήταν καθαρή, δε θα υπήρχε ανάγκη να μιλάμε για ηθική. Τότε, ασυνείδητα ή συνειδητά, ο καθένας θα συμπεριφερόταν σύμφωνα με όσα του υπαγορεύει αυτή η εσωτερική φωνή.
Η συνείδηση δεν είναι ραβδί με δύο άκρα. Είναι η συγκεκριμένη συνειδητοποίηση που διαμορφώθηκε μέσα μας με τους αιώνες, του τι είναι καλό και τι είναι κακό. Δυστυχώς, για πολλούς λόγους, αυτό το όργανο είναι συνήθως σκεπασμένο με κάτι σαν κέλυφος.

– Αυτά που σκέφτεται κανείς για μελλοντικά προβλήματα, αρρώστιες, θανάτους, δύσκολες περιστάσεις, συχνά απασχολούν τον άνθρωπο σε τέτοιο βαθμό, που να τα ονειρεύεται και ξύπνιος. Οι άνθρωποι παύουν να βλέπουν και ν’ ακούν αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει και αν κάποιος κατορθώνει να τους αποδείξει πως οι προαισθήσεις και οι φόβοι τους είναι χωρίς υπόβαθρο σε κάποια δεδομένη περίσταση, αισθάνονται ακόμα και απογοήτευση, σαν να τους στέρησαν κάποια ευχάριστη προσδοκία.

– Αν είμαι ήρεμος, οι ακτινοβολίες μου είναι βαριές και έτσι έρχονται μέχρι εμένα άλλες ακτινοβολίες και μπορώ να τις απορροφήσω εφόσον έχω το χώρο. Αλλά αν είμαι ανήσυχος δεν έχω αρκετές, οι ακτινοβολίες μου φεύγουν προς τους άλλους.

– Αν θέλεις να απελευθερωθείς πρέπει να ξέρεις ποια αρχή να εφαρμόσεις σε κάθε ειδική περίπτωση. Αν εφαρμόσεις απώθηση εκεί που χρειάζεται έλξη, είσαι χαμένος. Πολλοί κάνουν το αντίθετο απ’ ό,τι απαιτείται. Είναι πολύ εύκολο να διακριθούν αυτές οι δύο επιδράσεις είναι κάτι που μπορεί να γίνει αμέσως.

– Τότε τι είναι η συνείδησή μας, η μνήμη μας, η κριτική μας ικανότητα; Είναι πολύ απλό. Είναι όταν ένα κέντρο με ιδιαίτερο τρόπο παρατηρεί ένα άλλο, όταν βλέπει και αισθάνεται αυτό που συμβαίνει εκεί, και βλέποντάς το, καταγράψει τα πάντα μέσα του.

– Έχετε ένα σκουπιδοτενεκέ και μέχρι τώρα, πετούσατε συνέχεια πράγματα μέσα του. Υπάρχουν πολλά πολύτιμα πράγματα μέσα σ’ αυτόν που θα μπορούσατε να τα χρησιμοποιήσετε. Υπάρχουν ειδικοί που συγκεντρώνουν όλων των ειδών τα άχρηστα από τους σκουπιδοτενεκέδες- μερικοί κερδίζουν αρκετά χρήματα μ’ αυτόν τον τρόπο. Στους σκουπιδοτενεκέδες σας έχετε αρκετό υλικό για να καταλάβετε τα πάντα. Αν καταλαβαίνετε, θα γνωρίζετε το καθετί. Δε χρειάζεται να συγκεντρώσετε περισσότερα μέσα σ’ αυτόν το σκουπιδοτενεκέ- τα πάντα βρίσκονται εκεί. Αλλά δεν μπορείτε να καταλάβετε- ο χώρος που υπάρχει για να καταλαβαίνετε είναι τελείως άδειος.

– Όταν συνδέομαι με τον έξω κόσμο, τότε ζω. Αν ζω μόνο μέσα στον εαυτό μου, τότε αυτό δεν είναι ζωή- αλλά όλοι ζουν έτσι. Όταν εξετάζω τον εαυτό μου, συνδέω τον εαυτό μου με τον έξω κόσμο.

– Σκέφτομαι, με μια λογική ακριβώς αντίθετη από τη συνηθισμένη. Με είπε ανόητο. Αυτός, είναι κατ’ ανάγκη σοφός; Μπορεί αυτός ο ίδιος να είναι ανόητος ή τρελός. Δεν μπορεί κανείς να απαιτεί σοφία από ένα παιδί. Δεν μπορώ να περιμένω να είναι σοφός. Σκέφτηκε ανόητα. Είτε κάποιος του έχει πει κάτι για μένα, ή έχει δημιουργήσει τη δική του ανόητη γνώμη ότι είμαι ανόητος- τόσο το χειρότερο γι’ αυτόν. Γνωρίζω ότι δεν είμαι ανόητος, και έτσι αυτό δε με προσβάλλει. Αν ένας ανόητος με είπε ανόητο, εγώ δεν επηρεάζομαι εσωτερικά.

– Αλλά ο εγωισμός είναι ένα γνώρισμα της ψυχής. Με τον εγωισμό μπορεί κανείς να διακρίνει το πνεύμα. Ο εγωισμός υποδείχνει και αποδείχνει ότι ένας συγκεκριμένος άνθρωπος είναι ένα μόριο του παραδείσου. Ο εγωισμός είναι Εγώ- Εγώ είναι ο Θεός. Επομένως είναι επιθυμητό να έχουμε εγωισμό.

– Η συνειδητή πίστη είναι ελευθερία.
Η συναισθηματική πίστη είναι δουλεία.
Η μηχανική πίστη είναι βλακεία.

– Η ακλόνητη ελπίδα είναι δύναμη.
Η ελπίδα γεμάτη αμφιβολία είναι δειλία.
Η ελπίδα γεμάτη φόβο είναι αδυναμία.

– Σε κάθε άνθρωπο έχει δοθεί ένας περιορισμένος αριθμός από εμπειρίες- αν κάνει μ’ αυτές οικονομία παρατείνει τη ζωή του.

– Εδώ δεν υπάρχουν ούτε Ρώσοι ούτε Άγγλοι ούτε Εβραίοι ούτε Χριστιανοί.
Υπάρχουν μόνο άνθρωποι που έχουν έναν κοινό σκοπό, να γίνουν ικανοί να
είναι.

by SearchingTheMeaningOfLife

Advertisement