Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Τόνιο Κρέγκερ» του Τόμας Μαν
– Εκείνος πού αγαπάει περισσότερο είναι κι ο ηττημένος, εκείνος που πάντοτε υποφέρει – αυτό το απλό και σκληρό μάθημα το είχε πάρει κιόλας απ’ τη ζωή ή δεκατετράχρονη ψυχή του.
– Το να νιώθεις μέσα σου τόσες θαυμάσιες εκφραστικές δυνάμεις και να ξέρεις συγχρόνως πώς αυτοί που λαχταράς είναι μακρινοί για σένα μέσα στην ξενοιασιά τους, αυτό σε κάνει να ύποφέρεις. Όμως παρόλο που στεκόταν έρημος, αποκλεισμένος και χωρίς ελπίδα μπροστά στα κλειστά παντζούρια, κάνοντας μέσα στην απόγνωσή του ότι μπορούσε τάχα να κοιτάζει έξω, ήταν ευτυχισμένος. Γιατί τότε η καρδιά του ήταν ζωντανή.
– Γιατί ευτυχία έλεγε μέσα του, δεν σημαίνει να σ’ αγαπούν οι άλλοι’ αυτό είναι μιά αηδιαστική ματαιόδοξη ικανοποίηση. Ευτυχία σημαίνει ν’ αγαπάς έχοντας ίσως μερικά μικρά, απατηλά πλησιάσματα με το αντικείμενο της αγάπης σου.
– Όταν τον ρωτούσαν τι σκεφτόταν να γίνει, έδινε αόριστες πληροφορίες γιατί, όπως συνήθιζε να λέει, (και το είχε γράψει κιόλας κάπου) μέσα του κουβαλούσε τις δυνατότητες από χίλιες μορφές ύπαρξης, ξέροντας στο βάθος πώς στην πραγματικότητα υπήρχαν ένα σωρό αδυναμίες…
– Τώρα όλο και περισσότερο εύρισκε ευχαρίστηση στις λέξεις και στη μορφή, γιατί, όπως συνήθιζε να λέει,(και το είχε γράψει μάλιστα κάπου κι αυτό), η γνώση της ψυχής μονάχα, θα μας έφερνε κατήφεια και μελαγχολία αν δέ μας κρατούσε ξύπνιους η ευχαρίστηση της έκφρασης…
– Όμως για δές, εξακολουθεί σταθερά ν’ αμαρτάνει παρ όλη τη λύτρωση μέσω της λογοτεχνίας’ γιατί κάθε είδους δράση είναι αμάρτημα στα μάτια του πνεύματος.
– Δεν μπορεί να ονομαστεί καν καλλιτέχνης εκείνος, αγαπητή μου, που ποθεί το πονηρό, το εκκεντρικό και το σατανικό, κι όχι το αμόλευτο, το απλό και το ζωντανό, λίγη φιλία, λίγο δόσιμο, εμπιστοσύνη κι ανθρώπινη ευτυχία η κρυφή και οδυνηρή επιθυμία, Λισαβέτα, για τις καθημερινές χαρές. Έναν ανθρώπινο φίλο!
– Εμείς οι καλλιτέχνες δεν περιφρονούμε τίποτε περισσότερο από τον ερασιτέχνη τον γεμάτο ζωή, που πιστεύει ότι μπορεί να είναι και καλλιτέχνης.
– Γιατί μερικοί χάνουν αναγκαστικά το σωστό δρόμο, γιατί γι’ αυτούς δεν υπάρχει κάποιος δρόμος σωστός…
– Γιατί, αν υπάρχει κάτι ικανό να μεταμορφώσει έναν άνθρωπο των γραμμάτων σε ποιητή, είναι ακριβώς αυτή η αστική μου αγάπη για τ’ ανθρώπινα, τα ζωντανά και τα κοινά. Όλη η ζεστασιά, η καλοσύνη και το χιούμορ απ’ αυτήν πηγάζουν, και μπορώ να πω πώς πρόκειται σχεδόν για την ίδια εκείνη αγάπη πού διαβάζουμε στις γραφές, πως δίχως αυτήν μακάρι να μιλάς κι όλες των ανθρώπων και των αγγέλων, δε θα ‘σαι παρά χαλκός ήχων και κύμβαλον αλαλάζον.
Σχολιάστε