«Γιατί πρέπει τα σώματά μας να τελειώνουν στο δέρμα; […]»~Donna Haraway

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Cyborg Μανιφέστο» της Donna Haraway

 

“Το να είσαι Ένας σημαίνει ότι είσαι αυτόνομος, είσαι ισχυρός, είσαι Θεός. Όμως το να είσαι Ένας σημαίνει ότι είσαι ψευδαίσθηση, κι επομένως έχεις εμπλακεί σε μια διαλεκτική έσχατης αποκάλυψης με τον άλλο. Το να είσαι άλλος εντούτοις σημαίνει να είσαι πολλαπλότητα, χωρίς ξεκάθαρο σύνορο, με φθορές, χωρίς ουσία. Ο Ένας είναι υπερβολικά λίγος, όμως οι δυο είναι υπερβολικά πολλοί.” (Haraway, 2014, 265)

 

“Η σύγχρονη ιατρική είναι επίσης γεμάτη από κυβόργια και από ζευγαρώματα οργανισμού και μηχανής, που καθένα τους έχει συλληφθεί με τη μορφή κωδικοποιημένων εφευρημάτων…” (Haraway, 2014, 224)

“Οι μηχανές στον ύστερο 20ό αιώνα έκαναν ολότελα αμφίβολη τη διαφορά ανάμεσα στο φυσικό και το τεχνητό, στο νου και το σώμα, στην αυτο-ανάπτυξη και τον έξωθεν σχεδιασμό…” (Haraway, 2014, 227)

“Καθαρά και ελαφριά που είναι τα νέα μηχανήματα! […] Τούτα τα καθαρά μηχανήματα ξυπνούν αρρώστιες που δεν είναι τίποτε παραπάνω από την εμπειρία της έντασης. Τα σβέλτα δάχτυλα των γυναικών της Ανατολής, […], η έντονη προσοχή των γυναικών για το μικρό, προσλαμβάνουν ολότελα καινούριες διαστάσεις στον κόσμο αυτό. Ίσως υπάρχει μια κυβοργική Αλίκη που καταγράφει τούτες τις νέες διαστάσεις…” (Haraway, 2014, 231)

“Μια από τις συνέπειες είναι ότι οξύνεται η αίσθηση της σύνδεσής μας με τα εργαλεία μας. Η κατάσταση έκστασης την οποία βιώνουν πολλοί χρήστες υπολογιστών έχει γίνει αναπόσπαστο στοιχείο των ταινιών επιστημονικής φαντασίας […] Οι παραπληγικοί και άλλοι άνθρωποι με βαριές αναπηρίες ίσως μπορούν να έχουν τις πιο έντονες εμπειρίες σύνθετης υβριδοποίησης με άλλα μηχανήματα…” (Haraway, 2014, 266)

“Ίσως παραδόξως οι αφύσικες κυβοργικές γυναίκες που κατασκευάζουν ηλεκτρονικά κυκλώματα στην Ασία και σέρνουν τον σπειροειδή χορό στην φυλακή Σάντα Ρίτα θα μπορούσαν με τις κατασκευασμένες ενότητές τους να καθοδηγήσουν αποτελεσματικά αντιτασσόμενες στρατηγικές.”(Haraway, 2014, 231)

“Από τη μια προοπτική, ένας κυβοργικός κόσμος αφορά την τελική επιβολή ενός πλέγματος ελέγχου πάνω στον πλανήτη, […], την οριστική ιδιοποίηση των γυναικείων σωμάτων μέσα σε ένα ανδροκεντρικό όργιο πολέμου (Sofia, 1984). Από μια άλλη προοπτική, ένας κυβοργικός κόσμος μπορεί να έχει να κάνει με βιωμένες κοινωνικές και σωματικές πραγματικότητες στις οποίες οι άνθρωποι δεν φοβούνται τη συγγένειά τους από κοινού με τα ζώα και τις μηχανές, δεν φοβούνται τις μονίμως μερικές ταυτότητες και τις αντιφατικές οπτικές. Είναι πολιτικός αγώνας το να δούμε και από τις δυο προοπτικές, επειδή καθεμιά τους αποκαλύπτει τόσο κυριαρχίες όσο και δυνατότητες τις οποίες αδυνατεί να φανταστεί η άλλη.” (Haraway, 2014,232)

“Τα κυβόργια έχουν περισσότερη σχέση με την αναγέννηση, και είναι καχύποπτα απέναντι στο αναπαραγωγικό καλούπι και τις περισσότερες μορφές γέννας. Για τις σαλαμάνδρες, η αναγέννηση ύστερα από τραυματισμό, όπως είναι η απώλεια κάποιου μέλους τους, συνεπάγεται ότι αυτό θα αναπτυχθεί ξανά και ότι η λειτουργία του θα αποκατασταθεί, ενώ υπάρχει μονίμως η δυνατότητα της διπλής ή άλλης παράξενης τοπογραφικά παραγωγής του στο σημείο του παλιού τραύματος. Το μέλος που ξαναμεγαλώνει μπορεί να είναι τερατώδες, διπλασιασμένο, πολυδύναμο.” (Haraway, 2014, 270)

“Τα καλύτερα μηχανήματά μας είναι φτιαγμένα από ηλιακό φως. Είναι όλα ελαφριά και καθαρά, επειδή δεν είναι τίποτε άλλο παρά σήματα, ηλεκτρομαγνητικά κύματα, τμήματα ενός φάσματος. Και είναι κυρίως φορητά τούτα τα μηχανήματα […]. Οι άνθρωποι δεν έχουν φτάσει σε τίποτε άλλο τόσο κοντά στο ρευστό, ως υλικοί και αδιαφανείς. Τα κυβόργια είναι αιθέρας, η πεμπτουσία.” (Haraway, 2014, 230)

“Οι ταυτότητες μοιάζουν αντιφατικές, μερικές και στρατηγικής σημασίας. Το φύλο, η φυλή και η τάξη, με την επίπονα κερδισμένη αναγνώριση της κοινωνικής και της ιστορικής συγκρότησής τους, δεν μπορούν πια να
αποτελούν βάση για την πίστη στην ουσιώδη ενότητα […] Δεν υπάρχει καν η κατάσταση να είσαι θηλυκό, κάτι που είναι και το ίδιο πολυσύνθετη κατηγορία κατασκευασμένη σε διαμφισβητούμενους έμφυλους επιστημονικούς λόγους και σε άλλες κοινωνικές πρακτικές.” (Haraway, 2014, 233)

“Κυβόργιο είναι ένας κυβερνητικός οργανισμός, υβρίδιο από μηχανή και οργανισμό, δημιούργημα κοινωνικής πραγματικότητας και μυθοπλασίας συνάμα. Κοινωνική πραγματικότητα είναι οι βιωμένες κοινωνικές σχέσεις, το σημαντικότερο πολιτικό κατασκεύασμά μας, μια μυθοπλασία που αλλάζει τον κόσμο.” (Haraway, 2014, 224)

“Το κυβόργιο είναι ένα είδος αποδιαρθρωμένου και ανασυναρθρωμένου μεταμοντέρνου συλλογικού και ατομικού εαυτού.” (Haraway, 2014, 245)

“Η ανοσοβιολογία και οι σχετικές ιατρικές πρακτικές συνιστούν πλούσια δείγματα της προνομιακής αντιμετώπισης των συστημάτων κωδικοποίησης και αναγνώρισης ως αντικειμένων γνώσης, ως κατασκευών σωματικής πραγματικότητας για εμάς. […] Η έρευνα είναι αναγκαστικά ένα είδος κατασκοπευτικής δραστηριότητας. Οι ειρωνείες άφθονες. Ένα σύστημα σε πίεση παρεκτρέπεται, […], δεν καταφέρνει να αναγνωρίσει τη διαφορά ανάμεσα στον εαυτό του και το άλλο.” (Haraway, 2014, 246)

“Η πληροφορία είναι εκείνο ακριβώς το ποσοτικοποιήσιμο στοιχείο που επιτρέπει την οικουμενική μετάφραση, κι επομένως την ανεμπόδιστη εργαλειακή εξουσία (με την ονομασία αποτελεσματική επικοινωνία). Η μεγαλύτερη απειλή σε μια τέτοια εξουσία είναι η διακοπή της επικοινωνίας.
Κάθε κατάρρευση συστήματος αποτελεί συνάρτηση κάποιας πίεσης.” (Haraway, 2014, 246)

“Οι επιστήμες των επικοινωνιών και οι μοντέρνες βιολογίες κατασκευάζονται από μια κοινή κίνηση: τη μετάφραση του κόσμου σε πρόβλημα κωδικοποίησης, μια αναζήτηση κάποιας κοινής γλώσσας στην
οποία εξαφανίζεται κάθε αντίσταση στον εργαλειακό έλεγχο και κάθε ετερογένεια μπορεί να υποβληθεί σε αναδιάρθρωση, ανασυνάρθρωση, επένδυση και ανταλλαγή.” (Haraway, 2014, 245)

“Στις μοντέρνες βιολογίες, η μετάφραση του κόσμου σε πρόβλημα κωδικοποίησης μπορεί να εικονογραφηθεί με τη μοριακή γενετική…”
(Haraway, 2014, 246)

“Η βιολογία και η εξελικτική θεωρία στους δύο τελευταίους αιώνες ταυτόχρονα παρήγαγαν νεωτερικούς οργανισμούς ως αντικείμενα γνώσης και συρρίκνωσαν τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους ανθρώπους και τα ζώα σε ίχνος αδιόρατο που ξαναχαράσσεται κατά την ιδεολογική διαπάλη ή τις επαγγελματικές διενέξεις της βιοεπιστήμης με την κοινωνική επιστήμη.[…] Το κυβόργιο εμφανίζεται στο μύθο εκεί ακριβώς όπου
ξεπερνιέται το όριο ανάμεσα σε άνθρωπο και ζώο. Τα κυβόργια σηματοδοτούν ενοχλητικά και απολαυστικά το σφιχτό ζευγάρωμα, χωρίς καθόλου να σημαίνουν την περιτείχιση των ανθρώπων ξεχωριστά από τα άλλα ζωντανά όντα. Το ζωώδες έχει νέα υπόσταση σε τούτο τον κύκλο γαμήλιων ανταλλαγών.” (Haraway, 2014, 227)

Γιατί πρέπει τα σώματά μας να τελειώνουν στο δέρμα; […]
(Haraway, 2014, 266)

“Το ποιος ελέγχει την ερμηνεία των σωματικών ορίων στο πλαίσιο της ιατρικής ερμηνευτικής αποτελεί, φυσικά, μείζον και φλέγον φεμινιστικό ζήτημα […] Το βιολογικό φύλο, η σεξουαλικότητα και η αναπαραγωγή  πρωταγωνιστούν στα υψηλής τεχνολογίας συστήματα μύθων, δομώντας όσα φανταζόμαστε για τις προσωπικές και κοινωνικές δυνατότητες.” (Haraway, 2014, 253)

“Τεχνολογίες σαν τα βιντεοπαιχνίδια και τις εξαιρετικά μικρού μεγέθους τηλεοράσεις μοιάζουν κομβικές για την παραγωγή μοντέρνων μορφών ιδιωτικής ζωής.” (Haraway, 2014, 252)

“Οι τεχνολογίες οπτικοποίησης θυμίζουν τη σημαντική πολιτισμική πρακτική του κυνηγιού με τη μηχανή εικονοληψίας και τη βαθύτατα αρπακτική φύση μιας φωτογραφικής συνείδησης.” (Haraway, 2014, 253)

“Η σεξουαλική αντικειμενοποίηση, όχι η αλλοτρίωση, αποτελεί συνέπεια της δομής του βιολογικού-κοινωνικού φύλου. Το αποτέλεσμα της σεξουαλικής αντικειμενοποίησης […] είναι η ψευδαίσθηση και η αφαίρεση.”  Haraway, 2014, 239)

“Οι Κένταυροι και οι Αμαζόνες της αρχαίας Ελλάδας εγκαθίδρυαν τα όρια της κεντρικής πολιτείας του Έλληνα ανθρώπου γένους αρσενικού, διαταράσσοντας το γάμο και μολύνοντας τα σύνορα του πολεμιστή με το
ζωώδες και το γυναικείο. […] Τα κυβοργικά τέρατα στη φεμινιστική επιστημονική φαντασία ορίζουν ολότελα διαφορετικές πολιτικές δυνατότητες και όρια από όσα προτείνει η πεζή μυθοπλασία του Άντρα και της Γυναίκας.”
(Haraway, 2014, 269)

“Θα προτιμούσα μια δικτυακή ιδεολογική εικόνα, που υποδεικνύει την πληθωρικότητα χωρών και ταυτοτήτων, καθώς και τα πορώδη σύνορα του προσωπικού και του πολιτικού σώματος. Η συγκρότηση δικτύων αποτελεί
φεμινιστική πρακτική και συνάμα στρατηγική των πολυεθνικών εταιρειών.” (Haraway, 2014, 254)

“Οι φεμινιστικές κυβοργικές αφηγήσεις έχουν ως αποστολή να ανακωδικοποιήσουν την επικοινωνία και την πληροφορία προκειμένου να ανατρέψουν τη διοίκηση και τον έλεγχο.” (Haraway, 2014, 262)

“Στο βαθμό που γνωρίζουμε τους εαυτούς μας, τόσο στη βιολογία όσο και στην καθημερινή πρακτική, να καλύπτουμε πως είμαστε κυβόργια, υβρίδια,ψηφιδωτά, χιμαιρικά πλάσματα.” (Haraway, 2014, 265)

πηγή: https://apothesis.eap.gr/ (Η Διπλωματική εργασία «Το μετα-ανθρώπινο σώμα στη σύγχρονη τέχνη
των μέσων και της performance» της Λίας Τερματζίδου

 

 

Advertisement