💐 Θα σου χρωστάω πάντα ευγνωμοσύνη: Με έβγαλες από τη σκιά των πεθαμένων μου. Με ελευθέρωσες από το βάρος τους. Μου απέδειξες πως ο κόσμος μπορεί να γίνει ένας ολάνθιστος κήπος. Ότι μπορούμε να γελάμε ξέγνοιαστα -αληθινά ξένοιαστα- κι όχι για να ξορκίσουμε απλώς τη συμφορά που πάντοτε παραμονεύει στη γωνία. Μακάρι να είχα κάνει και εγώ το ίδιο για σένα. | Χ.Α. Χωμενίδη

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Η νίκη» του Χ.Α. Χωμενίδη

💐 Να μεγεθύνω επίσης και να εξετάσω τις μικροσκοπικές λεπτομέρειες, να ξεχωρίσω τις πιο αδιόρατες αποχρώσεις, οι οποίες ίσως τελικά και να ‘καναν τη διαφορά. Ποια διαφορά; Εκείνη που με ξεχώρισε όχι απ’ τους άλλους ανθρώπους, μα από τις άπειρες εκδοχές του εαυτού μου, τις οποίες κουβαλούσα εν σπέρματι μέσα μου, ούτε όμως άνθισαν ούτε και κάρπισαν ποτέ. Τη διαφορά που με οδήγησε σε εκείνο που ήμουν και και όχι σε ό,τι θα μπορούσα να έχω γίνει.

💐 Το βλέμμα του ταύρου από τόσο κοντά δεν είχε τίποτα το απειλητικό ή έστω το επιβλητικό. Ανέδιδε μία βαθιά μελαγχολία. Μία οριστική παραίτηση. Όχι από τρόμο, μα από οίκτο…

💐 Για κάποιο λόγο, η Κλαίρη θύμισε στον Αντώνη ελιά, από εκείνες τις πράσινες και σαρκώδεις που, όταν τις βγάζεις από το βαρέλι, στάζουν λάδι. Ένιωθε ότι συνέχεια του γλιστρούσε, πως δεν μπορούσε να την ακινητοποιήσει και να την καρφώσει, φτάνοντας μέχρι κουκούτσι Έπρεπε όμως. Τον είχε καταλάβει πλέον τέτοιο πείσμα, που, αν μάθαινε ότι, -όπως τα αλογάκια της Παναγίας, έτσι και η Κλαίρη-, μόλις τη γονιμοποιούσε, θα του έτρωγε το το κεφάλι, δεν θα κοβόταν η ορμή του.

💐 Η φυλακή αποτελούσε για τους κομμουνιστές κάτι σαν εκπαιδευτική άδεια. Μια ευκαιρία για αυτοβελτίωση. «Αγάπα το κελί σου, τρώγε το φαΐ σου, και διάβαζε πολύ» παρότρυναν οι παλιοί τους καινούργιους.

💐 Τη στιγμή που πεθαίνεις, ολόκληρη -υποτίθεται- η ζωή σου περνάει με ιλιγγιώδη ταχύτητα από μπροστά σου. Αλλά και η στιγμή του τοκετού περιείχε, τουλάχιστον για μένα, σε συνεπτυγμένη (δηλαδή σε συμβολική) μορφή το μέλλον μου.

💐 Δεν αποκλείεται η αλήθεια που θα με ηρεμούσε να απογοητεύεται ταυτόχρονα…

💐 «Η θλίψη κλέβει πάντα την παράσταση από τη χαρά…» σκύβει και ψιθυρίζει ο σημερινός άυλος στο αυτί του τοτινού, νήπιου εαυτού μου. «Μάλλον επειδή πιστεύουν, τελείως εσφαλμένα, πως τη χαρά τη δικαιούνται.»

💐 Κι αν δε βρίσκει συνήθως τις κατάλληλες λέξεις για να εκφραστεί, ένας τρίχρονος άνθρωπος όλα τα καταγράφει κι όλα τα κρίνει. Η ικανότητα προσαρμογής είναι απλώς αντιστρόφως ανάλογη με την ηλικία. Σε μερικές εβδομάδες κιόλας, οι εικόνες απ’ την εξορία είχανε ξεθωριάσει.

💐 Ξεχνάς τι ιταμό ρόλο διαδραμάτισαν οι αγγλογάλλοι στο Μικρασιατικό; Ξεχνάς τα πολεμικά τους αγκυροβολημένα στα ανοιχτά της Σμύρνης, η πόλη να καίγεται, κι εκείνοι να αφήνουν τους Έλληνες στα νύχια του Κεμάλ;» «Είναι λόγος αυτός να πάω με τους Γερμανούς;»

💐 Έτσι διδάχθηκα πως το μέτρο των πάντων είναι η αγάπη. Η οποία, όταν πιάσει φωτιά- έτσι μου το έθεσε η Μαρκέλλα –,γίνεται έρωτας.

💐 Όταν απελευθερώνονται οι άνθρωποι, πιοτερο άχτι βγαίνει παρά σέβη υποβάλλονται…

💐 Γυναίκα μόνη καθώς ήμουν, φαντάζεστε πόσο κινδύνευα… Γι αυτό και απέφευγα τις δημόσιες. Διάλεγα μονοπάτια. Κάλλιο, έλεγα, να με φάνε τα τσακάλια παρά οι άνθρωποι…

💐 Σιγά μην και το χάψει! Σιγά εξάλλου μην κι έχει γεννηθεί η γυναίκα εκείνη που θα βοηθήσει ανυστερόβουλα τον παντρεμένο πρώην εραστή της…

💐 Κοιτούσα το πιάνο με την ουρά κι αναρωτιόμουν εαν επιτρεπόταν να ανοίξω το καπάκι και να δοκιμάσω να παίξω. Ποτέ δεν είχα αγγίξει πλήκτρα -τα έφτιαχναν, ήξερα, από ελεφαντοστούν-, αντιστοιχούσαν άραγε σε ένα πιάνο ή πόσα πιάνα σε έναν ελέφαντα;

💐 Η ομορφιά σε θαμπώνει, αφοπλίζει προσωρινά τουλάχιστον την κρίση σου. Μου πήρε καιρό ώσπου να συνειδητοποιήσω πως οι Αττώνηδες, μηδενός εξαιρουμένου, έπασχαν από διανοητική και ψυχική βραδύτητα.

💐 Δεν υποψιαζόταν πως είναι να ξεχειλίζεις από ξεγνοιασιά και από κοινωνικότητα και να αναγκάζεσαι να προσέχεις κάθε σου πράξη, να ελέγχεις κάθε σου φράση – να κοιτάζεις, περπατώντας στο δρόμο, διαρκώς πίσω από την πλάτη σου, μήπως σε ακολουθεί κανάς χαφιές.

💐 Οι περισσότεροι στην εποχή μου καταντούσαν πατέρες-αφέντες. Ελάχιστοι, οι πλέον εκλεπτυσμένοι, γίνονταν πατέρες-ξεναγοί στη ζωή. Συνηθέστερη ήταν – και παραμένει- η περίπτωση του πατέρα-γόη, ο οποίος αντλεί από τον άνευ όρων θαυμασμό της κόρης του την ανδρική του αυτοπεποίθηση. Στον δικό μου μπαμπά έλαχε- και τον ανέλαβε με εντυπωσιακή προθυμία- ο ρόλος του δασκάλου.

💐 Από το 1821 -που υπήρξε «ένας ανολοκλήρωτος κοινωνικός ξεσηκωμός»- μέχρι τη Στάση του Νίκα – «εξέγερση του βυζαντινού λαού ενάντια στο παλάτι». Ως και η Τρωική Εκστρατεία δεν είχε γίνει για τα μάτια της Ωραίας Ελένης – αποτελούσε «έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο για τον έλεγχο των Στενών«. Η δε κλοπή της φωτιάς από τον Προμηθέα ήταν η πρώτη επαναστατική πράξη του Ανθρώπου, η οποία κατέληξε στη σταύρωσή του στον Καύκασο.

💐 Και ο τρις εις θάνατον καταδικασμένος, και ειδεχθέστερος ακόμα εγκληματίας, βρίσκει στην κάθε του στιγμή ένα νόημα. Ζηταει αναψηλάφηση της δίκης του, υποβάλει αιτήσης χάριτος, παλεύει με τις τύψεις και με τις φαντάσματά του, σχεδιάζει αποδράσεις, ματώνει για να επιβιώσει στη φυλακή και για να επιβληθεί στους συγκρατούμενούς του… Αν είναι δε όχι εγκληματίας αλλά πολιτικός κρατούμενος -εχθρός του καθεστώτος, επαναστάτης-, τότε κρατιέται από τα ιδανικά του και αντέχει τα πάντα. Νιώθει αιχμή του δόρατος των λαϊκών αγώνων, καταλύτης των εξελίξεων, σύμβολο. Βαδίζει προς τον τόπο του μαρτυρίου του αγέρωχος. Χαμογελάει στις κάννες των όπλων σαν να ‘ναι κάμερες, οι κάμερες της αιωνιότητας. Κλείνει το μάτι στις επόμενες γενιές. Ξέρει πως κάποιος ομοϊδεάτης του ποιητής θα γράψει με το φρέσκο αίμα του ένα άσμα ηρωικό και πένθιμο που θα διδάσκεται κάποτε στα σχολεία.

💐 …ο ένας είχε φιλολογικά απωθημένα και η άλλη εικαστικά… Το ότι –κι ας μην είχε ποτέ υπάρξει η καύλα το κυρίαρχο στοιχείο της σχέσης τους –έκαναν έρωτα σχεδόν κάθε νύχτα τους υπενθύμιζε πως διατηρούνταν ζωντανοί και μάχιμοι.

💐 Πολύ αργότερα κατάλαβα πως η βαθιά παρανομία τους είχε στερήσει την ικανότητα να ενθουσιάζονται –μπορούν τα ψάρια στο ενυδρείο να χαρούν με τις χαρές της θάλασσας;

💐 Έτσι είναι αγάπη: Χαλαρώνει τον κόμπο, ίσα για να μην πονάς -καμιά φορά, με τον καιρό, τον λύνει κιόλας. Μονάχα όμως ο έρωτας τον κόβει σαν σπαθί τον κόμπο.

💐 Δεν τους περιφρονούσα πλέον, δεν του σιχαινόμουν. Ψυχούλες ξαφνικά μου φαίνονταν, καλοί και αγαθοί κατά βάθος, ικανοί μέχρι και να πετάξουν ψηλά, αρκεί κάποιος να έσπαζε τις αλυσίδες τους.

💐 Γενικά με είχαν τελείως αμολημένη, ώσπου να βραδιάσει τουλάχιστον. Όποτε ήθελα, ξεπόρτιζα, όποτε ήθελα επέστρεφα και άνοιγα την πόρτα με τα δικά μου -τι χειραφέτηση!- κλειδιά.

💐 Η ομορφιά, Τερψιχόρη, πάντα έλκει. Κι αν είναι απρόσιτη, μαγνητίζει.

💐 Τα γκαρσόνια –γι’ αυτό τα λένε «γκαρσόνια», «αγόρια», ανεξαρτήτως ηλικίας- οφείλουν να έχουν κάτι από υπηρέτη: Η παρουσία τους να ‘ναι διακριτική, το εκτόπισμά τους περιορισμένο. Ακόμα κι όταν είναι ιδιαιτέρως όμορφοι, η καλλονή τους δεν πρέπει να προκαλεί ευθέως τον πελάτη, πόσο δε μάλλον να του δημιουργεί αισθήματα κατωτερότητας.

💐 …ένα «για σκέψου τι θα γινόταν εάν», από εκείνα που τα γλείφεις σαν τις παστίλιες για τον λαιμό στα γεράματα. Η ζωή θα μας απομάκρυνε προτού να αγκιστρώσουμε ο ένας τον άλλον. Δεν υποτιμώ, μη με παρεξηγήσετε, τη δύναμη του έρωτα. Πιστεύω όμως (και ως πεθαμένη που είμαι πλέον, η γνώμη μου βαραίνει ιδιαιτέρως), πιστεύω ακράδαντα ότι το πεπρωμένο υφαίνεται με τις κλωστές των συμπτώσεων.

💐 Δεν έκαναν οι γονείς μου σεξ παντρεμένων. Έκαναν σεξ ναυαγών. Κρατιόντουσαν ο ένας απ’ τον άλλον σαν από σανίδα σωτηρίας.

💐 Ήταν για μένα εξαρχής ολοφάνερο πως τον κρατούσαν δέσμιό τους οι νεκροί του. Δεν πα’ να τους είχε κλειδαμπαρώσει στο σαλόνι; Δεν πα’ να τους κορόιδευε σε κάθε ευκαιρία; Δεν το έβαζαν εκείνοι κάτω – ύφαιναν γύρω του αόρατες κλωστές- ρούφαγαν το μεδούλι του για να μην τους ρουφίξει η λήθη.

💐 Το παρελθόν μας μας ανήκει – δεν του ανήκουμε. 

💐 Η σωστή γραμμή (αυτή τη λέξη χρησιμοποίησε συζητώντας με τη μάνα μου, «γραμμή», σάμπως να αντιμετώπιζαν ένα πολιτικό πρόβλημα), η σωστή γραμμή ήταν να τον αφήσει να φθαρεί μόνος του, υπονομεύοντάς τον όσο πιο διακριτικά γινόταν, κρατώντας τον κοντά του για να του βάζει τρικλοποδιές.

💐 Ήταν το μένος που γεννάει σε εκείνον που φιλοδοξεί να πείσει τους πάντες για τα πάντα εκείνος που δε σκοτίζεται να αποδείξει τίποτα σε κανέναν. Η περιφρόνηση εκείνου που το «εμείς» του περιλαμβάνει όχι μοναχα το Κόμμα, όχι μονάχα την εργατική τάξη, αλλά σύσσωμη την ανθρωπότητα απέναντι σε εκείνον που, όταν λέει «εμείς», εννοεί τον εαυτό του και το κορίτσι του.

💐 Περισσότερο κι από τον εχθρό του, ο στρατιώτης απεχθάνεται τον ταξιδιώτη, ο οποίος περιφέρεται σχεδόν ανέμελα στο πεδίο της μάχης και τους κοιτάζει όλους με την ίδια κατανόηση, από την ίδια απόσταση, κοινή γαρ μοίρα ο θάνατος…

💐 Να αποφασίσω με καλούσε. Να κόψω, άμα έτσι το υπαγόρευε η καρδιά μου, τον ομφάλιο λώρο. Να αναλάβω το ρίσκο του πάθους μου.

💐 Γιατί όμως; Με είχε ερωτευτεί; Ή ήθελε απλώς, από αλαζονεία, να τον ερωτευτώ εγώ, όπως οφείλει κάθε κορίτσι στον σωτήρα του;

💐 Θα σου χρωστάω πάντα ευγνωμοσύνη: Με έβγαλες από τη σκιά των πεθαμένων μου. Με ελευθέρωσες από το βάρος τους. Μου απέδειξες πως ο κόσμος μπορεί να γίνει ένας ολάνθιστος κήπος. Ότι μπορούμε να γελάμε ξέγνοιαστα -αληθινά ξένοιαστα- κι όχι για να ξορκίσουμε απλώς τη συμφορά που πάντοτε παραμονεύει στη γωνία. Μακάρι να είχα κάνει και εγώ το ίδιο για σένα. 

💐 Φτερά βγάζεις και πετάς μακριά μόνο αν έχουν κοπεί σύρριζα οι ρίζες που σε πότιζαν.

💐 Μπορεί να μας χωρίζει ένας ωκεανός και τόσα -τόσα άλλα- πράγματα, μας δένει όμως μία αόρατη κλωστίτσα. Αόρατη και άθραυστη.

💐 «Δεν τον θέλεις για ενθύμιο;» «Δεν μου αρέσουν τα ενθύμια. Βαρίδια είναι…

💐 Έμπλεξα δηλαδή, ταύτισα, το πεπρωμένο μου με την επιθυμία μου. Το πεπρωμένο σου μπορεί και να το αρνηθείς, να το παλέψεις, να πασχίσεις να του ξεφύγεις. Την επιθυμία σου -ιδίως όταν αναδύεται ατόφια και σπαρταριστή μέσα από ένα τόσο ζωντανό όνειρο- την καβαλάς απλώς και καλπάζεις.

by SearchingTheMeaningOfLife

Advertisement