Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Κοσμογραφήματα»του Γιώργου Γραμματικάκη
– Όπως όμως και στα πράγματα της ζωής, το όνομα δεν αρκεί για να υπάρξει μια ιδέα ή μια επιθυμία.
– Τις μεγάλες άλλωστε επιστημονικές ιδέες χαρακτηρίζει συνέπεια, αισθητική ομορφιά και η επίμονη αναζήτηση της αλήθειας. Ό,τι, ακριβώς, λείπει από την καθημερινή μας ζωή.
– Το κοίταγμα των άστρων μεταδίδει μιαν αντιφατική και ασταθή γνώση -σκέφτεται ο Πάλομαρ- εντελώς διαφορετική από τη γνώση που ήξεραν να αποσπούν οι αρχαίοι. Μήπως αυτό συμβαίνει γιατί η δική του σχέση με τον ουρανό μια σχέση γεμάτη εξάρσεις, αλλά και κενά, αντί μια ήρεμη συνήθεια; (Ίταλο Καλβίνο, Πάλομαρ)
– Το σπουδαιότερο χαρακτηριστικό της σύγχρονης επιστήμης δεν είναι ο παρεξηγημένος θετικισμός της. Ούτε η πληθώρα των εφαρμογών για το καλό ή το κακό. Το σπουδαιότερο ίσως χαρακτηριστικό της-και ως προς αυτό προσεγγίζει την τέχνη- είναι η αποκάλυψη ενός κόσμου πέραν από αισθητό και την εμπειρία. Ενός κόσμου θαυμαστού, απροσδόκητου, με εσωτερικούς δεσμούς και συνοχή. Αν όμως η τέχνη δεν επιδέχεται επαλήθευση, η επιστήμη την αποζητά συνεχώς.
– Το πιο ακατανόητο γεγονός, σχετικά με τον κόσμο, είναι ότι είναι κατανοητός. (Αλβέρτος Αϊνστάιν)
– Ότι τα οικονομικά μεγέθη ίσως να συγκλίνουν τότε, αλλά ότι οι ψυχές των ανθρώπων διαρκώς αποκλίνουν, δε φαίνεται να ενοχλεί κανέναν σοβαρά.
– …η ενέγεια δεν ρέει συνεχώς, αλλά κατά απειροελάχιστες και διακριτές ποσότητες:τα κβάντα ενέργειας.
– Η ύπαρξη, όμως, μεγάλων ποσοτήτων αντιΰλης στο Σύμπαν, που να είναι για πάντα χωρισμένες από την ύλη, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αυτό άλλωστε ισχυρίσθηκε και ο Dirac στην ομιλία του, όταν το 1933 δίκαια τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ. Με άλλα λόγια, είναι πιθανή η ύπαρξη αντιαστέρων, αντιπλανητών – ίσως και αντιανθρώπων!
– ‘Οτι αν η μοίρα το φέρει να συναντηθείτε με έναν εξωγήινο μην του δώσετε απερίσκεπτα το χέρι. Ίσως να ειναι φτιαγμένος από αντιύλη! Τότε η φιλική χειραψία θα καταλήξει σε μια κατακλυσμική έκρηξη και των δύο.
– …Λέοντες πσυ βρυχώνται ή είναι πληγωμένοι υπάρχουν σε πόλεις και σε νησιά της Ελλάδος, και η μοίρα τους είναι και μοίρα του τόπου.
– Η παρακμή της γλώσσας δεν είναι γλωσσικό πρόβλημα, και ούτε η κακοποίηση του τοπίου πρόβλημα αισθητικής. Τα παιδιά που ασύδοτα κατέχουν δρόμο ή τον πεζόδρομο με τις μηχανές τους, δεν είναι πάντα οι επαναστάτες αυτής της ηλικίας· είναι συχνά τα συνδρομα ενός ύπουλου φασισμού.
– Καιρό τώρα συλλογίζομαι ότι η Ελλάδα, η Ελλάδα η πραγματική, υπάρχει όχι επειδή κινείται ως σύνολο θεσμών ή έκφραση πολιτική, αλλά από αιχμές, αιχμές ανθρώπων που πράττουν το ορθό και το δύσκολο.
– Το κάδρο έφταιγε και για τα άλλα: τις προθέσεις που δεν πραγματώθηκαν, τις ανθρώπινες υπάρξεις που λεηλατήθηκαν, το κάδρο έφταιγε για την ευτέλεια ή για το λίγο των αίσθημάτων. Η θέση του αντικειμένου στο κάδρο, συμπέρανα ύστερα από νύχτες άγρυπνες, ελάχιστα ίσως εξαρτάται από το ίδιο το αντικείμενο.
– Κίνητρα οι άνθρωποι δεν χρειάζονται, όταν η ζωή που κάνουν εκφράζει ένα βαθύτερο ρεύμα.
– Η καθημερινότητα της χώρας, μη έχοντας συνείδηση των αξιών που η ίδια είχε κάποτε κατακτήσει, έχει αφεθεί σε μια ζωή χωρίς τον έρωτα του καλού .
– Η ποιότητα της ζωής δεν έχει θεαματικότητα. Η κακοποίηση της μόνον έχει.
– Του άρχοντα στη σκέψη και τις κινήσεις, στην οδύνη αλλά και την άρνηση της ελληνικής κακομοιριάς. Καθώς η ευτέλεια μας ζώνει από παντού, αυτού του είδους η αρχοντιά σπανίζει και παρηγορεί.
– Είναι ο άνθρωπος σε συνεχή εγρήγορση, εγρήγορση για τον εσωτερικό του κόσμο και τον κόσμο των άλλων. Τότε η επιστημονική έρευνα δεν ειναι μόνον η εξέγερση ενάντια στη μοναξιά, μήτε απλώς απέναντι στην ασυναρτησία του σύμπαντος. Όπως είπε ένας άλλος επιφανής επιστήμονας του καιρού μας, φυσικός εκείνος, η κατανόηση του κόσμου είναι ένα από τα ελάχιστα πράγματα που «ανυψώνει την ζωή λίγο πάνω από το επίπεδο της φάρσας και της προσφέρει κάτι από το μεγαλείο της τραγωδίας».
– Πείρα σημαίνει την προσκόλληση στα καθημερινά. Και τότε δεν έχεις ματιά δική σου, για να δεις τον κόσμο. Θα πω και κάτι τολμηρό: η αίσθηση του κόσμου -που τελικά σημαίνει και ερμηνεία του κόσμου- δεν περιγράφεται, ούτε μεταφέρεται σ’ ενα χαρτί. Την προσεγγίζουν ίσως μερικοί μεγάλοι ποιητές και καλλιτέχνες, αλλά στο σύνολό του ο κόσμος δεν αποδίδεται με λόγια.
– Για εμένα αυτή η περιέργεια που καταλήγει στη γνώση είναι το πιο αξιοθαύμαστο χαρακτηριστικό του ανθρωπίνου είδους. Είναι σίγουρο ότι ο ένας θα μεταδίδει στον άλλον τι είναι άτομο, τι είναι αστέρι, τι είναι συμπαν, είναι σίγουρο ότι η επόμενη γενιά θα κάνει καλύτερα κρυφά σχολειά και κάποια στιγμή θα ξαναγίνουν τα σχολεία και θα είναι πιο ισχυρά. Οποιαδήποτε γνώση προσπάθησε ο άνθρωπος να συμπιέσει -κυρίως αυτό έγινε από τη θρησκεία-τελικά αυτή αναδείχθηκε και έλαμψε.
– Σήμερα η πλειοψηφία των ανθρώπων ξεκινάει να διδάξει από βιοπορισμό, και αυτό συνιστά συχνά καταστροφή. Σε μια ιδεώδη κοινωνία, που δεν προκειται να δημιουργηθεί ποτέ, δάσκαλοι θα έπρεπε να είναι αυτοί που το επιθυμούν πραγματικά. Θα είχαν, δεν θα έλεγα ταλέντο, αλλά την αμάλογη ψυχοσύνθεση. Η σχέση δασκάλου με τον μαθητη είναι από τις ιερότερες που έχει αναδείξει η αλληλουχία των πολιτισμών μας.
– Αυτό είναι και το επιχείρημα του πολιτισμού μας. Χρηματοδοτεί, αναδεικνύει, στηρίζει κυρίως ό,τι είναι «χρήσιμο». Αυτό θα είναι η αυτοκτονία του.
– Δεν νομίζω ότι κάτι αθωώνει την πραγματικότητα. Ούτε την καταργεί, ούτε μπορεί να την αθωώσει. Αυτό που κάνουμε πολλές φορές είναι να εξωραΐζουμε ή να αναπλάθουμε την πραγματικότητα, ακόμα και να την διαστρέφουμε. Αυτό ειναι, κατά κάποιον τρόπο, στην ουσία η λειτουργία και της ποίησης και της τέχνης και της επιστήμης. Λειτουργούν με μια πραγματικότητα μη οριζόμενη.
– Στην ελληνική αρχαιότητα τα όρια επιστήμης, φιλοσοφίας, ποίησης και τέχνης στην ουσία δεν υπήρχαν. Ο Πλάτωνας ο Αριστοτέλης, κουβέντιαζαν προβλήματα που θεωρούμε σήμερα επιστημονικά, με τον ίδιο τρόπο που κουβέντιαζαν προβλήματα ηθικά ή φιλοσοφίας. Ήταν ένας λαμπρός πολιτισμός, ο οποίος, χωρίς να τις έχει εξισώσει, είχε φέρει πιο κοντά τις δημιουργικές διαθέσεις του ανθρώπου.
– Αυτό που λέγεται δημιουργική ικανότητα, κρύβει την άγνοιά μας.
– Η ομορφιά δεν είναι αντικειμενική αλήθεια. Η ομορφιά είναι εσωτερική αλήθεια. Επομένως είναι μια από τις λέξεις που χρησιμοποιούμε, και σωστά τις χρησιμοποιούμε, αλλά πρώτα πρέπει να τις καταλάβουμε, να τους δώσουμε το δικό μας νόημα.
– Υπάρχει και στην ποίηση ένα πείραμα πουείναι καθοριστικό: ο χρόνος. Η ποίηση και η τέχνη έχουν ένα χειρότερο δεκανίκι· τη διάσωσή τους στο χρόνο που είναι μονόδρομος.
– Όλα αυτά που συνιστούν τον οργανισμό σου σαν ύλη ζούν επ’ άπειρον. Εσύ τα κουβαλάς και από αυτή την άποψη δεν θα πεθάνεις ποτέ.
– Έχω την αίσθηση ότι ο πληθωρισμός του λόγου καταστρέφει το νόημα, τα πρωτογενή του στοιχεία, αν υπάρχουν.
Searching The Meaning Of Life! (S.T.M.O.L) 
Σχολιάστε