Αν ο πόνος είναι οξύτατος, αναγκαστικά θα είναι σύντομος | Κικέρωνα

Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «Για τον πόνο και τα πάθη» του Κικέρωνα

-Υπάρχουν τέσσερις γενικές κατηγορίες παθών, η λύπη, ο φόβος, η επιθυμία και η ηδονή, στις οποίες εντάσσονται όλα τα υπόλοιπα, το προτεινόμενο φάρμακο είναι η φιλοσοφία και η ορθή χρήση της λογικής.

-Γιατί όποιος φοβάται κάτι που δεν μπορεί να αποφύγει είναι αδύνατον να βρει ψυχική γαλήνη, όμως ο άνθρωπος που δεν φοβάται τον θάνατο, όχι απλώς επειδή είναι αναπόφευκτος, αλλά και επειδή δεν έχει τίποτα το φοβερό, έχει εξασφαλίσει στον εαυτό του ένα πανίσχυρο εφόδιο για την ευτυχία.

–Δεν χρειάζεται να δίνουμε τόση σπουδαιότητα στο ερώτημα αν ο πόνος είναι κάτι κακό, σημασία έχει να βρει η ψυχή μας τη δύναμη να τον αντέξει.

-Θα ήταν καλύτερο και ειλικρινέστερο να πεις πως ό,τι αποστρέφεται η φύση πρέπει να θεωρείται κακό, κι ό,τι αποδέχεται εκείνη πρέπει να θεωρείται καλό.

-…διατηρείς τον αυτοέλεγχό σου, είναι βέβαιο ότι ο πόνος θα υποχωρήσει μπροστά στην αρετή, και η δύναμή του θα υποταγεί στη θέληση σου.

-…αν παραδεχθείς ότι σου λείπει μια αρετή, τότε είναι σαν να μην έχεις καμία.

-Η ιδιαίτερη αρετή του άνδρα είναι η ανδρεία, η οποία έχει δύο βασικά χαρίσματα, την περιφρόνηση προς τον θάνατο και την περιφρόνηση προς τον πόνο.

–«ο μακροχρόνιος πόνος παρέχει περισσότερη ηδονή παρά ενόχληση»

-«Αν ο πόνος είναι οξύτατος, αναγκαστικά θα είναι σύντομος».

-Όταν βάζουμε δύναμη, σηκώνουμε εύκολα τα βάρη, ενώ, αν το σώμα μας είναι χαλαρό, μας φαίνονται ασήκωτα. Το ίδιο και η ψυχή όταν βάλει δύναμη, μπορεί να απαλλαγεί από όλα τα βάρη που την πιέζουν, ενώ, όταν χαλαρώνει την προσπάθεια, επιβαρύνεται τόσο πολύ, που δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της.

-Άρα, για να υπομείνουμε τον πόνο με γαλήνη και ψυχραιμία, είναι πολύ σπουδαίο να πιστεύουμε με όλη μας την καρδιά, όπως λέμε, πόσο ωραία είναι μια τέτοια στάση.

-…ο πόνος δεν είναι κάτι κακό, είτε ότι ακόμη και αν θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «κακό» κάτι δυσάρεστο και αντίθετο προς τη φύση-είναι τόσο ασήμαντος, ώστε επισκιάζεται τελείως από την αρετή.

-Άλλα ορίζουν, πιο σύντομα, την ψυχική διαταραχή ως «πλεονάζουσα ορμή», όπου με τον όρο «πλεονάζουσα» εννοούν ότι αυτή η ορμή, απέχει πολύ από τη φυσική ομαλότητα.

-Όμως η πηγή όλων των διαταραχών είναι, λένε, η απώλεια της αυτοκυριαρχίας: μια κατάσταση κατά την οποία ολόκληρη η ψυχή του ανθρώπου εξεγείρεται κατά της λογικής.

-Μια διαφορά μεταξύ ψυχής και σώματος είναι ότι η ψυχή όταν είναι δυνατή δεν μπορεί να προσβληθεί από καμιά ασθένεια, ενώ το σώμα μπορεί. Επίσης ο άνθρωπος δεν ευθύνεται απαραίτητα για μια ατυχία που συνέβη στο σώμα του, ενώ για την ψυχή του δεν ισχύει το ίδιο. Κάθε νόσημα ή αρρώστια της ψυχής προϋποθέτει, ως ένα βαθμό, μια περιφρονητική στάση απέναντι στη λογική, γι΄αυτό κι αυτές οι αρρώστιες εμφανίζονται μόνο στον άνθρωπο.

-Άρα αυτός ο άνθρωπος, όπως και αν τον ονομάσουμε, που η ψυχή του έχει βρει τη γαλήνη στη σωφροσύνη και την εγκράτεια, που είναι συμφιλιωμένος με τον εαυτό του, και δεν καταρρέει μόλις του συμβεί μια ατυχία, δεν υποκύπτει στον φόβο, δεν φλέγεται από ακόρεστο πόθο για να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του, ούτε παρασύρεται και αναστατώνεται από φαύλες ηδονές – αυτός είναι ο σοφός που αναζητούμε, αυτός είναι ευτυχής: καμιά ανθρώπινη εμπειρία δεν του είναι τόσο αφόρητη ώστε να καταβάλει το φρόνημά του, ούτε τόσο απολαυστική ώστε να τον βυθίσει σε έκσταση. Άλλωστε τι το σπουδαίο μπορεί να έχει η ζωή για κάποιον που έχει στραμμένο το βλέμμα στο μεγαλείο του σύμπαντος και της αιωνιότητας;

-Η ερευνητική ματιά του απλώνεται παντού και ανά πάσα στιγμή είναι σε θέση να ανακαλύψει ένα καταφύγιο όπου μπορεί να ζήσει χωρίς θλίψη και στεναχώρια, έτσι, υπομένει καρτερικά οποιοδήποτε εμπόδιο του φέρει η μοίρα. Κι όποιος τον μιμηθεί δεν θα απαλλαγεί μόνο από την λύπη, αλλά και από τις υπόλοιπες διαταραχές.

-Δηλαδή η γενναιότητα δεν έχει δικές της δυνάμεις αν δεν παραλογιστεί προηγουμένως;… Ίσως τελικά η γενναιότητα να μην έχει καμιά απολύτως σχέση με τη λυσσαλέα οργή, και όλα αυτά τα περί οργής να είναι σκέτες ανοησίες, γιατί γενναιότητα χωρίς λογική δεν υπάρχει.

-Αν ο μοναδικός στόχος σου είναι να απαλλαγείς από αυτό το συναίσθημα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις δεν είναι να αναρωτηθείς αν το αντικείμενο του πόθου σου είναι καλό ή κακό, αλλά να κοιτάξεις πώς να απαλλαγείς από τον ίδιο τον πόθο.

 

by SearchingTheMeaningOfLife

Advertisement